Geçirilen barlaglar çagalykda semizligiň geljekde dem alyş ýollaryň sökelliklerine getirip biljekdigini görkezdi

  • 01.11.2024 14:31
  • 7.6k+

Şwesiýanyň Karolin instituty (KI) tarapyndan geçirilen barlag çagalaryň semizliginiň olaryň dem alyş ulgamynyň ösüşine ýaramaz täsir edýändigini görkezdi. Bu barada TASS institutyň metbugat gullugyna salgylanyp habar berýär.

Alymlar çagalarda artykmaç agramyň öýkeniň işleýşiniň peselmegine, eger  ýetginjeklikden ozal agramy kadalaşdyrylmasa, ownuk howa ýollarynyň işlemezligine getirip biljekdigini anykladylar.

“Biziň geçiren seljermämiz ýetginjeklikden öň bedeniň agramyny kadalaşdyrmagy  başaran gatnaşyjylarda öýken sökellikleriniň güýjemändigini görkezdi. Bu çagalaryň ömrüniň ilkinji ýyllarynda hem, ýetginjeklik ýyllarynda hem dogry ösmegini  üpjün etmegiň möhümdigini görkezýär "- diýip, KI-niň professory Erik Melen belledi.

BAMSE diýlip atlandyrylan barlag taslamasyna 1994-1996-njy ýyllar aralygynda doglan, şwesiýaly 3100 çaga gatnaşdy. Netijeler, bedeniň agramynyň artmagy bilen öýkeniň howa sygymynyň peselýändigini görkezdi. Artykmaç agramdan ejir çekýän gatnaşyjylar demgysma we dowamly öýken keseli bilen baglanyşykly, aminokislotanyň gistidiniň derejesiniň ýokarlanmagyna duçar boldular.
Gyzykly tarapy, alymlar bedeniniň agramy çakdanaşa pes çagalaryň arasynda hem şuňa meňzeş näsazlyklary ýüze çykardylar. Bu distrofiýaly we ösüşiň beýleki bozulmalary bolan çagalarda sagdyn agramy saklamak üçin çäreleri işläp düzmegiň zerurdygyny görkezýär.


düýn 13:42
3.4k+

ABŞ-da böwrekdäki daşy aýyrmak bejergisinde ilkinji gezek robotlaşdyrylan Focalist  ulgamyny ulandylar

Lukmançylyk tehnologiýalary pudagynda işleýän Mendaera kompaniýasy robotlaşdyrylan göçme Focalist ulgamyny ulanyp, dünýädäki ilkinji operasiýanyň geçirilendigini yglan etdi. Mayo Clinic Arizona-nyň urology Karen Stern ony böwrekdäki uly daşlary bejermegiň adaty görnüşi bolan howply nefrolitotomiýa (PCNL) wagtynda ulandy...

15.09.2025 10:38
4.2k+

Hassanyň kesel kesgidi goýlandan soň rahatlanmasyny “Rumpelştilshen täsiri” diýip atlandyrdylar

Lukmanlar gyzykly bir hadysa üns berdiler: käbir hassalar lukmandan keseliniň takyk adyny bilenlerinden soň derrew rahatlyk duýýarlar. Şol sebäpli olaryň saglygy entek bejergä başlanmazdan öň gowlaşyp ugraýar. Amerikaly alymlar bu hadysa doganlar Grimmleriň ertekisindäkä meňzedip “Rumpelştilshen täsiri” diýip at bermegi teklip etdiler...

15.09.2025 10:34
5.4k+

Ekologlar Amazon tokaýlarynyň onlarça keseliň öňüni almaga kömek edýändigini subut etdiler

Daşky gurşawy goraýjylaryň halkara topary arassa tokaýlyklaryň uly meýdany tutýan Amazon sebitlerinde ýangyn bilen baglanyşykly 27 keseliň we zoonoz ýokançlygynyň ep-esli az bolýandygyny anyklady. Tebigaty goramak boýunça halkara bileleşiginiň (IUCN) habaryna görä, bu maglumatlar tokaýy çapylan ýerleri dikeltmegiň we agaç çapmagyň çäklendirilmeginiň zerurdygyny tassyklaýar...

12.09.2025 18:14
6.1k+

ÝUNISEF: dünýäde aşa agramly çagalaryň sany 391 milliona ýetdi

Artykmaç agramy bolan 5 ýaşdan 19 ýaşa çenli çagalaryň we ýetginjekleriň sany 2000-nji ýyldan bäri iki esse artyp, 391 milliona ýetdi. Bu barada BMG-niň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) çagalaryň iýmitleniş ýagdaýyna bagyşlanan täze hasabatynda aýdylýar...