Arheologlar rim ýadygärlikleriniň anglo-sakson nusgasyny tapdylar

  • 04.12.2024 14:49
  • 2.1k+

Iňlis arheologlary Angliýanyň Norfolk sebitindäki Attleboro şäheriniň golaýynda geçirilen gazuw-agtaryş işlerinde b.e. V-VI asyrlaryna degişli adaty bolmadyk gymmatly tapynda gabat geldiler. Bu tapyndy 393-nji ýyldan 423-nji ýyla çenli Günbatar Rim imperiýasyny dolandyran imperator Gonoriýanyň döwründen bäri "solidus" diýlip atlandyrylýan rim teňňesi görnüşindäki maýatnikdir. Bu barada "Live Science" portaly habar berýär. 

Alymlaryň pikiriçe, maýatnikiň öň tarapynda bezegde Gonoriýanyň şekili, arka tarapynda bolsa, bir elinde harby standart bolan we kiçijik hudaý Nike (Rimiň ýeňiş nyşany) bar.
Gözlegçiler tapylan bezegiň özboluşly bolandygyny bellediler. Olary butparaz iňlis-saksonlar ýasapdyrlar, ýöne olaryň nusga hökmünde alan teňňesi hristian Rimine degişlidir.
Mundan başga-da, şol döwürde iňlis-sakson taýpalarynyň doly ösen ýazuw ulgamy ýokdy, şonuň üçin önüm gaty geň ýazgylar bilen bezelipdir.
Imperator Gonoriýanyň döwründen galan hakyky Rim solidusy latynça “RESTITVTOR REIPVBLICAE”, ýagny “Respublikany dikeldiji” manysyny berýär. Näbelli iňlis-sakson ussalary bu ýazgyny "STITVTOR EIPVBLICAE" görnüşinde köpeldip, käbir harplary taşlap, başgalaryny garyşdyrypdyrlar, şonuň üçin habaryň manysy ýitipdir.
Arheologlar ýazuwlaryň iňlis-saksonlary biynjalyk etmeýändigini, sebäbi olaryň Rim pullaryny galplaşdyrmak islemeýändiklerini, ýöne aýratyn şaý-sepler döretmek isleýändiklerini aýtdylar. Şeýle-de şaý pulda bag ýa-da zynjyr üçin altyn aýlaw halka görkezilýär diýip, rambler.ru ýazýar.


30.09.2025 18:01
2.3k+

Alymlar berk sosial baglanyşyklar biologiki taýdan garramagy haýalladýar diýip hasaplaýarlar

Amerikaly barlagçylar ömrüň dowamynda berk sosial baglanyşyklaryň biologiki taýdan haýal garramak bilen baglanyşyklydygyny anykladylar. Bu barada "Brain, Behavior & Immunity - Health” žurnalyndaky makala salgylanýan PsyPost ýazýar...

30.09.2025 10:22
3.8k+

Kofein çylşyrymly meseleleri çözmekde adamlaryň tutanýerliligini ýokarlandyrýar

Täze barlag kofeniň çylşyrymly ýa-da bölekleýin çözmek mümkin bolmadyk meseleleri çözmekde tutanýerliligi ýokarlandyryp biljekdigini görkezdi. Munuň täsiri dartgynly ýagdaýdaky adamlarda has hem göze ilýärdi. Synaglara ABŞ-nyň Massaçusets ştatynyň Amhýorst kollejiniň 329 talyby gatnaşdy...

29.09.2025 12:30
3.4k+

Ýaponiýada mör-möjekleri çekmek üçin "garynja aldawyny" ulanýan ösümlik tapyldy

Ýaponiýada duş gelýän Vincetoxicum nakaianum atly ösümlik tozanlanmak üçin adatdan daşary strategiýany ulanýar. Ol ýarym iýlen ýa-da ýaralanan garynjalaryň çykarýan ysyny gaýtalap, tohumly mör-möjekleri özüne çekýär...

28.09.2025 10:49
8.2k+

Ysraýylda Wizantiýa döwrüniň 97 altyn teňňesinden we şaý-seplerden ybarat hazyna tapyldy

Ysraýylyň demirgazygynda, Kineret kölüniň golaýyndaky Susita milli seýilgähinde arheologlar Wizantiýa döwrüniň 97 altyn teňňesinden we onlarça şaý-sep böleklerinden ybarat hazynany tapdy. Bu barada Ynet portaly habar berýär...