Alymlar derisi ýelekpisint bolan gadymy süýrenijiniň galyndylaryny tapdylar

  • 29.07.2025 14:09
  • 6k+

Fransiýada arka tarapy ýelekpisint gurluşly gadymy süýrenijileriň galyndylary tapyldy. Tapyndynyň ýaşy 247 million ýyl diýip, Ştutgartdaky (Germaniýa) Döwlet tebigat ylymlary muzeýiniň metbugat gullugy habar berdi.

Galyndylar 1930-njy ýyllaryň ahyryndan bäri Elzasdaky Trias eýýamynyň ýataklaryny öwrenýän fransuz kolleksioneri we höwesjeň paleontolog Lui Graufogeliň ýygyndysyndan tapyldy. Birnäçe ýyl mundan ozal onuň gyzy tapyndylary Ştutgart muzeýine tabşyrypdyr, şol ýerde-de olar jikme-jik öwrenildi.
Alymlar drepanozaur pisintlilere degişli ownuk Mirasaura grauvogeli süýrenijisiniň bedeniniň yzlaryny tapdylar. Jandaryň arkasy ýeleklere meňzeýän ösüntgiler  bilen örtülen. Olaryň gurluşy mikroskoplar we ESRF bölejik tizlendirijisi arkaly öwrenildi. Bu ösüntgiler gurluş taýdan hakyky ýeleklerden tapawutlanýar.
Tapyndy çylşyrymly deri örtükleriniň ilkinji ýelekli dinozawrlardan we süýdemdirijileriň ata-babalaryndan has ir peýda bolandygyny görkezýän ilkinji subutnamadyr.


08.09.2025 13:16
3.1k+

Fizikler buzy epip, elektrik energiýasyny aldylar

Alymlar suw buzy epilende elektrik togunyň çykýandygyny ýüze çykardylar. Fleksoelektrik täsiri diýlip atlandyrylýan bu hadysa dürli temperaturalarda syn edildi. Bu açyş çabga bulutlarynda ýyldyrymyň nähili emele gelýändigine has gowy düşünmäge kömek edýär...

07.09.2025 18:54
5k+

Gadymy ýantar daşynda “şahly” garynjalaryň täze görnüşi tapyldy

Sankt-Peterburg döwlet uniwersitetiniň alymlary Baltika ýantarynda garynjanyň, takmynan, 37 million ýyl ozal ýaşap geçen näbelli görnüşini tapdylar. Nusga Kaliningrad oblastynyň çäginde tapyldy we ol ganatly ene garynjadyr diýip, TechInsider habar berýär...

06.09.2025 17:40
3.5k+

Fizikler Älemiň geljegini çaklamak üçin matematiki enjam döretdi

Moskwanyň fiziki-tehniki institutyndan (MFTI) rus fizik-teoretikleri Älemimiziň geljegini çaklamak üçin täze matematiki gural döretdi. Ol kosmos masştabynda kwant meýdanlarynyň özüni nähili alyp barýandygyny beýan edýär we Äleme giňelmek şertlerinde nämäniň garaşýandygyna düşünmäge kömek eder...

05.09.2025 17:25
3.4k+

Nanotehnologiýa pudagyndaky patentleriniň sany boýunça Hytaý dünýäde birinji ýerde durýar

2000-nji ýyldan 2025-nji ýyla çenli dünýäde nanotehnologiýa pudagynda 1,07 milliondan gowrak patent hasaba alyndy. Şolaryň 464 müň sanysy Hytaýda hasaba alyndy. Şeýle maglumatlar Pekindäki Nanotehnologiýa forumynda neşir edilen “Hytaýyň nanotehnologiýa senagaty 2025” atly Ak kitapda getirilýär...