Russiýaly alymlar pnewmoniýany we meningiti oýaryjyny dargadýan wirusy tapdylar

  • 22.08.2025 08:21
  • 5k+

Sibir Ylymlar akademiýasynyň (SO RAN) Himiýa-biologiýa we fundamental lukmançylyk institutynyň hünärmenleri pnewmoniýa, meningit, sepsis döredýän we köplenç hassahanalarda giňden duş gelýän howply bakteriýany ýok edip bilýän täze wirus-bakteriofagy açdylar diýip, «Nauka v Sibiri» neşiri habar berýär.

Bakteriofaglar — bakteriýalary ýok edýän wiruslardyr. Täze fag öýjükleriň galyň polisaharid kapsulasyny — ýagny antibakterial dermanlaryň içine girmegine päsgelçilik döredýän galkan örtügi döwýär. Goragsyz galan bakteriýa ejiz bolýar, şonuň üçin bakteriofaglar antibiotikleriň alternatiwasi ýa-da goşmaça bejeriş usuly hökmünde seredilýär.
Hünärmenler täze KlebP_265 fagyny pnewmoniýa bilen kesellän adamlardan tapdylar. Onda diňe bir howply bakteriýalar däl, eýsem şolara garşy göreşýän bakteriofaglar hem bardy.
Wirusy barlamak üçin alymlar bakteriýalary iýmitlendiriji serişde-de ösdürdiler we fagyň täsirini synladylar. Soňra synaglar ölümli dozada bakteriýa ýokuşdyrylan syçanlarda geçirildi. Wirus bakteriýa öýjükleriniň reseptorlaryny tapyp, içine girýärdi, öz DNK-syny geçirip, içinde köpelýärdi we öýjükleri ýok edýärdi.
Maglumata görä, bakteriofaglaryň özi adam üçin howply däl we bagyr arkaly bedenden çykarylýar. Synaglaryň netijesinde, fag ulanman bejerilen topardaky ähli haýwanlar öldi, fag bilen bejerilen toparda bolsa 100% syçan diri galdy.
Häzirki wagtda alymlar kliniki barlaglardan geçmäge we dermanyň hasaba alynmagyna taýýarlyk görýärler.


26.09.2025 11:21
3.2k+

Aşgabatda saglygy goraýyş, bilim, sport ulgamlarynyň halkara sergisi geçiriler

Aşgabatda “Saglygy goraýyş, bilim we sport Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe” atly halkara sergisiniň we ylmy maslahatynyň çäklerinde 3 sany iri forumy geçirmek göz öňünde tutulýar. Olar - Türki dilli ýurtlaryň kardiologlarynyň XI kongresi, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň fiziologlarynyň halkara kongresi, Ýewraziýa döwletleriniň onkolog lukmanlarynyň halkara maslahaty...

25.09.2025 20:32
2.6k+

Waksina derä sürtülende sanjymdan has täsirli bolýar: syçanlarda synag edildi

Barlagçylar deri çekilende ýerli ýagdaýda waksinanyň ulanmagyň adaty inýeksiýalardan has täsirli işländigini anykladylar. Synaglar syçanlarda geçirildi. Bu barada Londonyň King’s College uniwersitetiniň hem-de Fransiýanyň INSERM — Milli saglyk we lukmançylyk gözleg institutynyň hünärmenleri Cell Reports žurnalynyň sahypalarynda paýlaşdylar...

21.09.2025 20:36
2k+

IAEA-nyň we BSGG-niň bilermenleri Türkmenistana imPACT missiýasynyň saparyny amala aşyrdylar

8–13-nji sentýabr aralygynda Aşgabatda we Daşoguz welaýatynda Atom energiýasy boýunça halkara agentligi (MAGATE), Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy (BSGG) hem-de Rak kesellerini öwreniş halkara agentligi (MAIR) tarapyndan gurnalan imPACT syn missiýasy geçirildi...

20.09.2025 06:33
2.4k+

Mounjaro derman serişdesi 2-nji görnüşli süýji keseli bolan çagalary bejermekde netijeliligini görkezdi

Eli Lilly kompaniýasynyň Mounjaro derman serişdesi (tirzepatid) 2-nji görnüşli süýji keseli bolan çagalarda we ýetginjeklerde netijeliligini görkezdi. Ol synaga gatnaşanlara ganyň düzümindäki şekeriň gözegçiligini gowulaşdyrmaga we beden agramynyň indeksini (BAI) azaltmaga kömek etdi diýip, Reuters habar berýär...