Wýetnamda janly relikt ösümligiň äpet wekili tapyldy

  • 10.05.2025 13:52
  • 4k+

Alymlar Wýetnamyň demirgazygyndaky Hoanglýenşon daglarynda ösümlikleriň Marchantiophyta bölümine degişli Blepharostoma vietnamicum atly täze görnüşini açdylar. Açyş wýetnamly, günorta koreýaly we russiýaly alymlaryň bilelikdäki ekspedisiýasynyň netijesinde boldy. Bu barada geçirilen gözlegiň netijeleri «Plants» žurnalynda çap edildi.

Marchantiophytalar Ýerde millionlarça ýyl bäri ýaşaýan gadymy ösümlikler bolup, kök, baldak we ýapraklary bolmasa-da, ekologik ulgamlarda möhüm rol oýnaýarlar. Olar çyglylygy saklaýar, topragyň eroziýasynyň öňüni alýar we daşky gurşawyň ýagdaýyny görkezýän görkeziji bolup hyzmat edýärler.
Täze tapylan Blepharostoma vietnamicum görnüşi öz maşgalasynyň beýleki görnüşlerine garanyňda, ep-esli uly bolup çykdy. Onuň ini 1,25-1,75 mm, uzynlygy bolsa 10-30 mm-e ýetýär. Ýene bir täsin tarapy, täze görnüşde ilkinji gezek iki görnüşli ýag bedenjigi şol bir öýjükde duş geldi. Bu ýagdaý bu ösümligi beýleki görnüşlerden aýdyň tapawutlandyrýar.
Alymlar onuň DNK gurluşyny seljerip, bu görnüşiň ozal açylmandygyny subut etdiler. Täze görnüş häzirki wagtda diňe Hoanglýenşon daglarynda belli, emma onuň beýleki sebitlerde hem bolup biljekdigi çaklanylýar.
Bu açyş tebigatyň henizem näbelliliklere baýdygyny we daglyk sebitleriň biodürlüligiň möhüm merkezidigini görkezýär.


01.12.2025 12:46
4.6k+

Adam beýnisi 5 ýaş tapgyryndan geçýär: jahyllyk 32 ýaşa çenli dowam edýär

Kembrij uniwersitetiniň neýrobiologlarynyň täze gözlegi adam beýnisiniň bäş tapgyrdan geçýändigini görkezdi. Bu tapgyrlarda neýron gurluşynyň düýpgöter üýtgemegine getirýän “özgeriş döwürleri” bolup geçýär. Şol bir wagtyň özünde, jahyllyk döwrüniň, adatça, hasap edilenden uzak dowam edýändigi bellenilýär...

01.12.2025 12:03
4k+

Alymlar Betmeniň golaýda bolmagynyň adamlary “mylakatly” edýändigini anyklady

Milandaky Mukaddes Ýürek katolik uniwersitetiniň alymlary psihologik tejribe geçirip, Betmeniň golaýda wagty adamlaryň has rehimli bolýandygyny anyklady. Bu barada ylmy iş Mental Health Research žurnalynda neşir edildi...

20.11.2025 12:08
3.7k+

Hytaýda maýmynyň näbelli görnüşiniň galyndylary tapyldy

Londonyň Zoologiýa institutynyň alymlary we olaryň hytaýly kärdeşleri Sianda takmynan 2200–2300 ýyl ozal jaýlanan zenanyň mazarynda gibbonyň (maýmynyň görnüşi) ozal näbelli görnüşiniň galyndylaryny tapdylar. Skelet ilkibaşda 2004-nji ýylda tapylypdy, ýöne jikme-jik öwrenilmegi onuň Nomascus urugynyň ýok bolup giden görnüşine degişlidigini görkezdi diýip, Arkeonews neşiri ýazýar...

20.11.2025 11:22
7.7k+

Russiýada ýaşy 385 million ýyllyk agaç tapyldy

Sankt-Peterburg döwlet uniwersitetiniň (SPbGU) paleontologlary Leningrad oblastynyň Lužskiý raýonynda ýerleşýän Şalowo-Pereçiskiý çäge karýerinde dewon döwründen galan seýrek tapyndynyň — gadymy agaç sütüniň üstünden bardylar...