Müsürde Lýuksoryň golaýynda gaýany ýonup gurlan gadymy ybadathana tapyldy

  • 02.12.2024 22:22
  • 4.8k+

Germaniýaly we müsürli arheologlar Lýuksordan uzak bolmadyk bir ýerde gaýany ýonup gurlan gadymy ybadathanany tapdylar. Bu toplum b.e. öňki II asyrda ýaşap geçen Ptolemeý VIII-iň döwrüne degişli diýip, Phys.org ýazýar.

Týubingen uniwersitetiniň arheologlary Müsüriň Syýahatçylyk we gadymyýet ministrligi bilen bilelikde Lýuksordan 200 km uzaklykda gadymy ybadathananyň girelgesini tapdylar. Bu ýerdäki gazuw-agtaryş işleri 2012-nji ýyldan bäri dowam edýär, ybadathanada işjeň barlaglar bolsa 2022-nji ýylda başlandy.
Mukaddes ýer faraonyň arslan kelleli Repit we onuň ogly Kolant üçin gurban berýän pursadynyň relýefi bilen bezelipdir. Ieroglifler ybadathananyň Ptolemeý VIII döwründe gurlandygyny anyklamaga mümkinçilik berdi.
Ybadathana toplumy bölekleýin weýran bolupdyr. Birwagtlar girelgäniň agzyndaky  diňleriň boýy 18 metre ýetipdir. Toplumyň umumy ini bolsa 51 metre ýetýär. Minaralaryň birinde arheologlar uzynlygy 6 metr we ini 3 metr bolan otagy tapdylar. Onda ybadathananyň goşlary we amfora küýzeler saklanypdyr.
Şeýle hem barlagçylar ýokarky gata çykylýan basgançagy we ybadathananyň bir bölegini weýran eden hennek köwmek işleriniň geçirilen senesini anyklamaga  mümkinçilik beren teňňäni tapdylar. Ol 752-nji ýylyň yzýanyndaky döwri görkezýär.


düýn 10:51
8.4k+

Mongoliýada çölüň içinde näbelli dinozawryň äpet yzlary tapyldy

Mongoliýanyň çäklerinde Gobi çölüniň günbatar böleginde äpet dinozawrlaryň daşa öwrülen yzlary tapyldy. Yzlaryň ini 92 sm-e barabar. Tapyndy bu sebitlerde, ähtimal, tirannozawrdan hem ulurak bolan ägirt zaurolofyň...

24.01.2025 10:44
3.9k+

Sagatda 33 müň km tizlikde güýçli ýeller öwüsýän ekzoplaneta tapyldy

Halkara astronomlar topary Gün ulgamyndan uzakda ýerleşýän we üstünde häzirki wagta çenli ölçemek başardan iň güýçli ýeller öwüsýän WASP-127b atly ekzoplanetany tapdylar. Olaryň açyşlary Astronomy & Astrophysics (A&A)...

23.01.2025 15:53
7.3k+

Peruwda 9 mln ýyl mundan ozal ýaşan akulanyň gowy saklanan galyndylary tapyldy

Peruwyň paleontologlary häzirki uly ak akulanyň ata-babasynyň doly diýen ýaly saklanan skeletini tapdy. Ol, takmynan, 9 mln ýyl mundan ozal ýaşapdyr diýip, Reuters agentligi ýazýar. Cosmopolitodus Hastalis akulasynyň...

23.01.2025 15:34
5k+

ChatGPT-niň "ata-babasy" tapyldy. Alymlar 60 ýyldan soň dünýäde ilkinji çat-boty dikeltdiler

1960-njy ýyllarda Massaçusets tehnologiýalar institutynyň (MIT) professory Jozef Weýsenbaum (1923-2008) dünýäde ilkinji çat-bot bolan ELIZA-ny döretdi. Şol döwürde “çat-bot” adalgasy heniz ýokdy, şonuň üçin alym...