Elektrik bilen beýniniň gyjyndyrylmagy: Alymlar ysmaz adamlaryň ýöremek ukybyny dikeltdiler

  • 06.12.2024 15:50
  • 5.5k+

Şweýsariýaly alymlar gipotalamusyň çuňňur gyjyndyrmasy esasynda ysmaz keselini bejermegiň usulyny oýlap tapdylar. Bu usul birnäçe ýyl ýöremedik hassalarda ýöremek ukybyny dikeltmäge mümkinçilik berdi.

Adatça, Parkinson keselini ýa-da sandyrama ýaly hereket bozulmalaryny bejermek üçin elektrik gyjyndyrmasy ulanylýar. Ýöne täze gözlegler oňurga ýiliginiň şikeslerinden gutulmagyň hasda netijeligini görkezdi.
Synag iki hassanyň gatnaşmagynda geçirildi. Şolardan biri 54 ýaşyndaky awstriýaly Wolfgang Ýagerdir. Ol 2006-njy ýyldan bäri maýyplar arabasyny ulanýar. Elektrodlar gurlansoň, ol ýöräp, gündelik işleri täzeden ýerine ýetirip bildi. Gözlegçiler onuň oturgyçdan turup, basgançaklardan özbaşdak ýöräp barşyny wideo aldylar.

"Elektrod oturdylyp, gyjyndyrma işjeňleşdirilen badyna ilkinji näsag derrew: "Men aýaklarymy duýýaryn" diýdi. Gyjyndyrmany artdyranymyzda, ol: "ýöremek isleýärin!" diýen sözleri dile getirdi. Bu adamlarda aýak gözegçiligi bilen baglanyşyklydyr öýdülmedik hem bolsa, dogry sebiti saýlandygymyzy görkezýär" diýip, alymlar aýtdylar.

Netijeler elektrik gyjyndyrma öçürilenden soňam täsiriň dowam edýändigini görkezdi. Alymlar oňurga implantalaryny goşmak bilen, bu usulyň beýleki tehnologiýalar bilen utgaşmasyny öwrenmegi meýilleşdirýärler.
Bu gözleg “Nature Medicine” žurnalynda çap edildi diýip, naked-science.ru ýazýar.


23.12.2025 18:00
4.9k+

Gadymy ösümlikler güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, mör-möjekleri özüne çekmek üçin gozalaryny gyzdyrypdyrlar

Biologlaryň halkara topary ösümlikleriň, güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, ýylylyk ýaýratma — "görünmeýän ýagtylyk" — arkaly mör-möjekleri özüne çekendigini anyklady. Bu açyş mezozoý eýýamynda agdyklyk eden, infragyzyl yşaratlara esaslanýan aragatnaşyk kanalynyň bolandygyny subut edýär...

21.12.2025 13:20
3.5k+

Fizikler eliňde ody saklamaga mümkinçilik berýän dury materialy oýlap tapdylar

Boulderdäki Kolorado uniwersitetiniň fizikleri binalary ýylatmagyň usullaryna düýpli täsir edip biljek MOCHI diýlip atlandyrylýan dury ýylylyk izolýasiýa materialyny döretdiler. Bu özboluşly oýlap tapyş barada Science žurnalynda habar berildi...

17.12.2025 11:16
2.6k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

17.12.2025 11:12
4.3k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...