NASA we Pentagon SpaceX-iň raketalarydyr kosmos gämilerine oruntutar gözleýär

  • 09.06.2025 13:47
  • 2.3k+

NASA we Pentagon (ABŞ-nyň Goranmak ministrligi) SpaceX bilen bäsleşýän kompaniýalara ýüzlenip, olary öz raketa daşaýjylarynyň we kosmos gämileriniň işlenip taýýarlanyşyny çaltlandyrmaga çagyrdy. Bu ýagdaý SpaceX kompaniýasynyň eýesi Ilon Mask bilen ABŞ-nyň Prezidenti Donald Trampyň arasyndaky düşünişmezlikden soň ýüze çykdy. Şol düşünişmezligiň dowamynda, Ak tamyň ýolbaşçysy hökümetiň SpaceX bilen baglaşan şertnamalaryny ýatyryp biljekdigini inkär etmedi.

«The Washington Post» neşiriniň maglumatlaryna görä, Maskyň «Dragon» kosmos gämilerini ulanyşdan aýyrmak ähtimallygy baradaky beýanaty resmi wekilleri aladalandyrdy. Bu ýagdaý NASA-nyň astronawtlary Halkara kosmos stansiýasyna (HKS) ugratmak üçin serişdesiz galmagyna sebäp bolup bilerdi. Soň Mask bu meýilnamasyndan el çekse-de, aladalar galmady. Sebäbi edaralar uçarmanly uçuşlar, emeli hemralaryň uçurylmagy we Pentagonyň gizlin missiýalary ýaly möhüm maksatlar boýunça «SpaceX» kompaniýasyna örän garaşly.
Häzirki wagtda häkimiýetler beýleki kompaniýalar bilen gatnaşyklary güýçlendirdi. Rocket Lab, Stoke Space we Jeff Bezosa degişli Blue Origin ýaly kompaniýalara taslamalarynyň häzirki ýagdaýy boýunça soraglar bilen ýüz tutuldy. NASA «Sierra Space» kompaniýasynyň wekilleri bilen duşuşyk geçirdi. Soň kompaniýanyň ýolbaşçysy Fatih Özmen özleriniň «Dream Chaser» atly kosmos gämisiniň entek «Kennedi kosmos merkezinde soňky synag we integrasiýa tapgyryndadygyna» garamazdan, HKS-a hyzmat etmäge taýýardygyny mälim etdi. Fatihiň sözlerine görä, olar «Dream Chaser» kosmos gämisiniň astronawt daşap bilýän görnüşini hem taýýarlaýarlar.
Mundan başga-da, ABŞ-nyň Kongresi «Boeing» kompaniýasyndan «Starliner» gämisiniň ýagdaýy barada jikme-jik maglumat sorady. Gäminiň 2026-njy ýylda uçurylmagyna garaşylýar, ýöne taslama meýilnamadan yza galýar. Üstesine-de, geçen ýyl astronawtlar bilen geçirilen ilkinji uçuşda «Starliner» kosmos gämisinde şeýle bir köp mesele ýüze çykypdy welin, NASA adamlary Ýere gaýtaryp getirmek üçin ol gämini ulanmak ýüz öwrüpdi.
Ilon Mask haýbat atmakdan el çekenem bolsa, Pentagonyň resmi wekilleri milliarderiň duýdansyz kararlarynyň hatda goranyş bilen bagly taslamalara-da, mysal üçin, hemralar esasynda döredilýän raketadan goranyş ulgamlaryna-da täsir edip biljekdiginden howatyrlanýarlar. Häzirki wagtda SpaceX üçin alternatiwa örän az: «Falcon 9» raketalary öň görlüp-eşidilmedik ýygylykda uçurylýar, «United Launch Alliance» bilelikdäki kärhanasynyň «Vulcan» raketasy ýa-da «Blue Origin» kompaniýasynyň «New Glenn» raketasy ýaly bäsdeşleri bolsa, entek doly synaglardanam geçenok.


düýn 11:36
2.3k+

AstraZeneca nyrh howplary sebäpli ABŞ-a 50 milliard dollar maýa goýmak kararyna geldi

Britaniýanyň iri derman kärhanasy bolan AstraZeneca 2030-njy ýyla çenli ABŞ-nyň ykdysadyýetine 50 milliard dollar maýa goýmagy meýilleşdirýändigini mälim etdi. Bu serişdeler Wirjiniýada täze derman öndürýän zawod gurmaklyga we Meriländ, Massaçusets, Kaliforniýa, Indiana we Tehas ştatlarynda ylmy-barlag işlerini giňeltmeklige gönükdiriler...

23.07.2025 15:18
8.7k+

ABŞ ÝUNESKO-dan çykýar. Nobatdaky gezek.

Donald Tramp ABŞ-nyň BMG-niň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasy ÝUNESKO-dan çykmagy barada çözgüt kabul etdi. Bu barada 22-nji iýulda ABŞ-nyň Döwlet departamenti habar berdi. Häkimiýetler öz çözgüdi barada guramanyň baş direktory Odre Azuleni habardar etdi, ýurt 2025-nji ýylyň 31-nji dekabryndan onuň doly hukukly agzasy bolmagyny bes eder...

19.07.2025 13:12
8.2k+

Tramp steýblkoinleri düzgünleşdirmek barada kanuna gol çekdi

ABŞ-nyň Prezidenti Donald Tramp 18-nji iýulda steýblkoinleri düzgünleşdirmek barada ilkinji federal kanuna gol çekdi. Bu barada Bloomberg habar berýär. “Steýblkoin pudagynda milli innowasiýalary dolandyrmak we kesgitlemek barada kanun” (GENIUS Act) atly resminama steýblkoin amallary üçin kadalaşdyryjy-hukuk binýadyny döretmäge gönükdirildi...

17.07.2025 14:27
2.2k+

Kaliforniýada ilkinji gezek elektrik energiýasynyň üçden iki bölegi arassa çeşmeleriň paýyna düşdi

2023-nji ýylda Kaliforniýanyň elektrik energiýasyna zerurlyklarynyň 67%-i arassa energiýanyň hasabyna üpjün edildi. Bu öňdebaryjy dünýä ykdysadyýetleriniň arasynda rekord görkezijidir. Ştatyň gubernatory Gewin Nýusom Kaliforniýanyň federal häkimiýetleriň hereketlerine garamazdan ýaşyl energetikany ösdürmegi dowam etdirjekdigini aýtdy...