Aşgazany ösümlikden doly, taryhda ilkinji ot iýýän pterozawr tapyldy

  • 14.07.2025 17:12
  • 8.8k+

Paleontologlar taryhda ilkinji gezek aşgazanynda ösümlik iýmitiniň galyndylary bolan pterozawryň galyndylaryny tapdylar. Bu açyş agzalan uçýan süýrenijileriň käbir görnüşleriniň ot iýiji bolandygynyň ilkinji göni subutnamasydyr.

Bu galyndy Tapejaridae maşgalasyna degişli Sinopterus atavismus görnüşiniň ýaş wekiline degişlidir we Hytaýyň demirgazyk-gündogaryndaky Jehol formasiýasynda tapyldy. Barlag Şenýan mugallymçylyk uniwersitetiniň we Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň paleontologlary Sinszýun Çžang we Şunsin Szýan tarapyndan geçirildi. Olaryň işleri Science Bulletin žurnalynda çap edildi.
Topar aşgazanyň içindäkileri öwrenmek üçin ýokary çözgütli rentgen şöhlelerini ulandy. Ýokarky böleginden iri kwars kristallary - haýwanlara iýmiti üwemegine kömek edýän adaty gastrolitler çykdy. Aşaky böleginde bolsa ösümlik maddalaryna mahsus bolan ýüzlerçe fitolitler, mineral gurluşlar bar. Öň pterozawrlarda fitolitler tapylmandy.
Şu wagta çenli pterozawrlar esasan ýyrtyjy hasaplanýardy. Ozal olaryň garnyndan tapylan iýmit galyndylarynda balyk bardy. Ýöne alymlaryň pikirine görä, täze nusga käbir görnüşleri, şol sanda dişleri ýok, ýöne totularyňky ýaly tumşugy bolan tapežaridleri hem öz içine alýan “ot iýijilerdigini doly subut edýär”.
Bu ylmy işe gatnaşmadyk paleontolog Dewid Martill Science žurnalyna beren interwýusynda: "Beýle açyş ýüz ýyldan bir gezek edilýär" diýip belledi.


şu gün 00:07
489

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...

25.10.2025 15:42
4.9k+

Gara tomzaklar maslyk bilen iýmitlenmekligi 37 million ýyl ozal özleşdiripdir

Takmynan, 37 million ýyl ozal Argentinanyň Patagon peslikleri giň otluklar bilen örtülen bolup, bu ýer gylyç dişli torbalylaryň, äpet guşlaryň hem-de tapirlere we atlara meňzeş uly ot iýiji haýwanlaryň ýaşaýan mekany bolupdyr...

25.10.2025 14:32
1.9k+

«Sanly çözgüt–2025» bäsleşiginiň saýlama tapgyry başlandy

Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrliginde IT-tehnologiýalaryny, emeli aňy we robot tehnikasyny ösdürmäge gönükdirilen innowasion bäsleşik — «Sanly çözgüt–2025» boýunça saýlama tapgyry geçirilýär. Bäsleşik ýedi ugurda geçiriler: emeli aň robot tehnika we awtomatlaşdyrma «akylly» oba hojalyk tehnologiýalary akylly şäher konsepsiýalary sanly lukmançylyk elektron bilim hyzmatlar ulgamynyň sanlylaşdyrylmagy ...

24.10.2025 12:26
3.7k+

Ýaş alymlar rak keseline garşy "Troýan şekeri" bolan dermany döretdiler

Russiýanyň MIREA tehnologik uniwersitetiniň hünärmenleri rak keseline garşy täze fotodinamik bejergi usulynda şekeri peýdalandylar. Täze taýýarlanan derman serişdesindäki glýukoza molekulalary rak öýjüklerini aldap, olary derman serişdelerini has işjeň siňdirmäge mejbur edýär diýip, uniwersitetiň metbugat gullugy TASS-a habar berdi...