Antarktidada 120 million ýyl ozal ýaşan gadymy megaraptorlar tapyldy

  • 26.02.2025 00:15
  • 10k+

Paleontologlar mel döwrüniň syryny açdyrlar: 120 million ýyl mundan ozal ýyrtyjy dinozawrlar Antarktidanyň üsti bilen Günorta Amerikadan Awstraliýa syýahat edipdirler. Journal of Vertebrate Paleontology žurnalynda beýan edilen tapyndylaryň arasynda dünýäniň iň gadymy megaraptor galyndylary we Awstraliýadaky karharodontozawrlaryň ilkinji subutnamalary bar.


Wiktoriýa muzeýiniň we Monaş uniwersitetiniň gözlegçileri Wiktoriýa ştatynyň kenarynda Streletski (121,4-118 million ýyl ozal) we Eumeralla (113-108 million ýyl ozal) formasiýalarynda bäş sany galyndy tapdylar. Galyndylaryň arasynda uly megaraptoridleriň (6-7 m), ownuk karharodontozawrlaryň (2–4 m) we ýyndam unenlagiýalaryň (1 m töweregi) süňkleri bardyr.

Taslamanyň aspiranty Jeýk Kotewski karharodontozawrlary "üstünlik" diýip atlandyrdy.
Ol: "Günorta Amerikada olaryň boýy 13 metre ýetip, agdyklyk edýärdiler, ýöne Wiktoriýada megaraptorlar öňe geçýärdi" -diýdi.


Bu açyşlar, Wiktoriýanyň ekosistemasynyň özboluşlylygyny görkezýän Gondwana teropodlarynyň ewolýusiýasyny täzeden ýazýarlar. Şeýle hem materikleriň arasynda fauna alyş-çalşygyny tassyklaýarlar.
2022-2023-nji ýyllarda meýletinçi Melissa Louriniň tapan üç sany galyndysy dinozawrlar, guşlar we pterozawrlar ýaly müňlerçe galyndylary ylma bagyş eden “Dinozawrlar hakda arzuwlar” taslamasynyň bir bölegi boldy.


düýn 11:20
7.2k+

Alymlar ilkinji gezek haýal ýertitremesini ýazgy etdiler

Alymlar ilkinji gezek Ýaponiýanyň kenaryndaky suwasty çat açan zolagynda haýal ýertitremesini hasaba aldylar. Ostindäki Tehas uniwersitetiniň barlagçylary tarapyndan geçirilen barlaglar ýertitremeleriniň sunamini emele getirýänligi bilen belli umman çat açmasynyň uzaboýuna nädip ýaýraýandygyny görkezdi...

01.07.2025 20:25
6.6k+

Türkmenistanly ýaş alymlar Malaýziýada halkara innowasiýa bäsleşiginde altyn medal gazandylar

Türkmenistanyň Oguz han adyndaky Inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň ýaş alymlary Malaýziýada geçirilen “Borneo Halkara innowasiýa we döredijilikli pikir bäsleşigine” (BIICC 2025) gatnaşyp, ýokary sylaglara mynasyp boldular...

01.07.2025 19:25
6.1k+

Ýer ýüzündäki iň gadymy daşlar tapyldy. Olaryň ýaşy 4 mlrd ýyldanam köp diýlip çaklanylýar

Alymlar Kanadada ýaşy, takmynan, 4,16 mlrd ýyl bolan dag jynslaryny tapdylar. Bu gaýalar häzirki wagta çenli ýüze çykarylan Ýerdäki iň gadymy dag jynslary bolup biler diýip, Phys.org habar berýär. Olar Kwebekdäki Gudzon aýlagynyň kenaryndaky Nuwwuagittuk ýaşyldaş guşagyndan tapyldy...

01.07.2025 18:13
3.5k+

Neýrofiziologlar beýniniň nädip sözlerden sözlem düzýändigini düşündirdiler

Nýu-Ýork uniwersitetiniň (ABŞ) alymlary adam beýnisiniň nädip aýry-aýry sözleri sözlemlere öwürýändigini anyklamaga kömek edýän barlagy geçirdiler. Neýrolingwistika şu çaka çenli, esasan, aýry sözleriň emele getirilişini öwrenipdi, ýöne olaryň many berýän zynjyrlara birleşiş prosesini öwrenmändi...