Mumiýanyň esasynda “Gyzyl çaýylan hanymyň” ýüz keşbi döredildi. Bu müsürli zenan 1500 ýyl mundan ozal ýaşap geçipdir

  • 18.07.2024 15:41
  • 11k+

Alymlar 1500 ýyl mundan ozal ýaşap geçen gadymy müsürli zenanyň mumiýasy bolan “Gyzyl çaýylan hanymyň” 3D görnüşini  döretdiler. Braziliýanyň meşhur 3D dizaýneri Sisero Morais barlagçylar topary bilen bilelikde dikeldiş işini amala aşyrdy diýip, New York Post ýazýar.

Hünärmenler sanly portreti döretmek üçin Çikagodaky Tebigatyň taryhy muzeýinde saklanýan zenanyň daşa öwrülen süňkleriniň galyndylaryny öwrendiler. Süňkleri we bedeniň içki ulgamlaryny anyklamak, kompýuter tomografiýasy arkaly kelläni täzeden gurnamak üçin rentgen şöhlelerini ulandylar.

"Ilki bilen KT skanerleri arkaly kelleçanagy täzeden gurduk, soň bolsa äňiň ýagdaýyny sazladyk – diýip, Morais gürrüň berdi. - Kelleçanak diri adamlaryň tomografiki skanerlerinden ölçenen maglumatlary ulanyp, burun, gulak, gözüň ýagdaýy we dodaklaryň çäkleri ýaly gurluşlary dizaýn etmäge mümkinçilik berýär".

Görnüşi ýaly, “Gyzyl çaýylan hanymyň” diri wagty “näzik, ýaş ýüzli”, derisi ýylmanak we gysgadan seçelenip duran saçly bolupdyr. Ol dişleriniň gysylmagyndan ejir çekipdir we eňeginde şepbik tokgalary tapyldy, olar mumiýalanan wagtynda goýlan bolsa gerek.
Aýalyň ady belli bolmasa-da, jaýlanyş usuly onuň orta gatlaga degişlidigini görkezýär.
Ondan öň Morais we onuň kärdeşleri gadymy adamyň, orta asyr alymy Nikolaý Kopernigiň, faraonlar Ramses II-niň, Amenhotepiň we söweşde wepat bolan Sekenenr Tao II-iň keşbini dikeldipdiler.


düýn 20:33
6.5k+

Pomidor bilen ýeralma kowumdaş bolup çykdy: olar baryp 9 mln ýyl ozal sapylypdyr

Ýeralma bilen pomidoryň genetiki gelip çykyşy umumy bolup, olary sapylmagy, takmynan, 9 million ýyl ozal bolup geçipdir. Bu barada Xinhua agentligi halkara alymlar topary tarapyndan geçirilen gözlegiň netijelerine salgylanyp habar berýär...

düýn 19:27
3.2k+

Hytaýda baryp II asyrda oýlanyp tapylan dünýäde ilkinji seýsmograf dikeldildi

Hytaýda Betbagtçylyklaryň öňüni alyş institutyndan Sýuý Goudunyň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary dünýäde ilkinji seýsmograf hasaplanýan gadymy enjamy dikeltdi. Bu barada Progress in Geophysics žurnalyna salgylanýan South China Morning Post ýazýar...

düýn 18:12
1.8k+

Russiýaly alymlar ýalany 92% takyklyk bilen kesgitlemek üçin algoritm döretdiler

Russiýaly alymlar sözdäki ýalany 92% takyklyk bilen kesgitlemegiň usulyny tapandyklaryny habar berdiler. Bu barada Nižniý Nowgoroddaky “Ýokary ykdysadyýet mekdebi” ylmy-barlag uniwersitetiniň (НИУ ВШЭ) barlagçylaryna salgylanýan TASS habar berýär...

düýn 18:05
4.1k+

Marsda uzynlygy 16 000 km bolan gadymy derýalaryň yzlary tapyldy

Marsda umumy uzynlygy, takmynan, 10 müň mil (16 000 km töweregi) bolan gadymy suw ýollarynyň geologiki yzlary tapyldy. Tapylan çeşmeleriň ýaşynyň 3 milliard ýyldan geçýändigi çaklanylýar diýip, Marsdaky orbital apparatlardan alnan maglumatlara salgylanýan The Guardian habar berýär ...