Şweýsariýada geljekdäki ýitgileriň öňüni almak üçin mikrob saklaýjy enjam döredilýär

  • düýn 18:30
  • 1.6k+

Şweýsariýada Microbiota Vault Initiative - mikrob dürlüligini goramak üçin “mikrobiologik gämi” taslamasy durmuşa geçirilýär. Alymlary geljekde köp möhüm bakteriýalaryň adam bedeninden ýok bolup gitmeginiň mümkindigi alada goýýar.  Bu, hatda iýmit siňdiriş ukybyna hem täsir edip biler diýip, Nature Communications žurnalyndaky makalada aýdylýar.

Taslama 2018-nji ýylda işe girizildi. Onuň maksady - global maýlama, antibiotikleriň giňden ulanylmagy we ýaşaýyş durmuşynyň üýtgemegi sebäpli ýitip barýan peýdaly mikroblary goramak. Häzirki wagtda ýaşlarda, köplenç, immunitet we iýmit siňdiriş üçin möhüm bakteriýalaryň ýetmezçiligi duýulýar.
Mysal üçin, doglanda kesilip alnan we emeli süýt bilen iýmitlendirilýän bäbekler, köplenç, Bifidobacterium infantis almaýarlar. Bu bakteriýa probiyotiklere goşulýar, ýöne barybir ol tebigy çeşmäniň - enäniň mikroflorasynyň ornuny tutmaýar.
Şeýle hem, patogen mikroorganizmleriniň ýaýramagynyň öňüni alýan bakteriýa bolan Trepanema succinifaciens şäher ilatyndan tas ýitip barýar diýen ýaly.
Ýitip gitmek howpy abanýan görnüşleri gorap saklamak üçin alymlar olary -80° C-da doňdurýarlar we Sýurih uniwersitetiniň Lukmançylyk mikrobiologiýasy institutynda saklaýarlar. Şu wagta çenli adam mikrobiomyndan 1204 nusga we fermentlenen iýmitlerden 190 nusga ýygnaldy.
Sýurih ammary - wagtlaýyn. Alymlar Şpisbergeniň tohum gapyrjagyna meňzeş hemişelik ýer döretmegi meýilleşdirýärler. Olar hökümetiň goldawyna umyt baglaýarlar.
Häzirki wagtda bu mikroblary bedene gaýtadan ornaşdyrmak üçin tehnologiýa ýok bolsa-da, barlagçylar olary şeýle mümkinçilik döreýänçä saklamagyň möhümdigine ynanýarlar. Soňlugy bilen olar kolleksiýa pestisidler sebäpli ýitip barýan toprak mikroblaryny hem goşmagy meýilleşdirýärler.


düýn 18:32
2.8k+

Uelsiň paýtagtynda şäher seýilgähiniň aşagyndan bürünç asyrynyň mazary tapyldy

Britaniýanyň Kardiff şäherindäki Trelaý seýilgähiniň aşagyndan meýletinçi  arheologlar bürünç eýýamynyň mazaryny tapdylar. Tapyndylar takmynan b.e. öňki 1500-nji ýylda gurlan tegelek jaýyň gapdalyndan tapyldy. Bu bina bu ýerden iki ýyl ozal gazylyp tapylypdy...

düýn 18:28
1.9k+

Alymlar howadan agyz suwuny alýan “gabarçakly örtük” döretdiler

Massaçusets Tehnologiýa institutynyň (MIT) alymlary aşa gurak şertlerde-de, mysal üçin Sahara çölünde ýa-da Ölüm jülgesinde (ABŞ-da ýerleşýär)  howadan agyz suwuny alyp bilýän enjamy döretdiler diýip, Live Science ýazýar...

03.07.2025 14:24
8k+

Belgiýada 10 500 ýyl mundan ozal ýaşan aýalyň ýüz keşbi gaýtadan dikeldildi

Gent uniwersitetiniň alymlary hudožnikler bilen bilelikde häzirki Belgiýanyň çäginde, takmynan, 10 500 ýyl mundan ozal – mezolit eýýamynda ýaşan aýalyň ýüz keşbini gaýtadan dikeltdi. Onuň galyndylary 35 ýyldan gowrak wagt ozal Dinantyň golaýyndaky Margo gowagynda tapyldy...

02.07.2025 11:20
9.2k+

Alymlar ilkinji gezek haýal ýertitremesini ýazgy etdiler

Alymlar ilkinji gezek Ýaponiýanyň kenaryndaky suwasty çat açan zolagynda haýal ýertitremesini hasaba aldylar. Ostindäki Tehas uniwersitetiniň barlagçylary tarapyndan geçirilen barlaglar ýertitremeleriniň sunamini emele getirýänligi bilen belli umman çat açmasynyň uzaboýuna nädip ýaýraýandygyny görkezdi...