Lazerler arheologlara gadymy Irunýa-Weleýa şäheriniň kartasyny döretmäge kömek etdi

  • 03.08.2024 11:45
  • 3.3k+

Arheologlar häzirki Ispaniýanyň çäginde ýerleşýän gadymy Rim Irunýa-Weleýanyň doly kartasyny gözkezdiler. Hünärmenler innowasion lazer tehnologiýasyny ulanyp, takmynan, bir inedördül kilometre barabar harabalygyň jikme-jik wirtual görnüşini döretdiler.

Netijede, uzynlygy 280 metr, ini 72 metr we 5000 tomaşaçy sygýan gadymy rim sirk arenasyny hem öz içine alýan, 620 gektara ýaýylyp  gidýän wirtual harabaçylyk emele geldi. Bu Pireneý ýarym adasynda ýüze çykarylan üçünji şeýle obýektdir, bu şeýle güýmenjäniň gadymy Rimde meşhur bolandygyny görkezýär.
Miladydan öňki 1000-nji we 500-nji ýyllar aralygyna degişli bolan Irunýa-Weleýa ilkinji gezek XVI asyrda agzalyp geçilýär, ýöne yzygiderli gazuw-agtaryş işleri diňe XX asyryň başynda başlandy. Ispaniýanyň Medeniýet we sport ministriniň orunbasary Ana del Wal bu açyşyň Irunýa-Weleýanyň arheologiýa we taryh üçin ähmiýetini görkezýändigini aýtdy we mundan beýläk hem ony öwrenmäge, goramaga çagyrdy.


düýn 14:32
4.3k+

Plastik galyndylardan parasetamol öndürmegiň usuly tapyldy

Edinburg uniwersitetinden professor Stiwen Uollesiň ýolbaşçylygyndaky alymlar topary plastik galyndylarynyň derman öndürmek üçin ulanylyp bilinjekdigini kesgitlediler. Bu barada Nature žurnalyndaky barlaga salgylanýan The Guardian ýazýar...

24.06.2025 13:34
2.3k+

Awstraliýaly kebeleklerde ugruny ýyldyzlara görä kesgitlemek ukyby ýüze çykaryldy

Awstraliýaly bogong kebelekleri ( Agrotis infusa ) ýyldyzlardan we Ýeriň magnit meýdanyndan ugur alyp, müň kilometre çenli aralygy geçmäge ukyply. Bu Awstraliýanyň Milli uniwersitetiniň, Günorta Awstraliýa uniwersitetiniň we beýleki barlag merkezleriniň hünärmenleriniň gelen netijesidir...

24.06.2025 13:32
2.4k+

Aýnadan çap etmek üçin ilkinji 3D printeri döredildi

Massaçusets Tehnologiýa institutynyň Linkoln barlaghanasynyň barlagçylary aýna zatlary öndürmäge ukyply ilkinji 3D printeri çykardylar. Şu wagta çenli additiw önümçilik şokolad we plastmassa ýaly dürli materiallary öz içine alypdy, ýöne organiki däl aýna bu tehnologiýanyň çäginden daşarda galyp gelýärdi...

24.06.2025 12:40
6.1k+

Britaniýaly alymlar robotlaryň kömegi bilen Arktikany gaýtadan doňdurmak isleýär

Britaniýanyň ARIA hökümet agentligi suwasty robotlaryň kömegi bilen Arktikanyň buz örtüginiň galyňlygyny saklamak we artdyrmak mümkinçiliklerini öwrenmek üçin 10 mln funt sterling (takmynan, $13,4 mln) bölüp berdi diýip, The Times habar berýär...