And daglarynda ýitirilen Tiuanako siwilizasiýasynyň ybadathanasy tapyldy

  • 28.06.2025 11:03
  • 5.2k+

Arheologlar adybir meşhur arheologik toplumdan, takmynan, 215 km günorta-gündogarda Boliwiýanyň günortasyndaky gadymy Tiuanako siwilizasiýasynyň ybadathanasyny tapdylar. Bu açyş hakynda Antiquity žurnalynda habar berildi.

Bu toplum depäniň üstünde ýerleşip, oýda ýerleşen gönüburçly howluly modul desgasy görnüşindedir. Onuň ölçegleri – takmynan, uzynlygy 125 metr we ini 145 metr. Içinde 15 sany gönüburçly bina bar. Pensilwaniýa uniwersitetiniň barlagçylarynyň we olaryň boliwiýaly kärdeşleriniň pikirine görä, ybadathana gije-gündiziň deňleşmesinden soň däp-dessurlary geçirmek üçin ulanylypdyr.
Tiuanako siwilizasiýasy häzirki And daglarynyň çäginde ýaşapdyr we takmynan müň ýyl ozal ýitipdir. Alymlar muny inkleriň öňbaşçylary hasaplaýarlar.


Palaspata (sebitiň adyna görä) diýlip atlandyrylýan ybadathana üç söwda ýolunyň: Titikaka kölüniň hasylly ýerleriniň, Altiplano öri meýdanlarynyň we Koçabamba jülgeleriniň çatrygynda ýerleşipdir.
Ýüzleý gatlakdan mekgejöwenden edilen çiçe içgisi içmek üçin ulanylýan keru gap-gaçlarynyň bölekleri tapyldy. Bu ybadathananyň däp-dessur we söwda funksiýasyny görkezýär.
Ýerli fermerler depe hakda bilseler-de, onuň aşagynda harabalyklaryň bardygyny bilmeýärdiler.


şu gün 12:08
680

Hytaýda maýmynyň näbelli görnüşiniň galyndylary tapyldy

Londonyň Zoologiýa institutynyň alymlary we olaryň hytaýly kärdeşleri Sianda takmynan 2200–2300 ýyl ozal jaýlanan zenanyň mazarynda gibbonyň (maýmynyň görnüşi) ozal näbelli görnüşiniň galyndylaryny tapdylar. Skelet ilkibaşda 2004-nji ýylda tapylypdy, ýöne jikme-jik öwrenilmegi onuň Nomascus urugynyň ýok bolup giden görnüşine degişlidigini görkezdi diýip, Arkeonews neşiri ýazýar...

şu gün 12:03
444

Karfagende b.e. öňki IV asyryň oňat saklanan mermer nikaby tapyldy

Tunisli arheologlar gadymy Karfageniň Tofet ybadathanasynda geçirilen gazuw-agtaryş işleri mahalynda seýrek artefakty — b.e. öňki IV asyryň zenan mermer nikabyny tapdylar. Arkeonews neşiriniň habar bermegine görä, ony dini desgany bezäp, ene aladasyny we önelgeliligini alamatlandyrýan aýal hudaý Tanita bagyşlanypdyr diýlip çaklanylýar...

şu gün 11:22
1.8k+

Russiýada ýaşy 385 million ýyllyk agaç tapyldy

Sankt-Peterburg döwlet uniwersitetiniň (SPbGU) paleontologlary Leningrad oblastynyň Lužskiý raýonynda ýerleşýän Şalowo-Pereçiskiý çäge karýerinde dewon döwründen galan seýrek tapyndynyň — gadymy agaç sütüniň üstünden bardylar...

şu gün 11:14
865

Belgiýada kömelekden gaplamalar öndürilip başlandy

Brýusselde kömelek damarlaryndan (miseliýden) gaplama öndürýän Permafungi fabrigi işläp başlady. Bu "miko-material" doly dargap bilýär we polietileniň hem-de plastigiň beýleki görnüşleriniň ornuna ulanmak üçin işlenip taýýarlanýar...