Paleontologlar gadymy süýdemdirijiniň täze görnüşini açdy. Ol 143 mln ýyl ozal ýaşapdyr

  • 14.07.2025 10:44
  • 2.7k+

Paleontologlar dügür dişlileriň toparyndan mezozoý süýdemdirijisiniň täze nesline we görnüşine häsiýetnama berdi. Onuň dişleriniň daşa öwrülen galyndylary Beýik Britaniýada tapyldy. Takmynan, 143 mln ýyl ozal ýaşan bu jandar Novaculadon mirabilis adyny aldy diýlip, Proceedings of the Geologists’ Association žurnalynda habar berilýär.

Uzynlygy 1,65 sm bolan eňegi geçen ýyl Portsmut uniwersitetiniň talyby Benjamin Ueston tapdy.

“Tapyndyda öňünde uzyn ýiti uçly alyn diş, onuň yzyndan boşluk, soňra päki ýaly ýiti dört sany kiçi azy dişler bar” – diýip, paleontologlar habar berdi.

Towşanyň eňegi bilen daşky meňzeşligine garamazdan, anatomiki aýratynlyklar ýitip giden köp dügürli dişlileriň toparyna degişliligi görkezýär.
Novaculadon mirabilis horan bolup, ähtimal, gurçuklar we mör-möjekler ýaly oňurgasyzlar bilen iýmitlenen bolsa gerek. Onuň diş gurluşy ony belka we alaka ýaly häzirki gemrijilerden tapawutlandyrýar. Ylmy gözlegçiler bu açyşyň dinozawrlaryň agdyklyk eden döwründe irki süýdemdirijileriň iýmitleniş usullarynyň köpdürlüligini görkezýär.
Portsmut uniwersitetiniň professory Dewid Martill bilen onuň kärdeşleriniň bellemegine görä, açyş süýdemdirijilerň mezozoý döwründe dürli ekologiýa gurşawlaryny nähili özleşdirendigi barada täze düşünje berýär. 


26.08.2025 13:37
8.6k+

Müsürde suwdan gadymy Kanopus şäheriniň bölekleri çykaryldy

Müsür häkimiýetleri Aleksandriýanyň golaýynda Abu-Kir aýlagynda ýerleşen suwa giden gadymy şäheriň böleklerini gury ýere çykardy diýip, The Guardian habar berýär. Bu Müsüri tas 300 ýyl dolandyran Ptolemeý nesilşalygynyň dolandyran we 600 ýyl töweregi ýurdy dolandyran Rim imperiýasynyň döwründe möhüm merkeze öwrülen Kanopus şäheri hasaplanýar...

26.08.2025 13:26
4.5k+

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy

Paleontologlar dinozawrlaryň ýelken şekilli arkasy bolan täze görnüşini açdy. Istiorachis macarthurae adyny alan bu jandarlar 120 mln ýyldan gowrak ozal Angliýanyň günorta kenaryndan uzak bolmadyk ýerde ýaşapdyr diýip, Londondaky Tebigy taryh muzeýine salgylanyp, CNN habar berýär...

25.08.2025 13:04
3k+

Awstraliýada adam derisine has ýakyn deri nusgalary ösdürilip ýetişdirildi

Kwinslend uniwersitetiniň ýanyndaky Freýzer institutynyň barlaghanasyndan awstraliýaly alymlar ilkinji gezek doly derejede adam derisiniň gurluşyny gaýtalaýan deri nusgalaryny ösdürip ýetişdirdi. Bu barada ABC ýaýlym korporasiýasy habar berdi...

23.08.2025 12:32
5.5k+

Alymlar žiraflary dört görnüşe böldi

Halkara tebigaty goramak birleşigi (IUCN) žiraflary resmi taýdan dört görnüşe böldi. Ozal olaryň hemmesi bir görnüş diýlip hasaplanýardy diýip, Bi-bi-si belleýär. Indi ylym şu aşakdakylary tapawutlandyrýar: Demirgazyk...