Arheologlar rim ýadygärlikleriniň anglo-sakson nusgasyny tapdylar

  • 04.12.2024 14:49
  • 2k+

Iňlis arheologlary Angliýanyň Norfolk sebitindäki Attleboro şäheriniň golaýynda geçirilen gazuw-agtaryş işlerinde b.e. V-VI asyrlaryna degişli adaty bolmadyk gymmatly tapynda gabat geldiler. Bu tapyndy 393-nji ýyldan 423-nji ýyla çenli Günbatar Rim imperiýasyny dolandyran imperator Gonoriýanyň döwründen bäri "solidus" diýlip atlandyrylýan rim teňňesi görnüşindäki maýatnikdir. Bu barada "Live Science" portaly habar berýär. 

Alymlaryň pikiriçe, maýatnikiň öň tarapynda bezegde Gonoriýanyň şekili, arka tarapynda bolsa, bir elinde harby standart bolan we kiçijik hudaý Nike (Rimiň ýeňiş nyşany) bar.
Gözlegçiler tapylan bezegiň özboluşly bolandygyny bellediler. Olary butparaz iňlis-saksonlar ýasapdyrlar, ýöne olaryň nusga hökmünde alan teňňesi hristian Rimine degişlidir.
Mundan başga-da, şol döwürde iňlis-sakson taýpalarynyň doly ösen ýazuw ulgamy ýokdy, şonuň üçin önüm gaty geň ýazgylar bilen bezelipdir.
Imperator Gonoriýanyň döwründen galan hakyky Rim solidusy latynça “RESTITVTOR REIPVBLICAE”, ýagny “Respublikany dikeldiji” manysyny berýär. Näbelli iňlis-sakson ussalary bu ýazgyny "STITVTOR EIPVBLICAE" görnüşinde köpeldip, käbir harplary taşlap, başgalaryny garyşdyrypdyrlar, şonuň üçin habaryň manysy ýitipdir.
Arheologlar ýazuwlaryň iňlis-saksonlary biynjalyk etmeýändigini, sebäbi olaryň Rim pullaryny galplaşdyrmak islemeýändiklerini, ýöne aýratyn şaý-sepler döretmek isleýändiklerini aýtdylar. Şeýle-de şaý pulda bag ýa-da zynjyr üçin altyn aýlaw halka görkezilýär diýip, rambler.ru ýazýar.


21.05.2025 15:07
11k+

Alymlar näme üçin barmaklaryň suwda mürşýändigini anykladylar

Barmaklar uzak wagtlap suwda saklansa, olaryň derisi ýygyrt-ýygyrt bolýar. Uzak wagtlap muny deriniň çişmegi bilen baglanyşdyryp geldiler, ýöne Bingemton uniwersitetiniň (ABŞ) barlagçylary başga netijä geldiler...

19.05.2025 22:31
6.2k+

Arheologlar Goňurdepäniň Oks siwilizasiýasyndaky möhüm ornuny açyp görkezdi

Russiýanyň Ylymlar akademiýasynyň alymlary Goňurdepedäki guburlaryň jaýlanyş dessurlary, planigrafiýasy we hronologiýasy boýunça giňişleýin barlag geçirdiler. Alnan netijeler Goňurdepäniň bürünç eýýamynda Merkezi Aziýada gülläp ösen we soňra ýitip giden Oks siwilizasiýasynyň (Baktriýa-Margian arheologik toplumynyň) administratiw hem-de dini merkezi bolandygyny subut etdi...

19.05.2025 17:17
2k+

Garwardda demokratiýanyň düýbüni tutan ilkinji resminamalaryň biri ýüze çykaryldy

Amerikanyň Birleşen Ştatlarynda Garwardyň hukuk mekdebiniň kitaphanasynda 80 ýyl saklanan we Azatlyklaryň beýik hartiýasynyň nusgasy hasaplanyp gelen golýazmanyň asyl nusgadygy kesgitlenildi. Bu barada The Guardian neşiri habar berýär...

14.05.2025 16:11
2.6k+

Gaty batareýalaryň zarýad alşyny rekord derejä çenli tizleşdirýän material döredildi

Mýunheniň tehniki uniwersitetiniň (TUM) alymlary batareýalara çalt zarýad almaga we howpsuz işlemäge mümkinçilik berýän täze materialy döretdi. Ol geljekki akkumulýatorlar, aýratynam, elektromobiller we ykjam gurluşlar üçin esas bolup biler...