Ýaponiýada ýabany köklerden alnan täze üzüm sorty döredildi

  • 08.11.2025 07:13
  • 4.6k+

Okaýamanyň Tebigy ylymlary uniwersitetiniň alymlary Muskat Siragaý atly täze üzüm sortuny döretdiler. ScienceDaily-niň ýazmagyna görä, ol süýjüligi we ýumşak tagamy bilen tapawutlanýar hem-de geljekde giň gerimde ösdürip ýetişdirmek üçin uly mümkinçiliklere eýe.

Täze sort Okaýama prefekturasynyň Takahasi derýasynyň boýunda ösýän ýabany ýapon üzümi bolan Siraga bilen Aleksandriýa Muskatynyň çaknyşdyrylmagy netijesinde alyndy. Taslama hormatly professor Takudzi Hosino ýolbaşçylyk etdi. Ol seýrek duş gelýän ýabany ösümlikleriň genetiki aýratynlyklaryny saklaýan täze sort döretmek, şeýle hem çakyr öndürmek we syýahatçylyk arkaly sebitiň ösüşine goşant goşmak maksadyny göz öňünde tutandygyny aýtdy.
Ilkinji synaglar 2018-nji ýylda Kurasiki şäher häkimligi we Funao çakyr zawodynyň goldawy bilen başlandy. 2022-nji ýylda çakyr nusgalary alnyp, şeker düzümi, turşulyk we tagam boýunça barlagdan geçirildi. Sort resmi taýdan Muskat Siragaý diýlip atlandyryldy we onuň geljek 4–5 ýylda doly hasaba alynmagyna garaşylýar.

Häzirki wagtda uniwersitetiň we çakyr zawodynyň meýdançalarynda bu üzümiň takmynan 20 düýbi ösdürilip ýetişdirilýär. 2024-nji ýylda olar 41,6 kg hasyl berdi. Mundan başga-da, 2023-nji ýylyň ahyrynda goşmaça 300 düýp nahal oturdyldy. Maksat — 2028–2029-njy ýyllara çenli ýyllyk hasyly 500 kilogramdan ýokary derejä ýetirmek.


23.12.2025 18:27
5.3k+

Ýaponiýa lazer aragatnaşygy arkaly 2 Tbit/s tizlikde maglumat geçirip, dünýä rekordyny goýdy

Ýaponiýanyň Milli maglumat we kommunikasiýa tehnologiýalary instituty (NICT), şäher gurşawynda lazer şöhlesiniň kömegi bilen maglumatlary 2 Tbit/s tizlikde üstünlikli geçirip, erkin giňişlikdäki optiki aragatnaşyk (FSO) boýunça dünýä rekordyny yglan etdi...

23.12.2025 18:00
4.7k+

Gadymy ösümlikler güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, mör-möjekleri özüne çekmek üçin gozalaryny gyzdyrypdyrlar

Biologlaryň halkara topary ösümlikleriň, güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, ýylylyk ýaýratma — "görünmeýän ýagtylyk" — arkaly mör-möjekleri özüne çekendigini anyklady. Bu açyş mezozoý eýýamynda agdyklyk eden, infragyzyl yşaratlara esaslanýan aragatnaşyk kanalynyň bolandygyny subut edýär...

21.12.2025 13:20
3.5k+

Fizikler eliňde ody saklamaga mümkinçilik berýän dury materialy oýlap tapdylar

Boulderdäki Kolorado uniwersitetiniň fizikleri binalary ýylatmagyň usullaryna düýpli täsir edip biljek MOCHI diýlip atlandyrylýan dury ýylylyk izolýasiýa materialyny döretdiler. Bu özboluşly oýlap tapyş barada Science žurnalynda habar berildi...

17.12.2025 11:16
2.6k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...