Ýumurtga we bagyr iýmeklik Alsgeýmer keseliniň döremek howpuny azaldýar - alymlar

  • 07.12.2025 23:54
  • 9k+

Bedende holiniň ýetmezçiligi beýnä duýdansyz zyýan ýetirip biler. Amerikaly alymlar bu madda baý önümleri, esasanam, ýaşlykda ýeterlik mukdarda iýmegiň beýniniň zeperlenmesini haýalladyp biljekdigini ýüze çykardylar.

Holiniň çeşmelerine ýumurtga, guş eti, balyk we bagyr degişlidir.
Arizona döwlet uniwersitetiniň (ABŞ) geçiren barlagy Aging and Disease žurnalynda çap edildi. Onda alymlar ýaş semiz adamlarda, garrylardaky akyl ýetiriş bozulmalaryna mahsus alamatlara meňzeş beýni stresiniň alamatlaryny tapandyklaryny habar berdiler. Maglumatlar seljerilenden soň, madda çalşygynyň irki bozulmalarynyň demensiýa başlamazdan has öň beýnä täsir edip biljekdigi baradaky netijä geldiler.
Barlagçylar synagdan geçirilýän ýaşlaryň iki toparyny (ortaça 33,6 ýaş): semiz we adaty agramly ýaşlary deňeşdirdiler. Semiz toparda neýronlar zaýalananda çykýan belok bolan neýrofilamentiniň (NfL) derejesi ýokardy. Ýaş adamlarda NfL ganda holiniň mukdarynyň pesdigi bilen baglanyşyklydy. Bu ýagdaý, adatça, akyl taýdan peselen we Alsgeýmer keselli garry hassalarda bolýar.

"Holin madda çalşygynyň we beýni bozulmalarynyň möhüm markeri bolup, bu barlag onuň gündelik sarp etmegiň ähmiýetini görkezýär, sebäbi ol adamyň saglygy üçin zerurdyr," diýip, barlagyň awtorlarynyň biri Ramon Welaskez belleýär. "Holinden baý iýmitleri berhiziňe goşmak alawlanmany azaltmaga we garrylyk döwründe bedeni we beýnini goldamaga kömek edip biler."

Bellemeli zat, holin witamine meňzeş madda, organiki birleşme, 2-gidroksietiltrimetilamonium kationydyr. Holin ilki başda witamin hökmünde toparlara bölündi we B4 adyny aldy. Şeýle-de bolsa, barlagyň dowamynda onuň statusyna täzeden seredildi we ol witamine meňzeş maddalaryň hataryna geçirdi.


22.12.2025 00:06
2.8k+

Türkmenistanda pudagara maslahatda «Bitewi saglyk» çemeleşmesiniň durmuşa geçirilmegi ara alnyp maslahatlaşyldy

19-njy dekabrda Aşgabatda Birleşen Milletler Guramasynyň binasynda Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň (BSGG) goldawy bilen, Türkmenistanda «Bitewi saglyk» çemeleşmesini durmuşa geçirmek boýunça Milli pudagara utgaşdyryjy komitetiň 4-nji mejlisi geçirildi...

16.12.2025 19:27
5.3k+

Russiýanyň Gamaleýa merkezi rak keseline garşy mRNK-sanjymynyň ilkinji synag tapgyryny çykardy

Gamaleýa adyndaky Epidemiologiýa we Mikrobiologiýa ylmy-derňew merkezine degişli bolan mRNK-preparatlary öndürýän fabrika onkologiýa kesellerine garşy göreşmek üçin niýetlenen sanjymyň ilkinji üç synag tapgyryny üstünlikli çykardy...

15.12.2025 14:50
6.1k+

Johnson & Johnson saglyk üçin howply çaga prisypkasy sebäpli $40 mln tölemäge borçlandy

Los-Anjelesiň Ýokary kazyýeti Johnson & Johnson kompaniýasyny köp ýyllaryň dowamynda talk saklaýan çaga prisypkasyny ulanmagyň netijesinde ýumurtgalygyň rak keseline sezewar bolandygyny aýdan iki aýala 40 mln dollar tölemäge borçlandyrýan karary çykardy...

12.12.2025 15:36
5.5k+

Robot-hirurg ilkinji gezek kataraktany aýyrmak boýunça operasiýa geçirdi

Lukmançylyk bilen inženerçiligiň çatrygynda göz hirurgiýasynda uly öwrülişikleri wada berýän düýpli öňe gidişlik boldy: Kaliforniýanyň Los-Anjeles uniwersitetinde (UCLA) işlenip düzülen robot ulgamy dünýäde ilkinji gezek adamda kataraktany aýyrmak boýunça operasiýany üstünlikli geçirdi...