Alymlar: tebigat adam gatyşmazdan 215 mln gektar tokaýy dikeldip bilerdi

  • 09.11.2024 08:32
  • 8.6k+

Awstraliýadan we ABŞ-dan halkara alymlar topary tokaýlaryň tebigy taýdan dikelmeginiň global mümkinçiliklerine baha bermek üçin ylmy gözleg geçirdiler. Nature žurnalynda çap edilen netijeler adam gatyşmazdan tokaýlaryň meýdanynyň 215 mln gektar ulalyp biljekdigini görkezýär, bu hem Meksikanyň territoriýasyna barabardyr.

Tokaýlaryň gaýtadan dikelmegi üçin iň amatly sebitler Günorta-Gündogar Aziýa, Malaýziýa we Hindistan boldy, bu ýerlerde 90 mln gektar tokaý gaýtadan janlanyp biler. Afrikada bu görkeziji 25,5 mln gektara deň.
Alymlar potensial dikelişiň 52%-iniň bäş ýurtda: Braziliýada, Indoneziýada, Hytaýda, Kolumbiýada we Meksikada bolup biljekdigini bellediler. Şeýle-de, azyndan 1 mln gektar täze tokaýyň ösmegi üçin 29 amatly ýurt bar.
215 mln gektar tokaý geljek 30 ýylda, takmynan, 23,4 mlrd tonna uglerod zyňyndylaryny özüne siňdirip bilerdi. Şeýle görkeziji Awstraliýa tarapyndan 50 ýylda öndürilýän bug gazlarynyň mukdaryna barabardyr.


düýn 13:51
7.9k+

Tagtabitler şäherleriň peýda bolmagy bilen 8000 ýyl ozal ýaýrapdyr

Düşek tagtabitleri 100 million ýyl mundan ozal, adamlar peýda bolmanka ýüze çykypdyr. Olar dinozawrlary ýok eden betbagtçylykdan aman galypdyrlar we uzak wagtlap näbelli haýwanlaryň gany bilen iýmitlenipdirler...

01.06.2025 19:05
3.8k+

Ýewropada kitleriň süňkünden ýasalan iň gadymy gurallar tapyldy. Awçylar olary 20 müň ýyl ozal ulanypdyrlar

Arheologlar Biskaý aýlagynyň kenaryndan kitleriň azyndan bäş görnüşiniň süňklerinden ýasalan süňk gurallary tapdylar. Olaryň ýaşy 20 müň ýyl töweregi, diýmek, olar şunuň ýaly görnüşdäki gurallaryň iň gadymysydyr diýip, New Scientist neşiri ýazýar...

31.05.2025 17:42
7.6k+

Ispaniýada adam barmagynyň iň gadymy yzy tapyldy

Ispan arheologlary San-Lasaro gowagynda (Ispaniýa) adamyň ýüzüni ýada salýan uzyn daş tapdylar. Daşyň edil ortasynda, ähtimal, burny aňladýan gyzyl nokat bar. Geçirilen seljermeler bu nokadyň ohra (gyzylymtyl tebigy mineral boýag) batyrylan barmak bilen goýlandygyny görkezdi...

27.05.2025 13:34
13k+

Gorkunç rekord: deňiz guşunyň jüýjesiniň da:şlygyndan 778 bölek plastik tapyldy

Awstraliýaly barlagçylar ölen inçeçüňk deňiz guşunyň (Ardenna tenuirostris) jüýjesiniň daşlygyndan rekord mukdarda - 778 bölek plastik galyndylaryny tapdylar. Howsala döredýän açyş barada Awstraliýanyň gündogar kenaryndaky Lord-Hau adasynda deňiz guşlaryna gözegçilik edýän alymlar habar berdi...