Müsürde Lýuksoryň golaýynda gaýany ýonup gurlan gadymy ybadathana tapyldy

  • 02.12.2024 22:22
  • 5.1k+

Germaniýaly we müsürli arheologlar Lýuksordan uzak bolmadyk bir ýerde gaýany ýonup gurlan gadymy ybadathanany tapdylar. Bu toplum b.e. öňki II asyrda ýaşap geçen Ptolemeý VIII-iň döwrüne degişli diýip, Phys.org ýazýar.

Týubingen uniwersitetiniň arheologlary Müsüriň Syýahatçylyk we gadymyýet ministrligi bilen bilelikde Lýuksordan 200 km uzaklykda gadymy ybadathananyň girelgesini tapdylar. Bu ýerdäki gazuw-agtaryş işleri 2012-nji ýyldan bäri dowam edýär, ybadathanada işjeň barlaglar bolsa 2022-nji ýylda başlandy.
Mukaddes ýer faraonyň arslan kelleli Repit we onuň ogly Kolant üçin gurban berýän pursadynyň relýefi bilen bezelipdir. Ieroglifler ybadathananyň Ptolemeý VIII döwründe gurlandygyny anyklamaga mümkinçilik berdi.
Ybadathana toplumy bölekleýin weýran bolupdyr. Birwagtlar girelgäniň agzyndaky  diňleriň boýy 18 metre ýetipdir. Toplumyň umumy ini bolsa 51 metre ýetýär. Minaralaryň birinde arheologlar uzynlygy 6 metr we ini 3 metr bolan otagy tapdylar. Onda ybadathananyň goşlary we amfora küýzeler saklanypdyr.
Şeýle hem barlagçylar ýokarky gata çykylýan basgançagy we ybadathananyň bir bölegini weýran eden hennek köwmek işleriniň geçirilen senesini anyklamaga  mümkinçilik beren teňňäni tapdylar. Ol 752-nji ýylyň yzýanyndaky döwri görkezýär.


düýn 13:32
1.6k+

Alymlar tüwiniň dykyz topragy “burawlamak” mehanizmini ulanýandygyny anyklady

Halkara biologlar topary tüwiniň köküniň hatda örän dykyz toprakdan nädip ösüp bilýändigini öwrendi. Nature žurnalyndaky ylmy makalada bellenilişi ýaly, ösümlik öz öýjükleriniň gurluşyny üýtgedip, köki özboluşly senagat turbasyna öwürýän aýratyn mehanizmi ulanýar eken...

01.12.2025 12:46
5.3k+

Adam beýnisi 5 ýaş tapgyryndan geçýär: jahyllyk 32 ýaşa çenli dowam edýär

Kembrij uniwersitetiniň neýrobiologlarynyň täze gözlegi adam beýnisiniň bäş tapgyrdan geçýändigini görkezdi. Bu tapgyrlarda neýron gurluşynyň düýpgöter üýtgemegine getirýän “özgeriş döwürleri” bolup geçýär. Şol bir wagtyň özünde, jahyllyk döwrüniň, adatça, hasap edilenden uzak dowam edýändigi bellenilýär...

01.12.2025 12:03
4.6k+

Alymlar Betmeniň golaýda bolmagynyň adamlary “mylakatly” edýändigini anyklady

Milandaky Mukaddes Ýürek katolik uniwersitetiniň alymlary psihologik tejribe geçirip, Betmeniň golaýda wagty adamlaryň has rehimli bolýandygyny anyklady. Bu barada ylmy iş Mental Health Research žurnalynda neşir edildi...

29.11.2025 21:54
2.9k+

2025-nji ýylyň arheologik möwsüminiň tapyndylary Türkmenistanyň muzeý gaznalaryna tabşyryldy

26-njy noýabrda nobatdaky meýdan arheologik we ylmy işleriň netijesinde ýüze çykarylan täze tapyndylary muzeýlere tabşyrmak boýunça dabara geçirildi. Tapyndylar Aşgabat şäherindäki Türkmenistanyň Döwlet Medeniýet Merkeziniň Döwlet muzeýiniň we Arkadag şäheriniň Taryhy we ülkäni öwreniş muzeýiniň gaznalaryna gowşuryldy...