Arheologlar Goňurdepäniň Oks siwilizasiýasyndaky möhüm ornuny açyp görkezdi

  • 19.05.2025 22:31
  • 7k+

Russiýanyň Ylymlar akademiýasynyň alymlary Goňurdepedäki guburlaryň jaýlanyş dessurlary, planigrafiýasy we hronologiýasy boýunça giňişleýin barlag geçirdiler. Alnan netijeler Goňurdepäniň bürünç eýýamynda Merkezi Aziýada gülläp ösen we soňra ýitip giden Oks siwilizasiýasynyň (Baktriýa-Margian arheologik toplumynyň) administratiw hem-de dini merkezi bolandygyny subut etdi. Bu barada geçirilen gözlegiň netijeleri «Wostok (Oriens)» ylmy žurnalynda çap edildi.

Marguşyň paýtagty Goňurdepe («şalaryň we hudaýlaryň şäheri» diýlip hem atlandyrylýar) – b.e. öňki 2300-1700-nji ýyllarda häzirki Türkmenistanyň, Owganystanyň, Özbegistanyň we Täjigistanyň çäklerinde gülläp ösen gadymy medeniýetdir. Ol Gadymy Müsür, Hindistan, Hytaý we Mesopotamiýa bilen bilelikde «dünýä medeniýetiniň ilkinji bäş ojagynyň biri» hasaplanylýar. Gadymy şäher 1972-nji ýylda arheolog Wiktor Iwanowiç Sarianidiniň ýolbaşçylygyndaky ekspedisiýa tarapyndan açylypdy.
Goňurdepäniň hronologiýasy 170-den gowrak radiouglewodorod seljermesiniň giň toplumy esasynda düzüldi. Netijeler ähli guburlaryň jaýlanyş dessurlarynyň birmeňzeş bolandygyny, ýagny däpleriň durnukly saklanandygyny görkezýär. Ulular jaýlananda, ortaça, 4,8 gap-gaç goýlan bolsa, çagalaryňky bary-ýogy 1,1. Bu maglumatlar gadymy jemgyýetde adam statusynyň mazar däplerine täsir edendigini görkezýär.
Geçirilen gözlegler Türkmenistanyň Medeniýet ministrligi bilen Russiýanyň Ylymlar akademiýasynyň Maddy medeniýetiň taryhy institutynyň we Etnologiýa we antropologiýa institutynyň hünärmenleriniň ýakyn hyzmatdaşlygynyň netijesinde amala aşyryldy. Alnan netijeler Merkezi Aziýanyň gadymy ekerançylyk medeniýetleriniň häzirki wagtda Garagum çölüniň çäginde gizlenen syrly dünýäsine has gowy düşünmäge mümkinçilik berýär.


düýn 19:48
6.3k+

Türkmenistanda hepdelik howa maglumaty (30.06 - 06.07)

Aşgabatda üýtgäp durýan bulutly howa bolup, howa gündizlerine +33 ... + 35 gradusdan +39 ... +41 gradusa çenli yssy, gijelerine +22 ... +24 gradusdan +25 ... + 27 gradusa çenli maýyl bolar. Ahal welaýatynda wagtal-wagtal açylýan bulutly howa bolup, howa gündizlerine +31 ...

düýn 13:52
1.1k+

Türkmenistanda “Ýaş tebigatçy: ýaşyl dünýä, abadan geljek” atly döredijilik bäsleşigi yglan edildi

“Watan” gazetiniň redaksiýasy hem-de “Ýaş tebigatçy” jemgyýetçilik guramasy bilelikde mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 34 ýyllygy mynasybetli eziz Diýarymyzda tebigatyň gözelliklerini gorap saklamak, onuň baýlyklaryndan...

30.06.2025 19:40
12k+

Jessika Linniň ýolbaşçylygyndaky amerikaly kantri-rok topary Aşgabatda iki sany konsert bilen çykyş eder

Amerikan sungat ussady Jessika Linniň ýolbaşçylygyndaky kantri rok žanrynda çykyş edýän aýdym-saz topary 2025-nji ýylyň 2-7-nji iýuly aralygynda Türkmenistana sapar bilen geler. ABŞ-nyň Türkmenistandaky ilçihanasynyň habar bermegine görä, saparyň dowamynda Aşgabatda konsert bilen çykyş eder...

30.06.2025 18:26
10k+

Ay Yola, Simge, Edis we beýleki dünýä belli aýdymçylar Arkadag şäherinde konsertde çykyş etdiler

29-njy iýunda agşam “Arkadag Binasynyň” öňündäki baýramçylyk meýdançasynda Arkadag şäheriniň açylmagynyň iki ýyllygyna bagyşlanyp ýurdumyzyň we daşary ýurtlaryň sungat ussatlarynyň çykyşlary ýaýbaňlandyryldy. Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan we Başgyrdystan Respublikalaryndan, Türkiýeden, Özbegistandan gelen ussatlaryň ýerine ýetiren aýdymlarydyr tanslary tomaşaçylar üçin baýramçylyk sowgady boldy...