Seýsmologlar Ýeriň içki ýadrosynyň merkezi böleginiň takyk ölçeglerini kesgitlediler

  • 24.02.2023 11:11
  • 26k+

Awstraliýaly seýsmologlar Ýeriň ähli galyňlygyndan birnäçe gezek geçen seýsmiki yrgyldylary seljerip, planetamyzyň jümmüşiniň gaty böleginiň içki gatlagynyň radiusynyň 650 kilometre barabardygyny anykladylar. Alymlaryň gelen netijeleri Nature Communications žurnalynda çap edildi.

"Ýeriň içki ýadrosy henizem planetamyzyň öwrenilmedik bölegi bolmagynda galýar. Biz onuň özbaşdak merkezi bölegi barada has az bilýäris, ony ilki açanlaryň çaklamalaryna görä, onuň radiusy takmynan 300 km töweregi bolmaly. Biz planetanyň tutuş süňňünden birnäçe gezek geçýän seýsmiki yrgyldylaryň seýrek bir görnüşini, bu gatlagyň ölçeglerini takyklamak we häsiýetlerini öwrenmek  üçin ulandyk, şonda onuň diametri başlangyç çaklamalardan has uly, takmynan, 650 km bolup çykdy" - diýip gözlegçiler ýazýarlar.

Ýeriň jümmüşi birnäçe gatlakdan durýar - gaty ýer gabygyndan, ýarym suwuk mantiýadan hem-de ergin daşky we gaty içki metal ýadrodan.


düýn 17:45
2.3k+

Fizika boýunça Nobel baýragy kwant tehnologiýalary ulgamynda açyş üçin berildi

Nobel komiteti 2025-nji ýylyň fizika boýunça baýragynyň eýelerini yglan etdi – olar üç amerikaly alym Jon Klark, Mişel Dewore we Jon Martinis boldy. Olara baýrak “makro derejesinde kwant tunneliniň açyşy we elektrik zynjyrynda energiýanyň kwantlaşmagyny görkezendigi üçin” berildi...

düýn 13:08
3.7k+

Astronomlar sekuntda 6 milliard tonna tizlikde ulalýan ýalňyz planetany tapdylar

Astronomlar «sergezdan-planetanyň» – ýyldyzyň daşyndan aýlanman, kosmosda erkin gezip ýören obýektiň massasynyň rekord derejede ösýändigini hasaba aldylar. Ýewropanyň Günorta obserwatoriýasynyň «Örän uly teleskopynyň» (VLT) kömegi bilen geçirilen gözegçilikler, bu planetanyň sekuntda 6 milliard tonna tizlikde gaz we tozan sorup alýandygyny görkezdi...

düýn 13:02
3.3k+

Alymlar ebedi doňaklykdaky ýaşy, takmynan, 40 müň ýyl bolan mikrob­lary oýartdylar

Kolorado uniwersitetiniň (Boulder şäheri, ABŞ) alymlary on müňlerçe ýyl mundan ozal ebedi doňaklykda doňup galan gadymy mikroblary janlandyrdylar. Käbir nusgalardaky mikroorganizmler, takmynan, 40 müň ýyl bäri «uklapdyr»...

düýn 06:35
4.4k+

Türkmen talyplary Malaýziýada WSDG 2025 bäsleşiginde baş baýraga we taslamany ösdürmek üçin pul baýragyna mynasyp boldular

24 — 28-nji sent­ýabr ara­ly­gyn­da Ma­laý­zi­ýa­nyň Saý­ber­ja­ýa şä­he­rin­de Bü­tin­dün­ýä Dur­nuk­ly ösüş mak­sat­la­ry bäs­le­şi­gi (World Sus­tai­nab­le Develop­ment Goals Chal­len­ge — WSDG 2025) ge­çi­ril­di...