Antarktidada 120 million ýyl ozal ýaşan gadymy megaraptorlar tapyldy

  • 26.02.2025 00:15
  • 10k+

Paleontologlar mel döwrüniň syryny açdyrlar: 120 million ýyl mundan ozal ýyrtyjy dinozawrlar Antarktidanyň üsti bilen Günorta Amerikadan Awstraliýa syýahat edipdirler. Journal of Vertebrate Paleontology žurnalynda beýan edilen tapyndylaryň arasynda dünýäniň iň gadymy megaraptor galyndylary we Awstraliýadaky karharodontozawrlaryň ilkinji subutnamalary bar.


Wiktoriýa muzeýiniň we Monaş uniwersitetiniň gözlegçileri Wiktoriýa ştatynyň kenarynda Streletski (121,4-118 million ýyl ozal) we Eumeralla (113-108 million ýyl ozal) formasiýalarynda bäş sany galyndy tapdylar. Galyndylaryň arasynda uly megaraptoridleriň (6-7 m), ownuk karharodontozawrlaryň (2–4 m) we ýyndam unenlagiýalaryň (1 m töweregi) süňkleri bardyr.

Taslamanyň aspiranty Jeýk Kotewski karharodontozawrlary "üstünlik" diýip atlandyrdy.
Ol: "Günorta Amerikada olaryň boýy 13 metre ýetip, agdyklyk edýärdiler, ýöne Wiktoriýada megaraptorlar öňe geçýärdi" -diýdi.


Bu açyşlar, Wiktoriýanyň ekosistemasynyň özboluşlylygyny görkezýän Gondwana teropodlarynyň ewolýusiýasyny täzeden ýazýarlar. Şeýle hem materikleriň arasynda fauna alyş-çalşygyny tassyklaýarlar.
2022-2023-nji ýyllarda meýletinçi Melissa Louriniň tapan üç sany galyndysy dinozawrlar, guşlar we pterozawrlar ýaly müňlerçe galyndylary ylma bagyş eden “Dinozawrlar hakda arzuwlar” taslamasynyň bir bölegi boldy.


şu gün 07:29
2.6k+

Hytaýly alymlar ilkinji gezek Arktikanyň buzunyň aşagyna adam tarapyndan dolandyrylýan çümmek işini geçirdiler

Hytaýly ummany öwrenijiler Arktikanyň buzunyň aşagynda ilkinji adam tarapyndan dolandyrylýan çuňluga çümmek işini geçirdiler. Geçen hepde tamamlanan ekspedisiýa polýar ekoulgamynyň ýagdaýy barada täze maglumatlary berdi diýip, Interesting Engineering ýazýar...

düýn 17:45
2.8k+

Fizika boýunça Nobel baýragy kwant tehnologiýalary ulgamynda açyş üçin berildi

Nobel komiteti 2025-nji ýylyň fizika boýunça baýragynyň eýelerini yglan etdi – olar üç amerikaly alym Jon Klark, Mişel Dewore we Jon Martinis boldy. Olara baýrak “makro derejesinde kwant tunneliniň açyşy we elektrik zynjyrynda energiýanyň kwantlaşmagyny görkezendigi üçin” berildi...

düýn 13:08
4.1k+

Astronomlar sekuntda 6 milliard tonna tizlikde ulalýan ýalňyz planetany tapdylar

Astronomlar «sergezdan-planetanyň» – ýyldyzyň daşyndan aýlanman, kosmosda erkin gezip ýören obýektiň massasynyň rekord derejede ösýändigini hasaba aldylar. Ýewropanyň Günorta obserwatoriýasynyň «Örän uly teleskopynyň» (VLT) kömegi bilen geçirilen gözegçilikler, bu planetanyň sekuntda 6 milliard tonna tizlikde gaz we tozan sorup alýandygyny görkezdi...

düýn 13:02
3.6k+

Alymlar ebedi doňaklykdaky ýaşy, takmynan, 40 müň ýyl bolan mikrob­lary oýartdylar

Kolorado uniwersitetiniň (Boulder şäheri, ABŞ) alymlary on müňlerçe ýyl mundan ozal ebedi doňaklykda doňup galan gadymy mikroblary janlandyrdylar. Käbir nusgalardaky mikroorganizmler, takmynan, 40 müň ýyl bäri «uklapdyr»...