Paleontologlar gadymy süýdemdirijiniň täze görnüşini açdy. Ol 143 mln ýyl ozal ýaşapdyr

  • 14.07.2025 10:44
  • 2.7k+

Paleontologlar dügür dişlileriň toparyndan mezozoý süýdemdirijisiniň täze nesline we görnüşine häsiýetnama berdi. Onuň dişleriniň daşa öwrülen galyndylary Beýik Britaniýada tapyldy. Takmynan, 143 mln ýyl ozal ýaşan bu jandar Novaculadon mirabilis adyny aldy diýlip, Proceedings of the Geologists’ Association žurnalynda habar berilýär.

Uzynlygy 1,65 sm bolan eňegi geçen ýyl Portsmut uniwersitetiniň talyby Benjamin Ueston tapdy.

“Tapyndyda öňünde uzyn ýiti uçly alyn diş, onuň yzyndan boşluk, soňra päki ýaly ýiti dört sany kiçi azy dişler bar” – diýip, paleontologlar habar berdi.

Towşanyň eňegi bilen daşky meňzeşligine garamazdan, anatomiki aýratynlyklar ýitip giden köp dügürli dişlileriň toparyna degişliligi görkezýär.
Novaculadon mirabilis horan bolup, ähtimal, gurçuklar we mör-möjekler ýaly oňurgasyzlar bilen iýmitlenen bolsa gerek. Onuň diş gurluşy ony belka we alaka ýaly häzirki gemrijilerden tapawutlandyrýar. Ylmy gözlegçiler bu açyşyň dinozawrlaryň agdyklyk eden döwründe irki süýdemdirijileriň iýmitleniş usullarynyň köpdürlüligini görkezýär.
Portsmut uniwersitetiniň professory Dewid Martill bilen onuň kärdeşleriniň bellemegine görä, açyş süýdemdirijilerň mezozoý döwründe dürli ekologiýa gurşawlaryny nähili özleşdirendigi barada täze düşünje berýär. 


15.09.2025 17:55
4.1k+

Ýerdäki çöllerden alnan bakteriýalaryň Aý we Mars topragynda ýaşap biljekdigi anyklanyldy

Ýerdäki çöllerde tapylan Chroococcidiopsis görnüşli sianobakteriýalar Aý we Mars topragynda ýaşamaga ukyplydygyny görkezdiler. Italiýanyň kosmos gullugynyň (ASI) barlagçylary ReBUS taslamasynyň çäklerinde şeýle netijä geldiler...

15.09.2025 09:54
4.8k+

Hytaý alymlary ilkinji gezek dinozawr ýumurtgalarynyň takyk ýaşyny kesgitledi

Hytaý alymlary ilkinji gezek ýurduň merkezi böleginde tapylan dinozawrlaryň ýumurtgalarynyň ýaşyny takyk kesgitlemegi başardy. Science XXI neşiriniň maglumatlaryna görä, täze çemeleşme hek döwrüniň klimatyny has çuň öwrenmäge mümkinçilik berer...

15.09.2025 09:48
1.4k+

Hytaý alymlary sütün öýjükleriniň kömegi bilen maýmynlaryň garramagyny haýallatdy

Hytaýyň ylymlar akademiýasynyň alymlarynyň geçiren ylmy gözlegleri adamyň genetiki taýdan güýçlendirilen sütün öýjükleriniň maýmynlarda garrama alamatlaryny haýalladyp biljekdigini görkezdi. Netijeler Cell žurnalynda neşir edildi...

14.09.2025 23:25
3.4k+

Hytaýly biologlar 36 petabaýtlyk maglumaty saklamak üçin “DNK- kassetany” döredýärler

Guandunyň Günorta ylym we tehnologiýa uniwersitetiniň alymlary sanly maglumatlary saklamagyň täze usulyny oýlap tapdylar. Olar 1980-nji ýylyň äheňindäki ýüzüne dezoksiribonuklein kislotasynyň sintetiki molekulalary çap edilen plastik lentany öz içine alýan "DNK-kassetany" işläp taýýarladylar...