Arheologlar gadymy resepti täzeden dikeltdiler: Gadymy adamlar guşlary nädip bişiripdir?

  • 02.08.2024 16:27
  • 8.3k+

Ispaniýaly arheologlar neandertallaryň nahar bişiriş usulyny täzeden dikeltdiler. Daş gurallaryny we ot ulanyp, gadymy adamlaryň guşlary nädip bişirendiklerini görkezdiler diýip, New Scientist ýazýar.

Kataloniýanyň Adam paleoekologiýasy we jemgyýetçilik ewolýusiýasy institutynyň alymlary Portugaliýada tapylan, takmynan, 90 müň ýyllyk guşlaryň galyndylaryny öwrenmek üçin synag geçirdiler. Gadymy galyndylara gabat gelmegi üçin ululygyna we görnüşlerine görä ýörite saýlanan bäş guşy - iki sany gara gargany (Corvus corone), adaty tokaý kepderisiniň iki sany halkaly gumrysyny (Streptopelia decaocto) we ýabany kepderini (Columba palumbus) ulandylar.
Ýörite synag üçin ýasalan çakmak daşy ulanyldy. Alymlar guşy elleri bilen ütüp, daş gurallaryň kömegi bilen bölekläpdir. Soýlan guşuň käbir bölekleri kömürde bişirildi.
Synagyň netijesi et bölekleri taýýarlap-bişirilenden soň, süňklerdäki yzlaryň gadymy galyndylardan tapylanlara gabat gelendigini görkezdi. Bu  neandertallaryň otda nahar bişirmegi we et böleklerini kesmekde daş gurallary ulanmagy bilýändigini tassyklaýar.
Barlagçylar: "Bu tapyndylar adamyň ýetiren üýtgeşmelerini tebigy täsirlerden ýa-da depelemek ýa-da gemrijileriň, ýyrtyjylaryň hereketleri bilen baglanyşykly üýtgeşmelerden tapawutlandyrmaga kömek edýär" – diýip sözüniň üstüne goşdular.


düýn 18:47
2.5k+

Geohimikler altynyň gelip çykyşyny düşündirdiler: ol Ýeriň özeninden syzylyp çykýar

Germaniýanyň Göttingen uniwersitetiniň geohimikleri görlüp-eşidilmedik açyş etdiler. Olaryň barlaglary altynyň we beýleki gymmatly metallaryň üstki gatlaga Ýeriň özeninden syzylyp çykýandygyny subut etdi. Nature žurnalynda çap edilen ylmy makalada bu prosesiň milliardlarça ýyllap dowam edýändigi aýdylýar...

düýn 13:56
2.3k+

Paleontologlar Ispaniýada stegozawryň gowy saklanyp galan kelleçanagyny tapdy

Ispan paleontologlary möhüm tapyndy barada habar berdi. Ýurduň gündogaryndaky Teruel welaýatynda geçirilen gazuw-agtaryş işleri wagtynda stegozawryň kelleçanagy tapyldy – ol örän gowy ýagdaýda saklanyp galypdyr...

düýn 13:53
3k+

Indoneziýanyň kenaryndaky Ýuwaş ummanynyň düýbünde gadymy dünýäniň yzlary tapyldy

Indoneziýanyň kenarlarynda, Ýawa bilen Madura adalarynyň arasyndaky bogazyň düýbünde suwa giden gadymy jülgäniň yzlary tapyldy. Häzir bu ýerde ummanyň ýalpak ýeri bar diýip, Daily Mail habar berýär. Geologlar Sumatra, Ýawa we Borneo adalarynyň arasyndaky umman düýbüniň birwagtlar gury ýer bolandygyny bireýýäm kesgitläpdi...

30.05.2025 16:58
6.7k+

Alymlar Bethoweniň kelleçanagynyň suraty esasynda onuň ýüzüni gaýtadan dikeltdiler

3D modelirleme boýunça britaniýaly hünärmen Sisero Moraes ilkinji gezek Lýudwig wan Bethoweniň (1770-1827) kelleçanagynyň esasynda onuň daşky keşbini gaýtadan dikeltdi. Onuň aýtmagyna görä, portret “bellibir derejede agras” boldy, kompozitory döwürdeşleri-de hut şeýle suratlandyrypdy diýip, OrtogOnLineMag žurnalyna salgylanyp, Daily Mail ýazýar...