Hytaýly alymlar beýleki planetalardan ýaşaýyş gözlemek üçin ekspedisiýalary meýilleşdirdiler

  • 01.04.2025 20:29
  • 6.9k+

Ýaňy-ýakynda Hytaýyň Milli kosmos müdirliginiň ýanyndaky Uzak kosmos barlaglary  laboratoriýasy (CNSA) tarapyndan hödürlenýän slaýd Internetde peýda boldy. Onda Ýerden daşarda ýaşaýyş gözlemek bilen baglanyşykly boljak geljekki missiýalar görkezilýär diýip, SpaceNews habar berýär.

Hytaý öz taslamalarynyň jikme-jikliklerini öňünden örän seýrek ýagdaýda açýar, şonuň üçin, hatda bu bölejik maglumat hem uly gyzyklanma döretdi.
“Týanwen-3” ilkinji missiýa bolar we onuň çäklerinde 2028-nji ýylda Marsa apparat ugradylar. Apparat topragyň nusgalaryny ýygnap, olary derňew üçin Ýere getirer.
2029-njy ýylda Ýupitere “Týanwen-4”-i uçurmak meýilleşdirilýär. Zond suwuk suw ummanynyň bolup biljek ýerine - onuň hemrasy Kallistonyň orbitasyna çykar. 2030-njy ýyla çenli Ýerdäki laboratoriýa şertlerinde şol ýeriniň daşky gurşawynyň hakyky nusgasy döredilmelidir. 2033-nji ýylda atmosferanyň ýokarky gatlaklaryndan nusgalary ýygnamagyň we getirmegiň missiýasyny guramak meýilleşdirilýär. 2038-nji ýylda Hytaý Marsda barlag merkezini döretmek isleýär we 2039-njy ýylda bolsa Neptuna we onuň hemrasy Tritona ýadro energiýasy bilen işleýän apparaty ibermek isleýär.
Bu meýilnamalary amala aşymagyň näderejede mümkindigini entek aýtmak kyn. “Týanwen-3” doly amala aşyryp boljak taslama hasaplanýar, şol bir wagtyň özünde “Tianwen-4” missiýasynyň jikme-jiklikleri üýtgedi, bu taslamanyň ara alnyp maslahatlaşylýandygyny ýa-da taslamalaşdyryş tapgyryndadygyny aňladyp biler.
Neptuna boljak missiýa iň şübhelisi, sebäbi ýadro hereketlendirijisi tehnologiýasy, hatda ABŞ üçin hem häzirlikçe elýeterli däl bolmagynda galýar.


21.11.2025 23:19
5.8k+

Awstraliýada 55 mln ýyl ozal ýaşan krokodilleriň ýumurtgalarynyň bölekleri tapyldy

Awstraliýanyň gündogaryndaky Murgon şäherinde krokodilleriň ýitip giden toparynyň ýumurtgalarynyň ýurtda iň gadymy bölekleri tapyldy. Tapyndy alymlara bu haýwanlara we olaryň ýaşaýyş gurşawyna has gowy düşünmäge mümkinçilik berer diýip, Täze Günorta Uels uniwersiteti habar berýär...

20.11.2025 11:50
3.7k+

Alymlar ilkinji gezek 40 müň ýyllyk mamontyň RNK-syny açyklap başardylar

Halkara alymlar topary Ýakut mamontlarynyň galyndylaryndan ilkinji gezek matrisa RNK (mRNK) molekulalaryny alyp, açyklamagy başardylar. Bu molekulalar, öýjükleriň beloklary döretmek üçin ulanýan genleriň işleýän göçürmeleridir...

19.11.2025 13:32
3.5k+

Emeli aňly robotlaryň ählisi adam üçin howpsuzlyk synagyndan geçip bilmediler

Uly dil modelleri (UDM) arkaly dolandyrylýan robotlar diskriminasiýa meýillidigini we adamlara fiziki zyýan ýetirip biljek hereketleri makullamaga çalşandygyny görkezdiler. London Korollyk kollejiniň we Karnegi-Mellon uniwersitetiniň alymlary bilelikdäki gözlegleriniň netijesinde şeýle netijä geldiler...

19.11.2025 13:14
3.2k+

Russiýaly alymlar 60-dan gowrak näbelli wirusy ýüze çykardylar

Rospotrebnadzoryň "Wektor" atly ylmy merkeziniň alymlary Russiýada ozal öwrenilmedik 60-dan gowrak wirusy anykladylar. Bu barada RIA "Nowosti" habar berdi. Gözleg üçin nusgalar ýurduň 50 sebitinden gelip gowşupdyr...