Arheologlar rim ýadygärlikleriniň anglo-sakson nusgasyny tapdylar

  • 04.12.2024 14:49
  • 2k+

Iňlis arheologlary Angliýanyň Norfolk sebitindäki Attleboro şäheriniň golaýynda geçirilen gazuw-agtaryş işlerinde b.e. V-VI asyrlaryna degişli adaty bolmadyk gymmatly tapynda gabat geldiler. Bu tapyndy 393-nji ýyldan 423-nji ýyla çenli Günbatar Rim imperiýasyny dolandyran imperator Gonoriýanyň döwründen bäri "solidus" diýlip atlandyrylýan rim teňňesi görnüşindäki maýatnikdir. Bu barada "Live Science" portaly habar berýär. 

Alymlaryň pikiriçe, maýatnikiň öň tarapynda bezegde Gonoriýanyň şekili, arka tarapynda bolsa, bir elinde harby standart bolan we kiçijik hudaý Nike (Rimiň ýeňiş nyşany) bar.
Gözlegçiler tapylan bezegiň özboluşly bolandygyny bellediler. Olary butparaz iňlis-saksonlar ýasapdyrlar, ýöne olaryň nusga hökmünde alan teňňesi hristian Rimine degişlidir.
Mundan başga-da, şol döwürde iňlis-sakson taýpalarynyň doly ösen ýazuw ulgamy ýokdy, şonuň üçin önüm gaty geň ýazgylar bilen bezelipdir.
Imperator Gonoriýanyň döwründen galan hakyky Rim solidusy latynça “RESTITVTOR REIPVBLICAE”, ýagny “Respublikany dikeldiji” manysyny berýär. Näbelli iňlis-sakson ussalary bu ýazgyny "STITVTOR EIPVBLICAE" görnüşinde köpeldip, käbir harplary taşlap, başgalaryny garyşdyrypdyrlar, şonuň üçin habaryň manysy ýitipdir.
Arheologlar ýazuwlaryň iňlis-saksonlary biynjalyk etmeýändigini, sebäbi olaryň Rim pullaryny galplaşdyrmak islemeýändiklerini, ýöne aýratyn şaý-sepler döretmek isleýändiklerini aýtdylar. Şeýle-de şaý pulda bag ýa-da zynjyr üçin altyn aýlaw halka görkezilýär diýip, rambler.ru ýazýar.


01.08.2025 15:02
4.3k+

Gadymy Müsür artefaktynda tötänleýin 4000 ýyllyk el yzy tapyldy

Kembrijdäki Fisuilýam muzeýinde saklanýan Gadymy Müsür artefaktynda hünärmenler 4000 ýyllyk el yzyny tapdylar. Tapyndy açylyşy 3-nji oktýabra meýilleşdirilen sergide görkeziler diýip, CNN ýazýar. El yzy “ruhlar öýüniň” – gurban etmek üçin aramgählerde we ruhlar üçin öý hökmünde ulanylan iki gatly binanyň şekilindäki palçyk predmetiň düýbünde tapyldy...

29.07.2025 12:15
15k+

Alymlar wagtyň azalandygyny subut edip, indi sekunty hasapdan aýyrmak isleýärler

Ýer öňküden çalt aýlanýar we bu taryhda ilkinji gezek global wagtdan sekunty aýyrmagyň zerurlygyna getirip biler. Bu barada Ýeriň aýlanyşy we hasaplaýyş ulgamlarynyň halkara gullugynyň (IERS) we ABŞ-nyň Harby-deňiz obserwatoriýasynyň maglumatlaryna salgylanyp, CNN habar berýär...

26.07.2025 17:34
14k+

Italiýada etrusklaryň saç üçin halkalary bolan 2600 ýyllyk el degrilmedik mazary tapyldy

Beýlor uniwersitetinden Dawid Zoriýanyň ýolbaşçylygyndaky arheologlar topary Italiýada etrusklaryň (b.e. öňki I müňýyllykda ýaşan gadymy medeniýet) 2600 ýyllyk el degrilmedik mazaryny tapdy. Rimden 70 km uzaklykda ýerleşýän bu tapyndy Gadymy Rimiň döremezinden öňki taryhy öwrenmek üçin iň möhüm maglumatlaryň biri hasaplanýar diýip, uniwersitetiň resmi saýty habar berýär...

24.07.2025 10:24
3.7k+

Orta asyrlardan galan “ýylgyryş”: Polşadaky adada ýylgyrýan agaç ýüzi tapdylar

Torundaky (Polşa) Nikolaý Kopernik uniwersitetiniň arheologlary Polşanyň Lednisa kölüniň düýbünden ýüzüne oýulyp adamyň ýüzi şekillendirilen pürsi tapdylar. Bu açyş 2024-nji ýylda edildi, ýöne bu hakda indi resmi taýdan habar berildi...