Aşgazany ösümlikden doly, taryhda ilkinji ot iýýän pterozawr tapyldy

  • 14.07.2025 17:12
  • 8.5k+

Paleontologlar taryhda ilkinji gezek aşgazanynda ösümlik iýmitiniň galyndylary bolan pterozawryň galyndylaryny tapdylar. Bu açyş agzalan uçýan süýrenijileriň käbir görnüşleriniň ot iýiji bolandygynyň ilkinji göni subutnamasydyr.

Bu galyndy Tapejaridae maşgalasyna degişli Sinopterus atavismus görnüşiniň ýaş wekiline degişlidir we Hytaýyň demirgazyk-gündogaryndaky Jehol formasiýasynda tapyldy. Barlag Şenýan mugallymçylyk uniwersitetiniň we Hytaýyň Ylymlar akademiýasynyň paleontologlary Sinszýun Çžang we Şunsin Szýan tarapyndan geçirildi. Olaryň işleri Science Bulletin žurnalynda çap edildi.
Topar aşgazanyň içindäkileri öwrenmek üçin ýokary çözgütli rentgen şöhlelerini ulandy. Ýokarky böleginden iri kwars kristallary - haýwanlara iýmiti üwemegine kömek edýän adaty gastrolitler çykdy. Aşaky böleginde bolsa ösümlik maddalaryna mahsus bolan ýüzlerçe fitolitler, mineral gurluşlar bar. Öň pterozawrlarda fitolitler tapylmandy.
Şu wagta çenli pterozawrlar esasan ýyrtyjy hasaplanýardy. Ozal olaryň garnyndan tapylan iýmit galyndylarynda balyk bardy. Ýöne alymlaryň pikirine görä, täze nusga käbir görnüşleri, şol sanda dişleri ýok, ýöne totularyňky ýaly tumşugy bolan tapežaridleri hem öz içine alýan “ot iýijilerdigini doly subut edýär”.
Bu ylmy işe gatnaşmadyk paleontolog Dewid Martill Science žurnalyna beren interwýusynda: "Beýle açyş ýüz ýyldan bir gezek edilýär" diýip belledi.


şu gün 20:33
391

Pomidor bilen ýeralma kowumdaş bolup çykdy: olar baryp 9 mln ýyl ozal sapylypdyr

Ýeralma bilen pomidoryň genetiki gelip çykyşy umumy bolup, olary sapylmagy, takmynan, 9 million ýyl ozal bolup geçipdir. Bu barada Xinhua agentligi halkara alymlar topary tarapyndan geçirilen gözlegiň netijelerine salgylanyp habar berýär...

şu gün 19:27
632

Hytaýda baryp II asyrda oýlanyp tapylan dünýäde ilkinji seýsmograf dikeldildi

Hytaýda Betbagtçylyklaryň öňüni alyş institutyndan Sýuý Goudunyň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary dünýäde ilkinji seýsmograf hasaplanýan gadymy enjamy dikeltdi. Bu barada Progress in Geophysics žurnalyna salgylanýan South China Morning Post ýazýar...

şu gün 18:12
704

Russiýaly alymlar ýalany 92% takyklyk bilen kesgitlemek üçin algoritm döretdiler

Russiýaly alymlar sözdäki ýalany 92% takyklyk bilen kesgitlemegiň usulyny tapandyklaryny habar berdiler. Bu barada Nižniý Nowgoroddaky “Ýokary ykdysadyýet mekdebi” ylmy-barlag uniwersitetiniň (НИУ ВШЭ) barlagçylaryna salgylanýan TASS habar berýär...

şu gün 18:05
1.2k+

Marsda uzynlygy 16 000 km bolan gadymy derýalaryň yzlary tapyldy

Marsda umumy uzynlygy, takmynan, 10 müň mil (16 000 km töweregi) bolan gadymy suw ýollarynyň geologiki yzlary tapyldy. Tapylan çeşmeleriň ýaşynyň 3 milliard ýyldan geçýändigi çaklanylýar diýip, Marsdaky orbital apparatlardan alnan maglumatlara salgylanýan The Guardian habar berýär ...