Hytaýyň Guýçžou welaýatynda 250 million ýaşly “aždarha” tapyldy

  • 25.02.2024 23:59
  • 19k+

Hytaýly, ABŞ-ly we ýewropaly paleontologlaryň halkara topary Guýçžou welaýatynda (Hytaý), takmynan, 250 million ýyl ozal ýaşap geçen, örän uzyn boýunly deňiz süýrenjesini - dinosefalozawryň bitewi diýen ýaly skeleteni tapdy. Gözleg işleri Earth and Environmental Science žurnalynda çap edildi: Transactions of the Royal Society of Edinburgh (EESTRSE).

Taryhdan öňki äpet haýwan özüniň ýylan ýaly görnüşi bilen hytaý aždarhasyna meňzeýär.
Dinosefalozawryň galyndylary Gualin formasiýasyndan tapyldy. Pytraňňy süňkleri ýygnamak we öwrenmek 10 ýyl dowam etdi, diňe şondan soň alymlar bu ýyrtyjynyň sypatyny doly diýen ýaly görnüşde täzeden dikeldip bildiler.
Dinosefalozawryň 3 metre çenli ösendigi, şonuň 1,7 metriniň boýnudygy bellendi. Bu süýrenijiler ýalpak deňizlerde ýaşapdyrlar we balyklary hem-de kellesi aýakly molýuskalary awlapdyrlar.
Ştutgartyň Döwlet tebigy taryhy muzeýiniň uzyn boýunly deňiz hažžyklary boýunça hünärmeni Stefan Spikmanyň sözlerine görä, boýnundaky we göwresindäki oňurgalaryň köp bolany üçin dinosefalozawrlar özboluşly hasaplanýardy. Şeýle hem, bu haýwanlar ýumurtga guzlaman, diri çagalary guzlapdyrlar.
Ýüzleý meňzeşliklerine garamazdan, dinosefalozawrlar beýleki meşhur uzyn boýunly deňiz hažžyklary - pleziozawrlar bilen ýakyn garyndaş däldir. Pleziozawrlar özlerinden öňki “uzyn boýunlylardan” 40 million ýyl soň peýda bolupdyr.


26.11.2025 11:15
1.8k+

Türkmen alymlary alunitiň, tozganyň we rozmariniň binýadynda fitomineral bejeriş gelini işläp taýýarladylar

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugy «Alunitiň, tozganyň (Taraxacum officinale) we rozmariniň (Rosmarinus officinalis) fitomineral bejeriş geli» atly işläp taýýarlamak tehnologiýasyna awtorlyk hukugyny bellige aldy...

26.11.2025 10:04
1.7k+

Garaharsaň hatda adatdan daşary kosmos şertlerinde-de ýaşaýşa ukyply bolup çykdy

Physcomitrium patens garaharsaň (moh) görnüşiniň sporalary Halkara kosmos stansiýasynyň daşynda dokuz aý bolandan soň hem ýaşaýşa ukyply bolup galdy. Kosmosda wagty olar wakuuma, temperatura üýtgemelerine, mikrograwitasiýa, ultrabenewşe şöhlelerine we kosmos radiasiýasyna sezewar boldy diýlip, iScience žurnalyndaky täze makalada aýdylýar...

24.11.2025 13:51
6.4k+

Alymlar Santorinidäki 25 müňden gowrak ýertitremäniň sebäbini anyklady

Şu ýylyň başynda Santorini grek adasynda köpüsiniň ululygy 5 baldan geçýän onlarça müň ýertitreme bolup geçdi. Indi birnäçe aýdan soň alymlar bu hadysanyň sebäbini anyklady – ol magmanyň, ýagny erän dag jynsynyň ýerasty hereketi boldy diýip, Bi-bi-si habar berýär...

24.11.2025 13:43
3.6k+

Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi

21-22-nji noýabrda Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi. Bilim ministrligi tarapynda guralan bu bäsleşige Türkmenistanyň dürli künjeginden ýaşlaryň 300-e golaýy öz taýýarlan robotlary bilen gatnaşdy...