Awstraliýada Ýer togalagynyň "dünýä inen" pursadynda emele gelen ýer gabygynyň galyndylary tapyldy

  • 24.06.2024 13:13
  • 9.6k+

Ýeriň, takmynan, 4,5 milliard ýyl mundan ozal emele gelip başlandygy çak edilýär. Planetanyň ösüşiniň ilkinji döwürlerinde munuň nähili bolup geçendigi barada has giňişleýin maglumat almak üçin gadymy dag jynslarynyň nusgalary gerek. Awstraliýaly alymlar şonuň ýaly dag jynslarynyň birini ýurduň günbatar kenarýakasyndaky Kolli şäheriniň golaýyndan tapdylar diýip, Communications Earth & Environment žurnalynda habar berilýär.

Täze tapyndynyň ýaşy, takmynan, 3,5 milliard ýyl. Bu açyş dag jynsynyň  nusgalarynda mineral sirkonyň dänelerini seljermek arkaly mümkin boldy. Titanitiň içinde saklanyp galan sirkon, emele gelen wagty baradaky maglumatlary saklaýar.
Alymlar ozal hem Awstraliýada gadymy dag jynslaryny tapypdylar, ýöne täze barlag olaryň meýdanynyň ozal pikir edilişinden has uludygyny görkezýär. Mundan başga-da, Suon derýasyndan dag jynslarynyň ýaşyny we gelip çykyşyny tassyklaýan şuňa meňzeş gadymy sirkon däneleri tapyldy.
Bu açyş Ýeriň emele geliş tebigatyna düşünmäge kömek eder. Şeýle hem, ol gazylyp alynýan peýdaly zatlaryň täze ýataklaryny gözlemekde peýdaly bolup biler. Metallar, köplenç, ýer gabygynyň dürli bloklarynyň araçäklerinde ýerleşýär, şonuň üçin dag jynslarynyň gatlaklaryny has jikme-jik öwrenmek gazyp almaklygyň netijeliligini ýokarlandyrar.


16.01.2025 15:43
5k+

Betondaky jaýryklary ýüze çykarmak üçin neýroset döredildi

Nowosibirsk döwlet tehniki uniwersitetiniň (NDTU) alymlary betondaky jaýryklary suratlar we wideolar arkaly anyklap bilýän neýroset döretdiler. Bu tehnologiýa betbagtçylyklaryň öňüni almak we abatlaýyş çykdajylaryny...

16.01.2025 15:27
1.9k+

Fin alymlary ulanyş möhleti 16 ýyl bolan organiki Gün panellerini döretdiler

Finlýandiýanyň Abo Akademi uniwersitetiniň alymlary Hytaýyň Suçžou nanotehnologiýa we nanobionika institutyndaky kärdeşleri bilen bilelikde organiki Gün batareýalarynyň esasy meselelerini çözdüler. Olar bu enjamlaryň...

16.01.2025 11:19
11k+

Gündäki partlamalaryň sesi nämä meňzeýär: diňläp görüň

Ýewropanyň kosmos agentliginiň (ESA) hünärmenleri Solar Orbiter enjamynyň soňky üç ýylda toplan maglumatlaryny sese öwrüp, Gün partlamalarynyň “nähili ses çykarýandygyny” görkezdiler. Gözlegleriň çäklerinde, maglumatlary...

15.01.2025 11:57
9.2k+

Iň gadymy buz: Alymlar Antarktidadan ýaşy 1,2 mln ýyl bolan buz nusgasyny çykardy

Halkara alymlar topary uly göwrümli Beyond EPICA taslamasyny üstünlikli tamamlady. Ekspedisiýanyň çäklerinde ylmy gözlegçiler 2,8 kilometr çuňluga ýetip, ýaşy 1,2 million ýyldan gowrak bolan buzy çykardylar. Bu...