Beýik Hytaý diwary 300 ýyl “garrady”: onuň iň gadymy bölegi tapyldy

  • 24.02.2025 07:39
  • 6k+

Hytaýda arheologlar Beýik diwaryň iň gadymy bölegini tapdy. Onuň ýaşy öňki hasaplamalardan 300 ýyl uly boldy.

Bu bölek giçki Günbatar Çžou nesilşalygy döwründe (b.e.öň 1046-771 ý.) we irki Ýazlar we Güýzler döwründe (b.e.öň 770-476 ý.) gurlupdyr.
Gazuw-agtaryş işleri 2024-nji ýylyň maý aýyndan dekabr aýy aralygynda Şandun welaýatynyň Çansin etrabynda geçirildi. Gözleg Guanli obasynda 1100 inedördül metr meýdany eýeledi. Bu Min nesilşalygynyň belli diwaryndan öňki Si Beýik diwarynda alnyp barlan ilkinji uly gerimli işlerdir.
Söweşýän şalyklaryň döwründe (b.e.öň 475-221 ý.) gurlan Si diwary döwleti daşarky howplardan, esasanam, Hytaýyň demirgazygyndaky ýerleri eýelän türk çarwa taýpalary bolan hunlaryň hüjümlerinden gorapdyr. Belläp geçsek, VI asyrda hut hun nesilleri Türk Kaganlygyny döredip, özlerini “asman türkleri” – Göktürkler diýip atlandyryp başlapdyr.
Tapyndynyň ýaşyny tassyklamak üçin arheologlar OSL we radiouglerod seljermesi ýaly öňdebaryjy usullary ulandy.
Diwaryň golaýynda ylmy gözlegçiler Si döwletiniň goragynda möhüm rol oýnan gadymy Pinin obasyny tapdy. Taryhy tekstler ony ulag ýollaryny gözegçilikde saklan esasy strategiki nokat hökmünde suratlandyrýar.


düýn 13:01
3k+

Angliýada rim esgerine degişli bolan ýaşy 2000 ýyllyk başgap dikeldildi

Angliýadaky Bolton muzeýinde ýaşy 2000 ýyl töweregi bolan ýüpekden ýasalan başgaby dikeltmek işleri tamamlandy. Ony rimli esger geýipdir. Dünýäde şeýle görnüşli diňe üç nusga saklanyp galypdyr: biri Mançesterde, beýlekisi Florensiýada, üçünjisi bolsa Boltonda ýerleşýär diýip, muzeý habar berdi...

22.08.2025 13:11
3.8k+

Täjigistandaky gadymy Mugtepa şäher harabaçylygynda keramik suw geçiriji tapyldy

Täjigistanyň Hujand döwlet uniwersitetiniň arheologlary gadymy Mugtepa şäher harabaçylygynda geçirilen gazuw-agtaryş işleri wagtynda birnäçe artefaktlary, şol sanda gadymy suw geçirijini tapdy. Tapyndy nobatdaky gezek Merkezi Aziýada ýaşan halklaryň ýokary inženerlik bilimine eýe bolandygyny görkezdi diýip, Arkeonews ýazýar...

18.08.2025 19:03
3k+

Arheologlar uniwersitetiň çäginde ýerli amerikalylaryň gadymy düşelgesini tapdylar

Arheologlar Demirgazyk Karolinadaky Appalaçi döwlet uniwersitetiniň çäginde ýerli amerikalylaryň düşelgesiniň galyndylaryny tapdylar. Tapyndylar b.e. öňki 8000-1000-nji ýyllaryň giçki arhaik we wudlend döwürlerine degişlidir diýip, Archaeology magazine ýazýar...

18.08.2025 16:02
2.9k+

Hytaýdan totuguş Sýaoguý reňkleri tapawutlandyrmak ukyby bilen Ginnesiň kitabyna girdi

Hytaýdan totuguş Sýaoguý reňkleri çalt tapawutlandyrmak başarnygy bilen Ginnesiň rekordlar kitabyna girdi. Ol 10 reňkden ybarat ýumuşdan 33,5 sekuntda baş çykaryp, guşlaryň arasynda iň gowy netijäni görkezdi. Synag wagtynda Sýaoguýa 10 sany kiçiräk gap we şol bir reňklerdäki 10 top berildi...