Mumiýanyň esasynda “Gyzyl çaýylan hanymyň” ýüz keşbi döredildi. Bu müsürli zenan 1500 ýyl mundan ozal ýaşap geçipdir

  • 18.07.2024 15:41
  • 11k+

Alymlar 1500 ýyl mundan ozal ýaşap geçen gadymy müsürli zenanyň mumiýasy bolan “Gyzyl çaýylan hanymyň” 3D görnüşini  döretdiler. Braziliýanyň meşhur 3D dizaýneri Sisero Morais barlagçylar topary bilen bilelikde dikeldiş işini amala aşyrdy diýip, New York Post ýazýar.

Hünärmenler sanly portreti döretmek üçin Çikagodaky Tebigatyň taryhy muzeýinde saklanýan zenanyň daşa öwrülen süňkleriniň galyndylaryny öwrendiler. Süňkleri we bedeniň içki ulgamlaryny anyklamak, kompýuter tomografiýasy arkaly kelläni täzeden gurnamak üçin rentgen şöhlelerini ulandylar.

"Ilki bilen KT skanerleri arkaly kelleçanagy täzeden gurduk, soň bolsa äňiň ýagdaýyny sazladyk – diýip, Morais gürrüň berdi. - Kelleçanak diri adamlaryň tomografiki skanerlerinden ölçenen maglumatlary ulanyp, burun, gulak, gözüň ýagdaýy we dodaklaryň çäkleri ýaly gurluşlary dizaýn etmäge mümkinçilik berýär".

Görnüşi ýaly, “Gyzyl çaýylan hanymyň” diri wagty “näzik, ýaş ýüzli”, derisi ýylmanak we gysgadan seçelenip duran saçly bolupdyr. Ol dişleriniň gysylmagyndan ejir çekipdir we eňeginde şepbik tokgalary tapyldy, olar mumiýalanan wagtynda goýlan bolsa gerek.
Aýalyň ady belli bolmasa-da, jaýlanyş usuly onuň orta gatlaga degişlidigini görkezýär.
Ondan öň Morais we onuň kärdeşleri gadymy adamyň, orta asyr alymy Nikolaý Kopernigiň, faraonlar Ramses II-niň, Amenhotepiň we söweşde wepat bolan Sekenenr Tao II-iň keşbini dikeldipdiler.


düýn 19:23
1.4k+

Alymlar ýaralary bitirmek üçin guşuň düwünçek dokumalaryny ulanmagy teklip edýärler

Demirgazyk-Kawkaz federal uniwersitetiniň alymlary ýara bitiriji dermanlary döretmek üçin guşuň düwünçek dokumalaryndan edilen peptidleri ulanmagy teklip etdiler. Işläp taýýarlama melhemleriň, gelleriň we suwuk plastyrlaryň bir toparynyň çykarylmagy bilen tamamlanar...

düýn 18:57
2.2k+

Mum güýeleriniň gurçuklarynyň plastigi iýip, ýag görnüşinde öz organizminde toplaýandyklary ýüze çykaryldy

Alymlar uly mum güýeleriniň (Galleria mellonella) gurçuklarynyň polietileni metabolik taýdan işläp (siňdirip), ony birnäçe günüň dowamynda öz bedeninde lipid (ýag) görnüşinde toplap bilýändiklerini ýüze çykardylar...

11.07.2025 11:17
3.6k+

Alymlar 200 mln ýyl ozal ýaşan pterozawryň täze görnüşini suratlandyrdylar

ABŞ-nyň Smitsonow institutynyň işgärleri Petrifaýd-Forest milli seýilgähinde (Arizona ştaty)  209 million ýyl mundan ozal ýaşap geçen pterozawrlaryň näbelli görnüşleriniň galyndylaryny tapdylar. Edaranyň metbugat gullugynyň habaryna görä, tapyndy giçki trias döwrüne degişlidir...

10.07.2025 11:41
2.8k+

Alymlar Ýerde Merkuriniň ilkinji bölekleriniň tapylandygyny habar berdiler

Afrikada tapylan iki meteorit Merkuriý planetasynyň ylma mälim bolan ilkinji bölekleri bolup çykdy. Bu barada Icarus ylmy žurnaly habar berýär. Eger ylmy çaklama tassyklansa, bu Ýerde Güne iň golaý planetanyň meteoritleriniň tapylmagyna degişli ilkinji ýagdaý bolar...