Russiýaly alymlar pnewmoniýany we meningiti oýaryjyny dargadýan wirusy tapdylar

  • 22.08.2025 08:21
  • 5k+

Sibir Ylymlar akademiýasynyň (SO RAN) Himiýa-biologiýa we fundamental lukmançylyk institutynyň hünärmenleri pnewmoniýa, meningit, sepsis döredýän we köplenç hassahanalarda giňden duş gelýän howply bakteriýany ýok edip bilýän täze wirus-bakteriofagy açdylar diýip, «Nauka v Sibiri» neşiri habar berýär.

Bakteriofaglar — bakteriýalary ýok edýän wiruslardyr. Täze fag öýjükleriň galyň polisaharid kapsulasyny — ýagny antibakterial dermanlaryň içine girmegine päsgelçilik döredýän galkan örtügi döwýär. Goragsyz galan bakteriýa ejiz bolýar, şonuň üçin bakteriofaglar antibiotikleriň alternatiwasi ýa-da goşmaça bejeriş usuly hökmünde seredilýär.
Hünärmenler täze KlebP_265 fagyny pnewmoniýa bilen kesellän adamlardan tapdylar. Onda diňe bir howply bakteriýalar däl, eýsem şolara garşy göreşýän bakteriofaglar hem bardy.
Wirusy barlamak üçin alymlar bakteriýalary iýmitlendiriji serişde-de ösdürdiler we fagyň täsirini synladylar. Soňra synaglar ölümli dozada bakteriýa ýokuşdyrylan syçanlarda geçirildi. Wirus bakteriýa öýjükleriniň reseptorlaryny tapyp, içine girýärdi, öz DNK-syny geçirip, içinde köpelýärdi we öýjükleri ýok edýärdi.
Maglumata görä, bakteriofaglaryň özi adam üçin howply däl we bagyr arkaly bedenden çykarylýar. Synaglaryň netijesinde, fag ulanman bejerilen topardaky ähli haýwanlar öldi, fag bilen bejerilen toparda bolsa 100% syçan diri galdy.
Häzirki wagtda alymlar kliniki barlaglardan geçmäge we dermanyň hasaba alynmagyna taýýarlyk görýärler.


20.10.2025 11:21
12k+

Adamyň garramagy jyns taýdan ýetişenden soň başlanýar — nemes alymlarynyň täze açyşy

Nemes alymlary adam bedeniniň garrymagynyň ribosom DNK (rDNT) bilen baglydygyny ýüze çykardylar. Bu DNK bölegi öýjükleriň ýaşamagy üçin zerur bolup, olaryň işjeňligini üpjün edýär. Barlagyň netijeleri Aging-US žurnalynyň sahypasynda çap edildi...

20.10.2025 11:16
2.6k+

Täze doglan çagalarda diabetiň täze görnüşi anyklandy

Alymlar täze doglan çagalarda diabetiň öň mälim bolmadyk görnüşini ýüze çykardylar. Ol TMEM167A atly geniň mutasiýasy bilen baglydyr. Journal of Clinical Investigation (JCI) žurnalynyň habaryna görä, bu mutasiýa insulin öndürýän aşgazanasty mäziniň β- öýjükleriniň işini bozýar we olaryň heläk bolmagyna getirýär...

12.10.2025 22:39
2k+

AstraZeneca-nyň taýýarlan täze derman serişdesi durnukly gipertoniýaly näsaglarda gan basyşy peseltdi

AstraZeneca farmasewtika kompaniýasy täze taýýarlan baxdrostat atly eksperimental serişdesiniň soňky kliniki synaglardan üstünlikli geçendigini we bejermesi kyn gipertoniýaly näsaglarda gan basyşy peseltmäge kömek edendigini mälim etdi...

11.10.2025 18:25
12k+

Aşgabatda, Tejende we Daşoguzda täze saglygy goraýyş desgalarynyň düýbi tutuldy

Saglygy goraýyş we derman senagaty işgärleriniň güni mynasybetli Türkmenistanda saglygy goraýyş ulgamynyň köpugurly düzüminiň üstüni ýetirjek döwrebap lukmançylyk desgalarynyň düýbüni tutmak dabaralary boldy. Aşgabadyň günorta künjeginde baýramçylyk ýagdaýy emele geldi...