Hytaýda maddanyň täze haly açyldy – ters akymly ýokary akyjylyk

  • 22.01.2025 22:58
  • 2.9k+

Hefeý şäherinde ýerleşýän Hytaýyň Ylmy-tehnniki uniwersitetiniň alymlary (USTC) maddanyň täze kwant halyny – ters akymly ýokary akyjylygy açdylar. Bu ylmy açyş atom derejesindäki bölejikleriň örän pes temperaturada, ýagny ultrasowuk şertlerde saklanmagy we şol şertlerde kwant fizikasynda ulanylýan modeller arkaly ýörite barlaglara sezewar edilmegi netijesinde ýüze çykaryldy. Barlagyň netijeleri Nature Physics ylmy žurnalynda çap edildi.

1930-njy ýyllarda fizikler geliýniň ýokary akyjylygyny açdylar we bu kwant fizikasynda esaslaýyn barlaglaryň öňe ilerlemeginde möhüm tapgyrlaryň biri boldy.
Bu açyş pes temperaturaly tehnologiýalaryň, şol sanda lazer sowadyşyň we dargadyşly sowadyşyň ösmegine itergi berdi. Bu tehnologiýalar kwant modelirleme, kwant hasaplama we beýleki ugurlar üçin iň möhüm gurallaryň biri boldy.
Barlaglaryň geçirilýän wagty hünärmenler kwant gaz mikroskoby arkaly, takyk dolandyryş bilen, ters akymly ýokary akyjylygy synlamagy başardylar.
Barlagy geçirenleriň aýtmagyna görä, atom ultrasowuk kwant modelirleme usuly maddalaryň täze hallaryny öwrenmek üçin kwant dolandyryşy we synlamak boýunça dürli usullary hödürleýär.


düýn 11:16
1.7k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

düýn 11:12
3k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...

16.12.2025 19:18
4.2k+

Paleontologlar dinozawryň täze görnüşini açdylar: Ol tas 110 ýyllap köpçüligiň göz öňünde durdy

Paleontologlar köne kolleksiýalaryň arasyndaky muzeý witrinasynda dinozawryň täze görnüşini tapdylar. Bu, alymlaryň 1916-njy ýylda tapylan ördek burunly gadrozawridanyň nusgasyny täzeden öwrenenlerinden soň ýüze çykdy...

15.12.2025 17:03
7.9k+

Tanis şäherinden tapylan 225 heýkeljik mazarda ýatan faraonyň adyny anyklamaga ýardam etdi

Arheologlar Nil deltasyndaky gadymy Tanis şäherinde ýerleşýän şa mazaryndan 225 sany jaýlamak üçin niýetlenen heýkeljik tapdylar. Bu artefaktlaryň ýüzündäki nyşanlar atsyz sarkofagda ýatan merhumyň şahsyýetini anyklamaga mümkinçilik berdi: ol faraon Şeşonk III bolup çykdy...