Ýupiteriň hemrasy Ýewropadan üstki gatlaga çykýan suw yzlary tapyldy

  • 14.04.2025 10:50
  • 2.7k+

Ýupiteriň buz bilen örtülen hemrasy - Ýewropadan alymlar ýaňy-ýakynda suwuň üstki gatlaga çykan alamatlaryny tapdylar. ABŞ-ly, şwesiýaly we italiýaly planetologlar käbir ýerlerde suwuň mundan birnäçe hepde öň doňup galandygyna ynanýarlar. Bu hemranyň içinde buzasty ummanyň bardygy baradaky çaklamany tassyklaýar.

Gözegçilikler “Jeýms Uebb” orbital obserwatoriýasy arkaly alnyp baryldy. Barlagyň netijeleri arXiv.org deslapky çap serwerindäki makalada paýlaşyldy.
Makalada adatça kosmosda amorf buzunyň agdyklyk edýändigi, onuň çalt doňmak arkaly emele gelýändigi we bitertip gurluşa eýedigi aýdylýar. Ony ýagtylygy yzyna serpikdirişi boýunça kristaldan aňsatlyk bilen tapawutlandyryp bolýar.
Ýewropada, esasan, amorf buz tapyldy, ýöne Tara we Pouis sebitlerinde alymlar kristal buzlary hem hasaba aldylar. Bu ýerler birneme ýyly we garaňky bolup, suwuň has haýal doňmagyna we kristallaryň döremegine mümkinçilik berýär. Şeýle-de bolsa, radiasiýa sebäpli şeýle buz 15 günüň içinde amorf buzuna öwrülýär. Bu suwuň ýokarky gatlaga ýaňy-ýakynda çykandygyny aňladyp biler.
Bu sebitlerden seýrek uglerod izotopy ¹³C-li doňan kömürturşy gazy hem tapyldy. Onuň çuňluklardan suw bilen çykýan ýa-da organiki birleşmeleriň dargamagy bilen baglanyşykly bolmagy mümkin.


27.10.2025 16:42
5.5k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

27.10.2025 00:07
3.9k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...

25.10.2025 15:42
5.9k+

Gara tomzaklar maslyk bilen iýmitlenmekligi 37 million ýyl ozal özleşdiripdir

Takmynan, 37 million ýyl ozal Argentinanyň Patagon peslikleri giň otluklar bilen örtülen bolup, bu ýer gylyç dişli torbalylaryň, äpet guşlaryň hem-de tapirlere we atlara meňzeş uly ot iýiji haýwanlaryň ýaşaýan mekany bolupdyr...

25.10.2025 14:32
2.2k+

«Sanly çözgüt–2025» bäsleşiginiň saýlama tapgyry başlandy

Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde IT-tehnologiýalaryny, emeli aňy we robot tehnikasyny ösdürmäge gönükdirilen innowasion bäsleşik — «Sanly çözgüt–2025» boýunça saýlama tapgyry geçirilýär. Bäsleşik ýedi ugurda geçiriler: emeli aň robot tehnika we awtomatlaşdyrma «akylly» oba hojalyk tehnologiýalary akylly şäher konsepsiýalary sanly lukmançylyk elektron bilim hyzmatlar ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy ...