Seýsmologlar Ýeriň içki ýadrosynyň merkezi böleginiň takyk ölçeglerini kesgitlediler

  • 24.02.2023 11:11
  • 26k+

Awstraliýaly seýsmologlar Ýeriň ähli galyňlygyndan birnäçe gezek geçen seýsmiki yrgyldylary seljerip, planetamyzyň jümmüşiniň gaty böleginiň içki gatlagynyň radiusynyň 650 kilometre barabardygyny anykladylar. Alymlaryň gelen netijeleri Nature Communications žurnalynda çap edildi.

"Ýeriň içki ýadrosy henizem planetamyzyň öwrenilmedik bölegi bolmagynda galýar. Biz onuň özbaşdak merkezi bölegi barada has az bilýäris, ony ilki açanlaryň çaklamalaryna görä, onuň radiusy takmynan 300 km töweregi bolmaly. Biz planetanyň tutuş süňňünden birnäçe gezek geçýän seýsmiki yrgyldylaryň seýrek bir görnüşini, bu gatlagyň ölçeglerini takyklamak we häsiýetlerini öwrenmek  üçin ulandyk, şonda onuň diametri başlangyç çaklamalardan has uly, takmynan, 650 km bolup çykdy" - diýip gözlegçiler ýazýarlar.

Ýeriň jümmüşi birnäçe gatlakdan durýar - gaty ýer gabygyndan, ýarym suwuk mantiýadan hem-de ergin daşky we gaty içki metal ýadrodan.


düýn 15:41
2.7k+

Heýwere keseli Amerikada Kolumbyň ekspedisiýasyndan müňlerçe ýyl öň peýda bolupdyr

Taryh okuw kitaplarynda heýwere keseliniň Täze Dünýä ispaniýaly deňizde ýüzüji Kristofer Kolumbyň yklymy açmagy bilen ýewropaly kolonizatorlar we XV asyrda ispan basybalyjylary tarapyndan getirilen diýip hasaplanýar...

düýn 15:29
4.9k+

Arktikada gadymy guşlaryň höwürtgeländiginiň ilkinji subutnamasy tapyldy

Amerikaly we kanadaly paleontologlar Alýaskanyň demirgazygynda Giçki hek döwrüniň guşlarynyň süňkleriniň böleklerini tapdylar. Olaryň içinde uly guşlara degişlisi-de, jüýje guşlara degişlisi-de bar. Bu guşlaryň polýar tegeleginiň daşynda, takmynan, 73 million ýyl ozal höwürtgeläp başlandyklary baradaky ilkinji subutnamasy boldy, bu bolsa öň pikir edilişinden 30 million ýyl öň boldugydyr...

02.06.2025 13:31
5k+

Iki sany derman serişdesi syçanlaryň ömrüni 30% uzaltdy. Indiki synag adamlarda

Maks Plank Jemgyýetiniň Garramagyň biologiýasy institutynda (Germaniýa) syçanlarda birnäçe synag geçirip gördüler. Barlagçylar rapamisin bilen trametinibiň birleşmeginiň haýwanlaryň ömrüni takmynan 30% uzaldýandygyny anykladylar...

01.06.2025 18:47
4.7k+

Geohimikler altynyň gelip çykyşyny düşündirdiler: ol Ýeriň özeninden syzylyp çykýar

Germaniýanyň Göttingen uniwersitetiniň geohimikleri görlüp-eşidilmedik açyş etdiler. Olaryň barlaglary altynyň we beýleki gymmatly metallaryň üstki gatlaga Ýeriň özeninden syzylyp çykýandygyny subut etdi. Nature žurnalynda çap edilen ylmy makalada bu prosesiň milliardlarça ýyllap dowam edýändigi aýdylýar...