Hünärmenler astronawtlar üçin asteroidlerden iýmit döretmek mümkinçiligini öwrenýärler

  • 09.10.2024 23:31
  • 3.3k+

Ähli zerur iýmit önümlerini ýanyň bilen alyp gidip bolmaýar, kosmosda azyk ösdürip ýetişdirmek tehnologiýasy bolsa ýeterlik derejede ösen däl. Miçigan Tehnologiýa Uniwersitetiniň barlagçylary uzak möhletli kosmos uçuşlarynda azyk ýetmezçiligi meselesini çözmek üçin adaty bolmadyk bir çemeleşme tapdylar. Asteroidleri kosmonawtlar üçin iýmit çeşmesi hökmünde ulanmagy teklip etdiler.

Olar pikirlerini The International Journal of Astrobiology žurnalynda çap eden makalasynda paýlaşdylar.
Alymlaryň sözlerine görä, asteroidleri himiki we fiziki usullar bilen ýumrup, uglewodorod birleşmelerini alyp bolar. Soňra bu birleşmeler bakteriýalaryň kömegi  bilen gaýtadan işlenip, ýokumly biomassany döredip biler.
Mysal üçin, alymlar ozal material nusgalaryny ýygnamak başardan Bennu asteroidini ulandylar. Bu kosmiki jisimiň umumy agramynyň takmynan 85,5 million tonna barabardygy bellendi. Asteroid mikroblar bilen döwülse, bir kosmonawt üçin azyndan 600 ýyla ýeterlik iýmit bolardy. Bir kosmonawty iýmitlendirmek üçin ortaça ýylda 5,5 müň tonnadan 175 müň tonna asteroid talap edilýär.
Barlag galyndylary peýdaly materiallara gaýtadan işlemegi maksat edinýän ReSource taslamasyndan ylham aldy. Mysal üçin, bu programmanyň bir bölegi hökmünde alymlar karamel ýogurdyna meňzeş plastmassadan biomassany ýasamaga synanyşdylar. Asteroidler hem köp mukdarda ugleroddan ýasalanlygy sebäpli plastmassa meňzeýär.
Geljeginiň bardygyna garamazdan, pikir henizem nazary tapgyrda. Alymlar asteroidleri bakteriýa iýmitine gaýtadan işlemek üçin kosmosda zawodyň analogyny  gurmagyň çylşyrymlydygyny boýun alýarlar. Şeýle-de, biomassanyň potensial zäherlidigini hem öwrenmek gerek.


düýn 11:16
1.7k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

düýn 11:12
2.9k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...

16.12.2025 19:18
4.2k+

Paleontologlar dinozawryň täze görnüşini açdylar: Ol tas 110 ýyllap köpçüligiň göz öňünde durdy

Paleontologlar köne kolleksiýalaryň arasyndaky muzeý witrinasynda dinozawryň täze görnüşini tapdylar. Bu, alymlaryň 1916-njy ýylda tapylan ördek burunly gadrozawridanyň nusgasyny täzeden öwrenenlerinden soň ýüze çykdy...

15.12.2025 17:03
7.9k+

Tanis şäherinden tapylan 225 heýkeljik mazarda ýatan faraonyň adyny anyklamaga ýardam etdi

Arheologlar Nil deltasyndaky gadymy Tanis şäherinde ýerleşýän şa mazaryndan 225 sany jaýlamak üçin niýetlenen heýkeljik tapdylar. Bu artefaktlaryň ýüzündäki nyşanlar atsyz sarkofagda ýatan merhumyň şahsyýetini anyklamaga mümkinçilik berdi: ol faraon Şeşonk III bolup çykdy...