Russiýaly alymlar pnewmoniýany we meningiti oýaryjyny dargadýan wirusy tapdylar

  • 22.08.2025 08:21
  • 4.9k+

Sibir Ylymlar akademiýasynyň (SO RAN) Himiýa-biologiýa we fundamental lukmançylyk institutynyň hünärmenleri pnewmoniýa, meningit, sepsis döredýän we köplenç hassahanalarda giňden duş gelýän howply bakteriýany ýok edip bilýän täze wirus-bakteriofagy açdylar diýip, «Nauka v Sibiri» neşiri habar berýär.

Bakteriofaglar — bakteriýalary ýok edýän wiruslardyr. Täze fag öýjükleriň galyň polisaharid kapsulasyny — ýagny antibakterial dermanlaryň içine girmegine päsgelçilik döredýän galkan örtügi döwýär. Goragsyz galan bakteriýa ejiz bolýar, şonuň üçin bakteriofaglar antibiotikleriň alternatiwasi ýa-da goşmaça bejeriş usuly hökmünde seredilýär.
Hünärmenler täze KlebP_265 fagyny pnewmoniýa bilen kesellän adamlardan tapdylar. Onda diňe bir howply bakteriýalar däl, eýsem şolara garşy göreşýän bakteriofaglar hem bardy.
Wirusy barlamak üçin alymlar bakteriýalary iýmitlendiriji serişde-de ösdürdiler we fagyň täsirini synladylar. Soňra synaglar ölümli dozada bakteriýa ýokuşdyrylan syçanlarda geçirildi. Wirus bakteriýa öýjükleriniň reseptorlaryny tapyp, içine girýärdi, öz DNK-syny geçirip, içinde köpelýärdi we öýjükleri ýok edýärdi.
Maglumata görä, bakteriofaglaryň özi adam üçin howply däl we bagyr arkaly bedenden çykarylýar. Synaglaryň netijesinde, fag ulanman bejerilen topardaky ähli haýwanlar öldi, fag bilen bejerilen toparda bolsa 100% syçan diri galdy.
Häzirki wagtda alymlar kliniki barlaglardan geçmäge we dermanyň hasaba alynmagyna taýýarlyk görýärler.


12.09.2025 18:14
5.6k+

ÝUNISEF: dünýäde aşa agramly çagalaryň sany 391 milliona ýetdi

Artykmaç agramy bolan 5 ýaşdan 19 ýaşa çenli çagalaryň we ýetginjekleriň sany 2000-nji ýyldan bäri iki esse artyp, 391 milliona ýetdi. Bu barada BMG-niň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) çagalaryň iýmitleniş ýagdaýyna bagyşlanan täze hasabatynda aýdylýar...

11.09.2025 21:25
12k+

Rak keselini bejermegiň iki täze usuly onkologiýa çemeleşmäni düýpli  özgertmegi wada berýär

Onkologiýada iki täze çemeleşme rak keseliniň bejergisini ep-esli üýtgäp biler. Olar barada The Financial Times gazetinde çap edilen makalada aýdylýar. Birinjisi - radioaktiw izotoplary göni çişlere eltmäge mümkinçilik berýän, Şweýsariýanyň Novartis kompaniýasy tarapyndan işlenip düzülen radioligand bejergisidir...

08.09.2025 17:14
2.6k+

BSGG maýmyn mamasy boýunça adatdan daşary ýagdaý režimini ýatyrdy

Bütindünýä saglygy goraýyş guramasy indi maýmyn mamasynyň ýaýrawyny halkara derejesindäki adatdan daşary ýagdaý hökmünde görmeýär. Bu barada BSGG-niň baş direktory Tedros Adhanom Gebreýesus aýtdy. Adatdan daşary ýagdaý režimi bir ýyldan gowrak ozal bu ýokanjyň Afrikada ýaýramagy sebäpli adatdan daşary komitetiň görkezmeleri boýunça girizilipdi...

04.09.2025 12:02
4.1k+

BSGG: depressiýa we was-waslyk her ýyl dünýä ykdysadyýetine $1 trln zyýan ýetirýär

Bütindünýä saglygy goraýyş guramasy “Häzirki günde global psihiki saglyk” we “Psihiki saglygyň atlasy 2024” hasabatlaryny hödürledi. Olarda bütin dünýäde dürli psihiki bozulmalardan 1 milliarddan gowrak adamyň ejir çekýändigi aýdylýar...