Neandertallar ilkinji suratkeşler eken: eýsem, olar gaýalaryň ýüzüne näme çekipdirler?

  • 09.12.2024 14:42
  • 3.9k+

Sautgempton uniwersitetiniň hünärmenleri Ispaniýanyň Maltrawieso gowagyndaky gaýalarda saklanyp galan el yzlarynyň senesi bellediler. Gözlegçiler şekilleriň Neandertallar tarapyndan takmynan 66,7 müň ýyl ozal döredilendigini anykladylar. Bu taryhda ilkinji suratkeşleriň häzirki zaman adamlary däl-de, neandertallardygyny görkezýär diýip, Phys.org ýazýar.

Bu şekilleriň ýaşyny kesgitlemek üçin alymlar uran-tori tanyşmak usulyny ulandylar. Onda çap pigmentini örtýän karbonatyň 22 nusgasy öwrenildi. Netijede şekilleriň ýaşy 46,6-dan 66,71 müň ýyla çenli üýtgeýär.
Ondan öň iň gadymy el yzlary Indoneziýanyň Sulawesi adasyndaky gowakda tapylan şekiller hasaplanýardy, olaryň iň az ýaşlysy 39,9 müň ýyla deňdi.
Gözlegleriň netijeleri “Journal of Archaeological Science: Reports” žurnalynda çap edildi diýip, rbc.ru ýazýar.
Ýazyjylaryň pikiriçe, bu açyş neandertallaryň häzirki zaman adamlarynyň peýda bolmagyndan has öň sungaty döretmäge bolan ukybyny tassyklaýar.
El yzlary bolan neandertallaryň we saz gurallaryny şekillendirýän gadymy adamlaryň surat çekmekde hiç hili şekilsiz doly ak kendiri ýa-da diwara skoç bilen ýelmenen banany millionlarça dollara satýan häzirki zaman suratkeşlerinden has köp dürlüligi talap edendigini bellemelidiris.


30.09.2025 18:01
2.3k+

Alymlar berk sosial baglanyşyklar biologiki taýdan garramagy haýalladýar diýip hasaplaýarlar

Amerikaly barlagçylar ömrüň dowamynda berk sosial baglanyşyklaryň biologiki taýdan haýal garramak bilen baglanyşyklydygyny anykladylar. Bu barada "Brain, Behavior & Immunity - Health” žurnalyndaky makala salgylanýan PsyPost ýazýar...

30.09.2025 10:22
3.9k+

Kofein çylşyrymly meseleleri çözmekde adamlaryň tutanýerliligini ýokarlandyrýar

Täze barlag kofeniň çylşyrymly ýa-da bölekleýin çözmek mümkin bolmadyk meseleleri çözmekde tutanýerliligi ýokarlandyryp biljekdigini görkezdi. Munuň täsiri dartgynly ýagdaýdaky adamlarda has hem göze ilýärdi. Synaglara ABŞ-nyň Massaçusets ştatynyň Amhýorst kollejiniň 329 talyby gatnaşdy...

29.09.2025 12:30
3.5k+

Ýaponiýada mör-möjekleri çekmek üçin "garynja aldawyny" ulanýan ösümlik tapyldy

Ýaponiýada duş gelýän Vincetoxicum nakaianum atly ösümlik tozanlanmak üçin adatdan daşary strategiýany ulanýar. Ol ýarym iýlen ýa-da ýaralanan garynjalaryň çykarýan ysyny gaýtalap, tohumly mör-möjekleri özüne çekýär...

28.09.2025 10:49
8.2k+

Ysraýylda Wizantiýa döwrüniň 97 altyn teňňesinden we şaý-seplerden ybarat hazyna tapyldy

Ysraýylyň demirgazygynda, Kineret kölüniň golaýyndaky Susita milli seýilgähinde arheologlar Wizantiýa döwrüniň 97 altyn teňňesinden we onlarça şaý-sep böleklerinden ybarat hazynany tapdy. Bu barada Ynet portaly habar berýär...