Arheologlar balyk tutmagyň gadymy syrlaryny açýan daş plitalary tapdylar

  • 11.11.2024 20:58
  • 7.6k+

Nemes arheologlary Gönnersdorfdaky paleolit döwrüne degişli şäherçede birnäçe açyşlaryň edilendigini habar berdiler. Olar ýüzünde tora düşen balyklary şekillendirýän daş plitalary tapdylar. Bu suratlar, takmynan, 15 müň 800 ýaşly bolup, gadymy adamlaryň eýýäm şol wagtlar balyk tutmak tehnologiýasyna eýe bolandygyny görkezýär. Bu barada Science News habar berýär.

Gözlegleriň dowamynda alymlar üsti açylan 406 daş plitanyň sekiz sanysynda balyklaryň we torlaryň nagyşlaryny kesgitlediler. Arheologlar «Reflectance Transform Imaging» (RTI) ýaly ösen şekillendiriş tehnologiýalaryny ulanyp, bu tapyndylary jikme-jik öwrenip bildiler.
Bu açyş Magdaleniýa medeniýeti döwründe, takmynan, 17,000–12,000 ýyl ozal balyk torlarynyň bardygyna ilkinji subutnama boldy.
Alymlaryň pikiriçe, plitalaryň ýüzündäki suratlar diňe bir keşbi däl, eýsem balyk tutmagyň ýagdaýyny hem tutulan balygyň tordaky şekilini görkezýär. Bu şekilleriň minimalistik stili olary beýleki ýabany tebigat sahnalaryndan tapawutlandyrýar. Şeýle-de ol şäherçäniň ýaşaýjylary üçin balyk tutmagyň aýratyn ähmiýetini alamatlandyrýar.
Bu ýerde tapylan balyk galyndylary, balyk tutmagyň ýerli jemgyýetleriň iýmitlenişiniň möhüm bir bölegidigini we torlaryň köpçülikleýin balyk göçýän döwürlerinde torlaryň işjeň ulanylyp bilinjekdigini tassyklaýar.
Arheologlar balyklaryň we torlaryň şekillerinden başga-da, geýnen adamlaryň oýulan şekillerini hem tapdylar. Bu bolsa öz gezeginde şol gadymy döwürde dokma tehnologiýalarynyň bardygyny görkezýär. Şol wagt torlar seudek ýa çitçiti ýaly ösümlik materiallaryndan ýasalan bolmagy mümkin diýip, phys.org ýazýar.


şu gün 11:15
1.2k+

Türkmen alymlary alunitiň, tozganyň we rozmariniň binýadynda fitomineral bejeriş gelini işläp taýýarladylar

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugy «Alunitiň, tozganyň (Taraxacum officinale) we rozmariniň (Rosmarinus officinalis) fitomineral bejeriş geli» atly işläp taýýarlamak tehnologiýasyna awtorlyk hukugyny bellige aldy...

şu gün 10:04
1.2k+

Garaharsaň hatda adatdan daşary kosmos şertlerinde-de ýaşaýşa ukyply bolup çykdy

Physcomitrium patens garaharsaň (moh) görnüşiniň sporalary Halkara kosmos stansiýasynyň daşynda dokuz aý bolandan soň hem ýaşaýşa ukyply bolup galdy. Kosmosda wagty olar wakuuma, temperatura üýtgemelerine, mikrograwitasiýa, ultrabenewşe şöhlelerine we kosmos radiasiýasyna sezewar boldy diýlip, iScience žurnalyndaky täze makalada aýdylýar...

24.11.2025 13:51
6.2k+

Alymlar Santorinidäki 25 müňden gowrak ýertitremäniň sebäbini anyklady

Şu ýylyň başynda Santorini grek adasynda köpüsiniň ululygy 5 baldan geçýän onlarça müň ýertitreme bolup geçdi. Indi birnäçe aýdan soň alymlar bu hadysanyň sebäbini anyklady – ol magmanyň, ýagny erän dag jynsynyň ýerasty hereketi boldy diýip, Bi-bi-si habar berýär...

24.11.2025 13:43
3.5k+

Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi

21-22-nji noýabrda Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi. Bilim ministrligi tarapynda guralan bu bäsleşige Türkmenistanyň dürli künjeginden ýaşlaryň 300-e golaýy öz taýýarlan robotlary bilen gatnaşdy...