Arheologlar rim ýadygärlikleriniň anglo-sakson nusgasyny tapdylar

  • 04.12.2024 14:49
  • 2.1k+

Iňlis arheologlary Angliýanyň Norfolk sebitindäki Attleboro şäheriniň golaýynda geçirilen gazuw-agtaryş işlerinde b.e. V-VI asyrlaryna degişli adaty bolmadyk gymmatly tapynda gabat geldiler. Bu tapyndy 393-nji ýyldan 423-nji ýyla çenli Günbatar Rim imperiýasyny dolandyran imperator Gonoriýanyň döwründen bäri "solidus" diýlip atlandyrylýan rim teňňesi görnüşindäki maýatnikdir. Bu barada "Live Science" portaly habar berýär. 

Alymlaryň pikiriçe, maýatnikiň öň tarapynda bezegde Gonoriýanyň şekili, arka tarapynda bolsa, bir elinde harby standart bolan we kiçijik hudaý Nike (Rimiň ýeňiş nyşany) bar.
Gözlegçiler tapylan bezegiň özboluşly bolandygyny bellediler. Olary butparaz iňlis-saksonlar ýasapdyrlar, ýöne olaryň nusga hökmünde alan teňňesi hristian Rimine degişlidir.
Mundan başga-da, şol döwürde iňlis-sakson taýpalarynyň doly ösen ýazuw ulgamy ýokdy, şonuň üçin önüm gaty geň ýazgylar bilen bezelipdir.
Imperator Gonoriýanyň döwründen galan hakyky Rim solidusy latynça “RESTITVTOR REIPVBLICAE”, ýagny “Respublikany dikeldiji” manysyny berýär. Näbelli iňlis-sakson ussalary bu ýazgyny "STITVTOR EIPVBLICAE" görnüşinde köpeldip, käbir harplary taşlap, başgalaryny garyşdyrypdyrlar, şonuň üçin habaryň manysy ýitipdir.
Arheologlar ýazuwlaryň iňlis-saksonlary biynjalyk etmeýändigini, sebäbi olaryň Rim pullaryny galplaşdyrmak islemeýändiklerini, ýöne aýratyn şaý-sepler döretmek isleýändiklerini aýtdylar. Şeýle-de şaý pulda bag ýa-da zynjyr üçin altyn aýlaw halka görkezilýär diýip, rambler.ru ýazýar.


düýn 21:40
4.9k+

Müsürde dünýäniň bir siwilizasiýa bagyşlanan iň uly muzeýi açylýar

Dubliniň Heneghan Peng Architects binagärlik býurosy Gizadaky Uly Müsür muzeýiniň gurluşygynyň taslama yglan edilenden otuz ýyldan gowrak wagtdan soň doly tamamlanandygyny habar berdi. Muzeý Giza piramidalarynyň golaýynda 500 000 inedördül metr meýdanda ýerleşýär we köpüsi ozal köpçülige görkezilmedik faraonlar döwrüniň 100 000-den gowrak artefaktyny jemleýär...

28.10.2025 11:14
1.5k+

Barlag: EA sebäpli ýetginjekler çalt, ýöne ýüzleý pikirlenip başladylar

Oksfordyň uniwersitetiniň neşirýatynyň geçiren täze barlagyna görä, emeli aň (AI) ýaşlaryň pikirlemegine işjeň täsir edýär: ol has çalt pikirlemäge kömek edýär, ýöne käte seljerme çuňlugyny ýitirýär diýip Business Insider ýazýar...

23.10.2025 09:57
6.9k+

Alymlar Sahara çölüniň häzirkisinden 75%-e çenli “ygally” bolmagynyň mümkindigini çaklaýarlar

XXI asyryň ikinji ýarymynda Sahara çölünde ýagşyň mukdary häzirki döwrüň görkezijileri bilen deňeşdirilende takmynan 75% ýokarlanyp biler diýip, ABŞ-nyň Illinoýs uniwersitetiniň klimatologlary çaklaýarlar. Barlaglaryň netijeleri npj Climate and Atmospheric Science žurnalynda çap edildi...

20.10.2025 10:52
11k+

Angliýada bitewi diýen ýaly “gylyç şekilli ażdarha” tapyldy

Beýik Britaniýanyň Ýura kenarynda alymlar öň belli bolmadyk, delfiniň ululygyndaky gadymy deňiz süýrenijisi — ihtiozawryň bitin diýen ýaly skeletini tapdylar. Britan paleontologlary Papers in Paleontology žurnalynda çap eden makalasynda bu tapyndynyň ihtiozawrlaryň ewolýusiýasynyň taryhyndaky boşlugy doldurmaga kömek edýändigini belleýärler...