BSGG maýmyn mamasynyň öňüni almak boýunça maslahatlary çykardy

  • 16.06.2022 18:54
  • 13k+

32 ýurtda maýmyn mamasynyň ýaýramagy bilen baglylykda saglygy goraýyş pudagynda Halkara adatdan daşary ýagdaýlar boýunça komitet 23-nji iýunda gyssagly mejlis üçin ýygnanyşar. Bu barada BSGG-niň ýolbaşçysy habar berip, hünärmenleriň maýmyn mamasynyň “halkara derejesinde adatdan daşary ýagdaýdygyny ýa-da ýokdugyny” maslahatlaşjakdygyny belledi. Muny BMG-niň saýty ýetirýär. 

Şu ýyl dünýäniň 39 ýurdunda maýmyn mamasynyň 1 600 tassyklanan we 1 500 tassyklanmadyk hadysasy ýüze çykaryldy. Ýedi ýurtda wirus endemiki hasaplanýar – ol ýerde ýokanç ýyllar boýy ýaýraýar, 32 ýurtda bolsa bu wirus ilkinji gezek ýüze çykaryldy.

Azyndan 72 hadysa ölüm bilen gutardy, ýöne olaryň ählisi maýmyn mamasynyň öňem duşan ýerlerinde hasaba alyndy. Ýewropada wirusyň ýaýramak töwekgelçiligi “ýokary”, planetanyň galan sebitlerinde bolsa “ortaça” hasaplanýar. Häzirki wagtda alymlara maýmyn mamasy barada ähli zat belli däl, ýöne BSGG ýagdaý serhetden çykýança garaşman, häzirden hereket etmegi makul hasaplaýar. Ilkinji nobatda, ilatyň habardarlygyny ýokarlandyrmak teklip edilýär.

Käbir ýurtlarda 1980-nji ýylda ýok edilen mama garşy sanjymlaryň strategiki ätiýaçlyklary saklanyp galdy. Bu birinji nesil sanjymlaryny häzirkizaman howpsuzlyk ölçeglerine we önümçilik ülňülerine laýyk gelmeýändigi sebäpli ulanmak maslahat berilmeýär.

Sanjymyň has soňky görnüşleri ulanylyp bilner, olaryň biri maýmyn mamasynyň öňüni almak üçin tassyklanypdy. Ýöne bu derman serişdeleriniň ätiýaçlyklary çäkli we BSGG häzirlikçe olara ählumumy elýeterliligi üpjün etmegiň strategiýalaryny ara alyp maslahatlaşýar.

“Häzirki wagtda BSGG köpçülikleýin sanjymy maslahat bermeýär. Mama ýa-da maýmyn mamasyna garşy sanjymy ulanmak baradaky mesele her bir anyk ýagdaýa baha bermegiň esasynda çözülmelidir” – diýlip, BSGG-niň täzelenen maslahatlarynda aýdylýar.

Näsag bilen gatnaşykda bolanlar üçin gatnaşykdan soň dört günüň içinde öňüni alyş üçin ikinji ýa-da üçünji nesil sanjymlaryny sançmak maslahat berilýär. Şeýle-de, hünärmenler lukmançylyk işgärlerine we degişli barlaghanalaryň işgärlerine sanjym etmegi teklip edýärler.


15.09.2025 10:38
4.1k+

Hassanyň kesel kesgidi goýlandan soň rahatlanmasyny “Rumpelştilshen täsiri” diýip atlandyrdylar

Lukmanlar gyzykly bir hadysa üns berdiler: käbir hassalar lukmandan keseliniň takyk adyny bilenlerinden soň derrew rahatlyk duýýarlar. Şol sebäpli olaryň saglygy entek bejergä başlanmazdan öň gowlaşyp ugraýar. Amerikaly alymlar bu hadysa doganlar Grimmleriň ertekisindäkä meňzedip “Rumpelştilshen täsiri” diýip at bermegi teklip etdiler...

15.09.2025 10:34
5.2k+

Ekologlar Amazon tokaýlarynyň onlarça keseliň öňüni almaga kömek edýändigini subut etdiler

Daşky gurşawy goraýjylaryň halkara topary arassa tokaýlyklaryň uly meýdany tutýan Amazon sebitlerinde ýangyn bilen baglanyşykly 27 keseliň we zoonoz ýokançlygynyň ep-esli az bolýandygyny anyklady. Tebigaty goramak boýunça halkara bileleşiginiň (IUCN) habaryna görä, bu maglumatlar tokaýy çapylan ýerleri dikeltmegiň we agaç çapmagyň çäklendirilmeginiň zerurdygyny tassyklaýar...

12.09.2025 18:14
6.1k+

ÝUNISEF: dünýäde aşa agramly çagalaryň sany 391 milliona ýetdi

Artykmaç agramy bolan 5 ýaşdan 19 ýaşa çenli çagalaryň we ýetginjekleriň sany 2000-nji ýyldan bäri iki esse artyp, 391 milliona ýetdi. Bu barada BMG-niň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) çagalaryň iýmitleniş ýagdaýyna bagyşlanan täze hasabatynda aýdylýar...

11.09.2025 21:25
12k+

Rak keselini bejermegiň iki täze usuly onkologiýa çemeleşmäni düýpli  özgertmegi wada berýär

Onkologiýada iki täze çemeleşme rak keseliniň bejergisini ep-esli üýtgäp biler. Olar barada The Financial Times gazetinde çap edilen makalada aýdylýar. Birinjisi - radioaktiw izotoplary göni çişlere eltmäge mümkinçilik berýän, Şweýsariýanyň Novartis kompaniýasy tarapyndan işlenip düzülen radioligand bejergisidir...