Alymlar 1990-njy ýyllardan bäri dünýäde garaşylýan ömür dowamlylygynyň 6,2 ýyl artandygyny anykladylar. Bu içgeçmeden (diareýa), aşaky dem alyş ýollarynyň kesellerinden we ýürek kesellerinden ölümiň azalmagy bilen...
Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasy we Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi Geňeşi tarapyndan Türkmenistanyň Prezidentiniň “Türkmenistanyň ýaşlarynyň arasynda ylmy işler boýunça bäsleşik...
2024-nji ýylyň aprel aýynda Awstraliýanyň Halkara neýromorf ulgamlar merkezi neýromorf hasaplaýyş pudagynda rewolýusion ädim boljak Deep South superkompýuterini işe girizmegi meýilleşdirýär. Bu barada gizmochina...
Amerikan biotehnologiýa kompaniýasy LyGenesis adam bedeniniň içinde bagyr ösdürip ýetişdirmäge mümkinçilik berýän synag terapiýasynyň ikinji tapgyrynyň başlanandygyny habar berdi. Bu barada “New Scientist” neşiri...
Amerikanyň Intuitive Machines başlangyjy Aýyň günorta polýusynda kyn ýerleri öwrenmek üçin South Pole Hopper robotyny döreder. Naked Science-iň berýän habaryna görä, robot suw gözlär, sebitiň geologiki aýratynlyklaryna...
Bütindünýä sowatlylyk gaznasy Media.Monks bilen hyzmatdaşlykda dünýä derejesinde sowatsyzlyga garşy göreşmek üçin döredilen Literacy Pen atly akylly ruçka modulynyň işe girizilendigini habar berdi. Bu barada Ferra...
Türkmenistanyň wekiliýeti Amyderýa we Syrderýa bilen gönüden göni bagly suw arteriýalarynyň akymynyň ýagdaýy – Merkezi Aziýadaky kriosferanyň ýagdaýyna gözegçilik etmek boýunça sebitleýin maslahata gatnaşdy. "Türkmenistan:...
Naked Science-iň habar bermegine görä, Perseverance mars roweri aýratyn ähmiýete eýe bolan Mars topragynyň täze nusgasyny aldy, bu nusga, alymlaryň pikirine görä, ozal gadymy kenaryň bir bölegi bolmagy mümkin....
Russiýaly alymlar “elektron gözleri” döretmegiň üstünde işleýärler, olaryň kömegi bilen görşüni ýitiren adamlar obýektleriň suduryny saýgaryp bilerler. Tehnologiýa iki kameradan, beýnä ýerleşdirilen çipden we daşarky...
Awstraliýadaky Monaş uniwersitetiniň alymlary Ýerdäki iň arassa howanyň Antarktidanyň kenarlaryny ýuwýan Günorta ummanyň üstündäki atmosferadadygyny anykladylar. Bu barada Сlimate and Atmospheric Science (CAS)...
Niderlandlardaky Maks Plankyň psiholingwistika institutynyň alymlary näme üçin adamlaryň ep-esli böleginiň çepbekeýdiginiň sebäbini kesgitlediler. Nature žurnalynda neşir edilen bu gözleg beýik britaniýaly 350...
Kliniki synaglar oňurga ýiligi şikes alandan soň, sütün öýjükleriniň onuň işini dikeltmäge kömek edip biljekdigini görkezdi. Bu barada Nature žurnalynyň makalasynda aýdylýar. Meýo klinikasynda geçirilen kliniki...
ABŞ-nyň Boulder şäherindäki Kolorado uniwersitetiniň alymlary 39,15 milliard ýylda bir sekunt ýitirýän sagat döretmek bilen, öňki rekordyny täzelediler diýip, Arxiv-iň gözlegine salgylanýan New Scientist ýazýar...
Biologlar käbir ýerde-suwda ýaşaýan jandarlaryň göreçleriniň şekilinde bilesigelijilik döredýän gyşarma üns berdiler. Alymlar gözlegiň dowamynda 3 200 görnüşiň suratyny gözden geçirmek bilen, bu toparda görejiň...
Naked Science neşiriniň habaryna görä, paleontologlar Mýanmada tapylan 99 million ýyllyk ýantar daşyndan gurçugyň galyndylarynyň bardygyny ýüze çykardylar. Geologiýa žurnalynda beýan edilen bu tapyndy lenta gurçugy...
Indi 12 ýyl bäri Gyzyl planetany öwrenýän Curiosity mars roweri täze ugra - Gediz jülgesine ýetdi. NASA jülgäniň töweregi 360 gradus görkezýän ak-gara panoramasyny çap etdi. AB-News.ru-nyň ýazmagyna görä, roweriň...
Kolumbiýa uniwersitetiniň alymlary adamyň bilim derejesi bilen biologiki garramanyň arasyndaky baglanyşygy ýüze çykardylar. Seljerme bilim almagyň her iki ýylda garramagy 2-3% haýalladýandygyny we ölüm howpuny...
Red Magic oýun brendi smartfony bary-ýogy 30 sekuntda 30 dereje sowadyp bilýän täze Cooler 5 Pro kulerini hödürledi. Ol, aýratynam, ykjam oýunlaryň muşdaklary üçin peýdaly bolar diýip, Hi-Tech ýazýar. Gajet iOS we...
Klark uniwersitetiniň amerikan alymlary nädogry ýerlerde agaç ekmegiň howanyň üýtgemegini ýokarlandyrýan global ýylylyga goşant goşup biljekdigini anykladylar. Bu gözleg Nature Communications (NatComms) ylmy žurnalynda...
Stenford uniwersitetiniň we Goward Hýuz lukmançylyk institutynyň amerikan alymlary düýbünden ysmaz adamlara pikirlerini ekranda sözlere öwürmäge mümkinçilik berýän ilkinji beýni implantyny döretdiler. Hünärmenler...
Günorta Koreýanyň Tegu Kýonbuk Ylym we tehnologiýalar institutynyň alymlary daşky gurşawdaky howply himiki maddalary ýüze çykarmak tehnologiýasyny işläp düzdüler. Bu usul datçikleriň reňkini seljermek üçin adaty...
ABŞ-nyň Wanderbilt uniwersitetiniň alymlary onýyllyklardan soň ilkinji gezek antibiotikleriň täze toparyny tapdylar. Bu barada ACS Infectioushoods žurnalynda çap edilen makalada habar berilýär. Gözlegçiler triazaasenaftilen...
NASA 2026-njy ýylda meýilleşdirilýän “Artemisda III” missiýasynyň çäginde üç sany ylmy enjamy Aýa eltip berer diýip, Space.com-a salgylanýan Naked Science ýazýar. Bu enjamlaryň biri Aýyň ekstremal şertleriniň ösümlikleriň...
Ýaponiýanyň aerokosmos gözlegleri agentligi (JAXA) SLIM Aý moduly bilen aragatnaşygyň dikeldilendigini habar berdi. Muny TASS ýetirýär. Ýaponiýanyň ilkinji Aý moduly SLIM 20-nji ýanwarda Aýa gondy, ýöne 1-nji fewralda...
Polşaly alym Nikolaý Kopernik (1473-1543) häzirkizaman astronomiýasynyň esaslandyryjysy hasaplanýar. Ol Ýeriň we ähli planetalaryň Günüň daşyndan aýlanýandygyny görkezýän dünýäniň geliosentrik sistemasyny hödürledi...
Halkara alymlar topary Gün şöhlesini we misi ulanyp kömürturşy gazyny metanola öwürmegiň täze usulyny oýlap tapdy diýip, Hi-Tech habar berýär. Gözlegçiler tarapyndan işlenip düzülen material nanokristally uglerod...
Saud Arabystanynda QSS AI & Robots kompaniýasy "Sara" atly gumanoid roboty hödürledi. Bu ýurduň, megerem, tutuş Ýakyn Gündogaryň ilkinji gumanoid zenan robotydyr diýip, Business Insider-e salgylanýan Mail.ru ýazýar...
Mart aýynyň başynda Aý gijesiniň başlanmagy sebäpli uky režimine geçirilen Nova-C amerikan moduly adatdan daşary pes temperatura çydap bilmän, öz işini hemişelik bes etdi. Bu barada işläp düzüji kompaniýa Intuitive...
Ýerde G4 derejeli güýçli magnit hadysasy hasaba alynýar. Bu barada Russiýanyň Amaly geofizika institutyna salgylanyp, TASS habar berýär. Magnit hadysasynyň sebäbi Gündäki 13 partlama boldy, şolaryň biri X ýokary...
Beýnisine Ilon Maskyň Neuralink neýrotehnologiýa kompaniýasynyň implanty ýerleşdirilen hassa Nolan Arbo pikiri arkaly X-de (öňki Twitter) ilkinji ýazgysyny ýazdy. Bu barada Mask X-de habar berdi. «Twitter meni...
Hindi Ylym Institutynyň gözlegçileri bir logiki tora birikdirilen dronlary ulanmagyň täze ulgamyny döretdiler. Bu ulgam dürli tebigy betbagtçylyklara, hususan-da, tokaý ýangynlaryna garşy göreşmekde ulanylyp bilner...
NASA-nyň gözlegçileri Bennu asteroidinde “ýaşaýşyň düzümlerini” tapdylar. Daily Mail-iň habar bermegine görä, takmynan, 45 million ýyllyk Bennu tozanynda magniý fosfaty, fillosilikatlar we glisin ýaly, ýaşaýşyň...
Braun uniwersitetiniň ylmy gözlegçiler topary beýniniň işjeňligi baradaky maglumatlary okap bilýän kiçi simsiz datçikleri hödürledi. Her çipiň ululygy gönüden-göni beýni dokumalaryna ýerleşdirmäge mümkinçilik berýän...
Ilon Mask Neuralink neýrotehnologiýa kompaniýasynyň kör adamlara görmäge mümkinçilik berjek Blindsight implantyny işläp taýýarlaýandygyny habar berdi. Muny TASS ýetirýär. “Blindsight – Neuralink-iň Telepathy-dan...
Ilon Maskyň Neuralink kompaniýasy X (Twitter) sosial ulgamynda göni ýaýlymyň çäklerinde beýnisine kompaniýanyň çipi ýerleşdirilen ilkinji hassany wideo arkaly görkezdi. Ol sekiz ýyl mundan ozal boýnundan aşagy...
Iňlis fizikleri kwant fizikasynda üstünlik gazandylar. Gara girdaplaryň özüni alyp barşyny simulirlemäge mümkinçilik berýän ýokary akyjylykly geliýde kwant girdabyny işe girizdiler. Nottingem uniwersitetiniň, Londonyň...
Pensilwaniýa ştatynyň Dreksel uniwersitetiniň alymlary betonyň gary özbaşdak eredip bilýän täze görnüşini döretdiler. Ösüşiň syry - betona doňanda ýylylygy bölüp çykarýan parafiniň goşulmagydyr diýip, New Atlas...
Ogaýo Döwlet uniwersitetiniň gözlegçileri gahary azaltmagyň iň täsirli usulyny tapmak üçin 10189 adamyň gatnaşmagynda 154 gözlegiň meta-derňewini geçirdiler. Netijeler fiziki işjeňligiň gaharyň güýjüni peseldýändigi...
Nankin aeronawtika we astronawtika uniwersitetiniň alymlary uçuş wagty birnäçe kiçi aýry-aýry dronlara bölünip bilýän dronlary işläp düzdüler. Klýon tohumlarynyň gurluşyndan ruhlanan innowasion tehnologiýa dolandyryjysyz...
Gazagystanly alymlar Angliýanyň Mançester şäherindäki Jon Raýlands kitaphanasynyň gaznalaryndan X-XII asyrlarda türki diline terjime edilen ilkinji Gurhany tapdylar diýip, MIR 24 habar berýär. Bu gadymy golýazma...
