Antarktidada 120 million ýyl ozal ýaşan gadymy megaraptorlar tapyldy

  • 26.02.2025 00:15
  • 10k+

Paleontologlar mel döwrüniň syryny açdyrlar: 120 million ýyl mundan ozal ýyrtyjy dinozawrlar Antarktidanyň üsti bilen Günorta Amerikadan Awstraliýa syýahat edipdirler. Journal of Vertebrate Paleontology žurnalynda beýan edilen tapyndylaryň arasynda dünýäniň iň gadymy megaraptor galyndylary we Awstraliýadaky karharodontozawrlaryň ilkinji subutnamalary bar.


Wiktoriýa muzeýiniň we Monaş uniwersitetiniň gözlegçileri Wiktoriýa ştatynyň kenarynda Streletski (121,4-118 million ýyl ozal) we Eumeralla (113-108 million ýyl ozal) formasiýalarynda bäş sany galyndy tapdylar. Galyndylaryň arasynda uly megaraptoridleriň (6-7 m), ownuk karharodontozawrlaryň (2–4 m) we ýyndam unenlagiýalaryň (1 m töweregi) süňkleri bardyr.

Taslamanyň aspiranty Jeýk Kotewski karharodontozawrlary "üstünlik" diýip atlandyrdy.
Ol: "Günorta Amerikada olaryň boýy 13 metre ýetip, agdyklyk edýärdiler, ýöne Wiktoriýada megaraptorlar öňe geçýärdi" -diýdi.


Bu açyşlar, Wiktoriýanyň ekosistemasynyň özboluşlylygyny görkezýän Gondwana teropodlarynyň ewolýusiýasyny täzeden ýazýarlar. Şeýle hem materikleriň arasynda fauna alyş-çalşygyny tassyklaýarlar.
2022-2023-nji ýyllarda meýletinçi Melissa Louriniň tapan üç sany galyndysy dinozawrlar, guşlar we pterozawrlar ýaly müňlerçe galyndylary ylma bagyş eden “Dinozawrlar hakda arzuwlar” taslamasynyň bir bölegi boldy.


düýn 14:32
4.2k+

Plastik galyndylardan parasetamol öndürmegiň usuly tapyldy

Edinburg uniwersitetinden professor Stiwen Uollesiň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary plastik galyndylarynyň derman öndürmek üçin ulanylyp bilinjekdigini kesgitlediler. Bu barada Nature žurnalyndaky barlaga salgylanýan The Guardian ýazýar...

24.06.2025 13:34
2.3k+

Awstraliýaly kebeleklerde ugruny ýyldyzlara görä kesgitlemek ukyby ýüze çykaryldy

Awstraliýaly bogong kebelekleri ( Agrotis infusa ) ýyldyzlardan we Ýeriň magnit meýdanyndan ugur alyp, müň kilometre çenli aralygy geçmäge ukyply. Bu Awstraliýanyň Milli uniwersitetiniň, Günorta Awstraliýa uniwersitetiniň we beýleki barlag merkezleriniň hünärmenleriniň gelen netijesidir...

24.06.2025 13:32
2.4k+

Aýnadan çap etmek üçin ilkinji 3D printeri döredildi

Massaçusets Tehnologiýa institutynyň Linkoln barlaghanasynyň barlagçylary aýna zatlary öndürmäge ukyply ilkinji 3D printeri çykardylar. Şu wagta çenli additiw önümçilik şokolad we plastmassa ýaly dürli materiallary öz içine alypdy, ýöne organiki däl aýna bu tehnologiýanyň çäginden daşarda galyp gelýärdi...

24.06.2025 12:40
6.1k+

Britaniýaly alymlar robotlaryň kömegi bilen Arktikany gaýtadan doňdurmak isleýär

Britaniýanyň ARIA hökümet agentligi suwasty robotlaryň kömegi bilen Arktikanyň buz örtüginiň galyňlygyny saklamak we artdyrmak mümkinçiliklerini öwrenmek üçin 10 mln funt sterling (takmynan, $13,4 mln) bölüp berdi diýip, The Times habar berýär...