Gözlegçi alym-astronom Kopernigiň ýüz keşbini dikeltdi

  • 30.03.2024 08:25
  • 8.1k+

Polşaly alym Nikolaý Kopernik (1473-1543) häzirkizaman astronomiýasynyň esaslandyryjysy hasaplanýar. Ol Ýeriň we ähli planetalaryň Günüň daşyndan aýlanýandygyny görkezýän dünýäniň geliosentrik sistemasyny hödürledi.

Ýöne astronomyň we matematigiň ýaşan wagtyndan portretler saklanmandyr, şonuň üçin onuň nähili bolandygy anyk belli däl, biziň günlerimize gelip ýeten Kopernigiň portreti bolsa 1580-nji ýylda, ýagny alymyň ölüminden 37 ýyl soň çekilipdir.
Braziliýaly gözlegçi we 3D dizaýneri Sisero Morais muny düzetmek kararyna geldi. Öň, biz onuň 700 ýylda ilkinji gezek italiýaly şahyr Dante Aligýeriniň ýüz keşbini dikeldip bilendigini habar beripdik.
Indi Morais Kopernigiň çak bilen meşhur astronoma degişli bolan kelle süňküne esaslanýan ýüz keşbini dikeltdi diýip, Daily Mail habar berýär.
Gözlegçi kelle süňküniň ýetmeýän böleklerini döretmek we soňra ýüzi modelirlemek üçin kompýuter tomografiýasyny ulandy. Moraisiň işiniň netijesi 1580-nji ýylda çekilen Kopernigiň portretine meňzeýär.
Şeýle-de, Morais agzy kerpiçli jaýlanan XVI asyryň aýalynyň ýüz keşbini dikeltdi. Bu 2006-njy ýylda mergi keseliniň pidalarynyň köpçülikleýin mazarynda tapylan aýalyň kelle süňküne esaslanýar.
Onuň agzyna gysdyrylan kerpiç alymlary onuň öz wagtynda “wampir” hasaplanan bolmagynyň ähtimaldygy baradaky pikire getirdi.
Morais kerpijiň aýalyň agzyna onuň ölüminden soň bilkastlaýyn goýlandygyny ýa-da ýokdugyny anyklamak üçin kelle süňküniň we diş dugasynyň modelini döredip hem-de penopolistiroldan kerpijiň nusgasyny ýasap, birnäçe tejribe geçirdi. Netijeler muny hiç hili zyýan ýetirmezden edip boljakdygyny görkezdi.
Şeýlelikde, Kopernigiň ýüz keşbiniň dikeldilmegi onuň şahsyýetine has çuňňur düşünmäge, “wampiriň” gözlegi bolsa XVI asyrdaky ölümler we keseller barada düşünje almaga mümkinçilik berer.


şu gün 13:37
3.6k+

Müsürde suwdan gadymy Kanopus şäheriniň bölekleri çykaryldy

Müsür häkimiýetleri Aleksandriýanyň golaýynda Abu-Kir aýlagynda ýerleşen suwa giden gadymy şäheriň böleklerini gury ýere çykardy diýip, The Guardian habar berýär. Bu Müsüri tas 300 ýyl dolandyran Ptolemeý nesilşalygynyň dolandyran we 600 ýyl töweregi ýurdy dolandyran Rim imperiýasynyň döwründe möhüm merkeze öwrülen Kanopus şäheri hasaplanýar...

şu gün 13:26
2k+

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy. Istiorachis macarthurae adyny alan bu jandarlar 120 mln ýyldan gowrak ozal Angliýanyň günorta kenaryndan uzak bolmadyk ýerde ýaşapdyr diýip, Londondaky Tebigy taryh muzeýine salgylanyp, CNN habar berýär...

düýn 13:04
2.5k+

Awstraliýada adam derisine has ýakyn deri nusgalary ösdürilip ýetişdirildi

Kwinslend uniwersitetiniň ýanyndaky Freýzer institutynyň barlaghanasyndan awstraliýaly alymlar ilkinji gezek doly derejede adam derisiniň gurluşyny gaýtalaýan deri nusgalaryny ösdürip ýetişdirdi. Bu barada ABC ýaýlym korporasiýasy habar berdi...

23.08.2025 12:32
5.3k+

Alymlar žiraflary dört görnüşe böldi

Halkara tebigaty goramak birleşigi (IUCN) žiraflary resmi taýdan dört görnüşe böldi. Ozal olaryň hemmesi bir görnüş diýlip hasaplanýardy diýip, Bi-bi-si belleýär. Indi ylym şu aşakdakylary tapawutlandyrýar: Demirgazyk...