Arheologlar Gruziýada ýüzi syrly nyşanly gadymy tagtajygy tapdylar

  • 24.12.2024 00:19
  • 3.6k+

Gürjüstanda arheologlar ýüzi näbelli hatly gadymy daş tagtajygyny tapdylar. Bazalt daşynyň ýüzüne haşamlanyp ýazylan nyşanlaryň aňladýan manysy häli-häzire çenli açylmady we gelip çykyşy syr bolmagynda galýar diýip, Science Alert habar berýär.

Aýpadyň ululygyndaky tagtajygy 2021-nji ýylda Başplemi kölüniň töwereklerinden Dmanisi munisipalitetiniň ýaşaýjylary tapdylar. Onda 60 sany haşamlanyp ýazylan nyşan bar.
Ýakynda Journal of Ancient History and Archaeology žurnalynda geçirilen barlag bularyň ozal resmi bellige alynmadyk ýazuwyň nusgalarydygyny tassyklady.
Nyşanlar artefakta konus şekilli buraw we tegelek gural bilen oýulyp geçirilipdir.
Arheologlar bu nyşanlary kimiň we haýsy maksat bilen döredendigini anyk kesgitläp bilmeýärler. Şeýle-de bolsa, barlagçylar ýazuwyň bürünç we irki demir asyrlarynda sebitde giňden ýaýran medeni däp-dessurlar bilen baglanyşykly bolup biljekdigini çaklaýarlar.
Nyşanlar Ýakyn Gündogaryň nyşanlaryna meňzeýär we Gruziýanyň häzirki dilleriniň esasyna öwrülen kartweli ýazuwy bilen baglanyşygy bolup biler.
Bu artefakt Ýewropa bilen Aziýanyň arasynda möhüm medeni çatryk bolan sebitde ýazuwyň köp taraply taryhyna ýene bir sahypa goşýar.


28.06.2025 11:03
4.6k+

And daglarynda ýitirilen Tiuanako siwilizasiýasynyň ybadathanasy tapyldy

Arheologlar adybir meşhur arheologik toplumdan, takmynan, 215 km günorta-gündogarda Boliwiýanyň günortasyndaky gadymy Tiuanako siwilizasiýasynyň ybadathanasyny tapdylar. Bu açyş hakynda Antiquity žurnalynda habar berildi...

22.06.2025 11:49
7.2k+

Hytaýda seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda hazynadan doly gadymy aramgähler tapyldy

Žiçžao şäher okrugynda (Şandun welaýaty, Hytaý) seýilgähdäki abatlaýyş işleri wagtynda arheologlar üç gadymy aramgähiň üstünden bardy. Bu barada Hytaýyň jemgyýetçilik ylymlary akademiýasynyň Arheologiýa institutyna salgylanyp, Independent habar berýär...

17.06.2025 13:01
9.6k+

Ortaýer deňzinde 2570 m çuňlukdan XVI asyra degişli adaty bolmadyk ýükli gämi tapyldy

Fransuz arheologlary Ortaýer deňzinde 2570 metr çuňlukdan XVI asyrda gark bolan söwda gämisini tapdylar. Medeniýet ministrliginiň Suwasty arheologiýa bölüminiň müdiri Arno Şomas bu Fransiýanyň territorial suwlarynda gämi heläkçiligi hasaba alnan iň çuň ýerdir diýip, habar berdi...

16.06.2025 13:25
2.3k+

Burunda işdäniň gözegçiligine täsir edýän reseptorlar tapyldy

Ýewropaly neýrofiziologlar burnuň ys alyş epiteliýsinde iýmitiň ysyny alanda doýmak duýgusyny güýçlendirýän reseptorlaryň aýratyn kategoriýasyny tapdylar. Garramagyň biologiýasy instituty (Germaniýa) bu neýronlarda bökdençligiň ýüze çykmagy artykmaç iýmeklige we semremeklige getirip biljekdigini ýüze çykardy...