Arheologlar balyk tutmagyň gadymy syrlaryny açýan daş plitalary tapdylar

  • 11.11.2024 20:58
  • 7.7k+

Nemes arheologlary Gönnersdorfdaky paleolit döwrüne degişli şäherçede birnäçe açyşlaryň edilendigini habar berdiler. Olar ýüzünde tora düşen balyklary şekillendirýän daş plitalary tapdylar. Bu suratlar, takmynan, 15 müň 800 ýaşly bolup, gadymy adamlaryň eýýäm şol wagtlar balyk tutmak tehnologiýasyna eýe bolandygyny görkezýär. Bu barada Science News habar berýär.

Gözlegleriň dowamynda alymlar üsti açylan 406 daş plitanyň sekiz sanysynda balyklaryň we torlaryň nagyşlaryny kesgitlediler. Arheologlar «Reflectance Transform Imaging» (RTI) ýaly ösen şekillendiriş tehnologiýalaryny ulanyp, bu tapyndylary jikme-jik öwrenip bildiler.
Bu açyş Magdaleniýa medeniýeti döwründe, takmynan, 17,000–12,000 ýyl ozal balyk torlarynyň bardygyna ilkinji subutnama boldy.
Alymlaryň pikiriçe, plitalaryň ýüzündäki suratlar diňe bir keşbi däl, eýsem balyk tutmagyň ýagdaýyny hem tutulan balygyň tordaky şekilini görkezýär. Bu şekilleriň minimalistik stili olary beýleki ýabany tebigat sahnalaryndan tapawutlandyrýar. Şeýle-de ol şäherçäniň ýaşaýjylary üçin balyk tutmagyň aýratyn ähmiýetini alamatlandyrýar.
Bu ýerde tapylan balyk galyndylary, balyk tutmagyň ýerli jemgyýetleriň iýmitlenişiniň möhüm bir bölegidigini we torlaryň köpçülikleýin balyk göçýän döwürlerinde torlaryň işjeň ulanylyp bilinjekdigini tassyklaýar.
Arheologlar balyklaryň we torlaryň şekillerinden başga-da, geýnen adamlaryň oýulan şekillerini hem tapdylar. Bu bolsa öz gezeginde şol gadymy döwürde dokma tehnologiýalarynyň bardygyny görkezýär. Şol wagt torlar seudek ýa çitçiti ýaly ösümlik materiallaryndan ýasalan bolmagy mümkin diýip, phys.org ýazýar.


düýn 22:07
1.2k+

Arheologlar Müsürde 4400 ýyllyk Gün ybadathanasyny tapdy

Kairiň golaýyndaky Abusir nekropolynda ýaşy, takmynan, 4400 ýyl bolan Gadymy Müsüriň Gün ybadathanasynyň harabalygy tapyldy. Bu ybadathana, çen bilen, b.e.öň 2420-nji ýyldan 2389-njy ýyl aralygynda V nesilşalygyň döwründe dolandyran faraon Niuserrä degişli bolupdyr...

17.12.2025 11:16
2.3k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

17.12.2025 11:12
3.7k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...

16.12.2025 19:18
4.5k+

Paleontologlar dinozawryň täze görnüşini açdylar: Ol tas 110 ýyllap köpçüligiň göz öňünde durdy

Paleontologlar köne kolleksiýalaryň arasyndaky muzeý witrinasynda dinozawryň täze görnüşini tapdylar. Bu, alymlaryň 1916-njy ýylda tapylan ördek burunly gadrozawridanyň nusgasyny täzeden öwrenenlerinden soň ýüze çykdy...