Arheologlar gadymy resepti täzeden dikeltdiler: Gadymy adamlar guşlary nädip bişiripdir?

  • 02.08.2024 16:27
  • 8.3k+

Ispaniýaly arheologlar neandertallaryň nahar bişiriş usulyny täzeden dikeltdiler. Daş gurallaryny we ot ulanyp, gadymy adamlaryň guşlary nädip bişirendiklerini görkezdiler diýip, New Scientist ýazýar.

Kataloniýanyň Adam paleoekologiýasy we jemgyýetçilik ewolýusiýasy institutynyň alymlary Portugaliýada tapylan, takmynan, 90 müň ýyllyk guşlaryň galyndylaryny öwrenmek üçin synag geçirdiler. Gadymy galyndylara gabat gelmegi üçin ululygyna we görnüşlerine görä ýörite saýlanan bäş guşy - iki sany gara gargany (Corvus corone), adaty tokaý kepderisiniň iki sany halkaly gumrysyny (Streptopelia decaocto) we ýabany kepderini (Columba palumbus) ulandylar.
Ýörite synag üçin ýasalan çakmak daşy ulanyldy. Alymlar guşy elleri bilen ütüp, daş gurallaryň kömegi bilen bölekläpdir. Soýlan guşuň käbir bölekleri kömürde bişirildi.
Synagyň netijesi et bölekleri taýýarlap-bişirilenden soň, süňklerdäki yzlaryň gadymy galyndylardan tapylanlara gabat gelendigini görkezdi. Bu  neandertallaryň otda nahar bişirmegi we et böleklerini kesmekde daş gurallary ulanmagy bilýändigini tassyklaýar.
Barlagçylar: "Bu tapyndylar adamyň ýetiren üýtgeşmelerini tebigy täsirlerden ýa-da depelemek ýa-da gemrijileriň, ýyrtyjylaryň hereketleri bilen baglanyşykly üýtgeşmelerden tapawutlandyrmaga kömek edýär" – diýip sözüniň üstüne goşdular.


düýn 11:17
2.6k+

Alymlar 200 mln ýyl ozal ýaşan pterozawryň täze görnüşini suratlandyrdylar

ABŞ-nyň Smitsonow institutynyň işgärleri Petrifaýd-Forest milli seýilgähinde (Arizona ştaty)  209 million ýyl mundan ozal ýaşap geçen pterozawrlaryň näbelli görnüşleriniň galyndylaryny tapdylar. Edaranyň metbugat gullugynyň habaryna görä, tapyndy giçki trias döwrüne degişlidir...

10.07.2025 11:41
2.5k+

Alymlar Ýerde Merkuriniň ilkinji bölekleriniň tapylandygyny habar berdiler

Afrikada tapylan iki meteorit Merkuriý planetasynyň ylma mälim bolan ilkinji bölekleri bolup çykdy. Bu barada Icarus ylmy žurnaly habar berýär. Eger ylmy çaklama tassyklansa, bu Ýerde Güne iň golaý planetanyň meteoritleriniň tapylmagyna degişli ilkinji ýagdaý bolar...

07.07.2025 10:53
3.5k+

Astronomlar ilkinji gezek goşa supernowa partlamasynyň «barmak yzyny» surata aldylar

Çilidäki Ýewropanyň günorta obserwatoriýasynyň (ESO) Örän uly teleskobyndan (VLT) peýdalanan astronomlar «Ia» görnüşli ýaş supernowa galyndysy bolan SNR 0509-67.5-iň suratyny aldylar. Onuň ýaşynyň 300-350 ýyl aralygyndadygy çaklanýar...

06.07.2025 15:46
10k+

ABŞ-da mallary goramak üçin milliardlarça tohumsyz siňekler köpeldiler

ABŞ-nyň hökümeti Tehasda we Meksikada et senagatyny Amerikanyň tropik et siňeginiň (Cochliomyia hominivorax) zabun liçinkalaryndan halas etmek üçin uly taslamany durmuşa geçirip başlady. Bu siňekler mallaryň ýarasynda ýumurtga taşlaýarlar, bu bolsa iri şahly mallaryň kesellemegine we  ölmegine sebäp bolup bilýär...