Hünärmenler astronawtlar üçin asteroidlerden iýmit döretmek mümkinçiligini öwrenýärler

  • 09.10.2024 23:31
  • 3.3k+

Ähli zerur iýmit önümlerini ýanyň bilen alyp gidip bolmaýar, kosmosda azyk ösdürip ýetişdirmek tehnologiýasy bolsa ýeterlik derejede ösen däl. Miçigan Tehnologiýa Uniwersitetiniň barlagçylary uzak möhletli kosmos uçuşlarynda azyk ýetmezçiligi meselesini çözmek üçin adaty bolmadyk bir çemeleşme tapdylar. Asteroidleri kosmonawtlar üçin iýmit çeşmesi hökmünde ulanmagy teklip etdiler.

Olar pikirlerini The International Journal of Astrobiology žurnalynda çap eden makalasynda paýlaşdylar.
Alymlaryň sözlerine görä, asteroidleri himiki we fiziki usullar bilen ýumrup, uglewodorod birleşmelerini alyp bolar. Soňra bu birleşmeler bakteriýalaryň kömegi  bilen gaýtadan işlenip, ýokumly biomassany döredip biler.
Mysal üçin, alymlar ozal material nusgalaryny ýygnamak başardan Bennu asteroidini ulandylar. Bu kosmiki jisimiň umumy agramynyň takmynan 85,5 million tonna barabardygy bellendi. Asteroid mikroblar bilen döwülse, bir kosmonawt üçin azyndan 600 ýyla ýeterlik iýmit bolardy. Bir kosmonawty iýmitlendirmek üçin ortaça ýylda 5,5 müň tonnadan 175 müň tonna asteroid talap edilýär.
Barlag galyndylary peýdaly materiallara gaýtadan işlemegi maksat edinýän ReSource taslamasyndan ylham aldy. Mysal üçin, bu programmanyň bir bölegi hökmünde alymlar karamel ýogurdyna meňzeş plastmassadan biomassany ýasamaga synanyşdylar. Asteroidler hem köp mukdarda ugleroddan ýasalanlygy sebäpli plastmassa meňzeýär.
Geljeginiň bardygyna garamazdan, pikir henizem nazary tapgyrda. Alymlar asteroidleri bakteriýa iýmitine gaýtadan işlemek üçin kosmosda zawodyň analogyny  gurmagyň çylşyrymlydygyny boýun alýarlar. Şeýle-de, biomassanyň potensial zäherlidigini hem öwrenmek gerek.


düýn 11:02
3k+

Alymlar birnäçe ösümlikleriň rak keseline garşy täsiriniň bardygyny tassykladylar

Yrakly, hindistanly we russiýaly alymlar Hytaýyň halk lukmançylygynda ulanylýan birnäçe ösümlikden alnan maddalary barladylar we olaryň iň azyndan sekizsinde rak keseline garşy täsirleriň bardygyny subut etdiler...

düýn 10:52
1.1k+

Mýanmada molýuskalaryň iki täze görnüşi tapyldy

Halkara alymlar topary Mýanmada süýji suwda ýaşaýan korbikul (Corbicula) tohumyna degişli molýuskalaryň iki täze görnüşini we sferokorbikul (Sphaerocorbicula) atly täze kiçi tohumy ýüze çykardylar. Şeýlelikde, tohumyň doly klassifikasiýasy täzeden anyklandy...

27.10.2025 16:42
5.9k+

Türkmenistanly okuwçylar Panamada geçiriljek «Robotlaryň olimpiadasyna» ugradylar

Türkmen mekdep okuwçylary robototehnika boýunça halkara derejeli abraýly bäsleşik hasaplanýan "First Global Challenge 2025" ýaryşyna gatnaşarlar. «Robotlaryň Olimpiadasy» diýlip hem atlandyrylýan bu ýaryş 29-njy oktýabrdan 1-nji noýabra çenli Panamada geçirilip, dünýäniň 190 döwletinden gatnaşyjylary bir ýere jemlär...

27.10.2025 00:07
4.1k+

Ylmy barlaglaryñ netijesi: Tokaýlar bagtly bolmaga we durmuşdan kanagatlanmaga täsir edýär

Soňky ýyllarda dünýäniň iň bagtly ýurtlarynyň sanawynda Finlýandiýa yzygiderli birinji orunda durýar. Şol bir wagtda ol Ýewropanyň iň tokaýly ýurtlarynyň biridir. Bu ýagdaý halkara alymlaryň ünsüni özüne çekdi — olar finleriň gündelik durmuşynda tokaýlaryň bagt duýgusyna gönüden-göni täsir edýändigini anykladylar...