Ýerde ýitip gitmek howpy abanýan haýwanlar üçin Aýda bioammar döretmek teklip edilýär

  • 02.08.2024 15:47
  • 3.9k+

Tebigaty goramak biologiýa institutynyň alymlar topary düýpli pikiri, ýagny Ýerde ýitip gitmek howpy abanýan haýwanlar üçin Aýda bioammar döretmek pikirini öňe sürdüler. Meýilnama laýyklykda, Ýeriň tebigy hemrasynyň temperaturasy hiç mahal Selsiýa boýunça 196 derejeden geçmeýän sebitlerinde kriokonserwasiýa tehnologiýaly ýörite otaglar oturdylmaly diýip, Eurekalert ýazýar.

Bu otaglarda ýitmek howpy abanýan haýwanlaryň doňan öýjükli materiallary, şol sanda derini beýleki dokumalary we organlary goldaýan hem-de birleşdirýän süýümler bilen saklamak meýilleşdirilýär. Alymlaryň pikirine görä, bu tehnologiýa geljekde haýwanlary klonlaşdyrmaga we ýitip barýan görnüşleri “direltmäge” mümkinçilik döreder.
Aýyň saýlanmagy Ýerde biologiki materiallary howpsuz saklamak üçin ýeterlik pes temperaturaly tebigy ýerleriň ýoklugy bilen baglanyşyklydyr. Aýda bolsa polýar sebitler we milliardlarça ýyl bäri Gün şöhlesi düşmedik hemişelik garaňky ýerler bar.
Taslamanyň awtorlaryndan biri, Smitsonow Milli haýwanat bagynyň we Tebigaty goramak biologiýa institutynyň professory Meri Hagedorn antropogen çäreleriň köp haýwan görnüşlerine howp salýandygyny we olaryň ýok bolmak derejesiniň olary tebigy gurşawda halas etmek mümkinçiliginden ýokarydygyny belleýär. Aýdaky bioammar genetiki dürlüligi gorap saklamak we global ýitip gitmek bilen göreşmek üçin ygtybarly ätiýaçlyk ulgamyna öwrülip biler.


26.11.2025 11:15
1.8k+

Türkmen alymlary alunitiň, tozganyň we rozmariniň binýadynda fitomineral bejeriş gelini işläp taýýarladylar

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugy «Alunitiň, tozganyň (Taraxacum officinale) we rozmariniň (Rosmarinus officinalis) fitomineral bejeriş geli» atly işläp taýýarlamak tehnologiýasyna awtorlyk hukugyny bellige aldy...

26.11.2025 10:04
1.7k+

Garaharsaň hatda adatdan daşary kosmos şertlerinde-de ýaşaýşa ukyply bolup çykdy

Physcomitrium patens garaharsaň (moh) görnüşiniň sporalary Halkara kosmos stansiýasynyň daşynda dokuz aý bolandan soň hem ýaşaýşa ukyply bolup galdy. Kosmosda wagty olar wakuuma, temperatura üýtgemelerine, mikrograwitasiýa, ultrabenewşe şöhlelerine we kosmos radiasiýasyna sezewar boldy diýlip, iScience žurnalyndaky täze makalada aýdylýar...

24.11.2025 13:51
6.4k+

Alymlar Santorinidäki 25 müňden gowrak ýertitremäniň sebäbini anyklady

Şu ýylyň başynda Santorini grek adasynda köpüsiniň ululygy 5 baldan geçýän onlarça müň ýertitreme bolup geçdi. Indi birnäçe aýdan soň alymlar bu hadysanyň sebäbini anyklady – ol magmanyň, ýagny erän dag jynsynyň ýerasty hereketi boldy diýip, Bi-bi-si habar berýär...

24.11.2025 13:43
3.6k+

Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi

21-22-nji noýabrda Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi. Bilim ministrligi tarapynda guralan bu bäsleşige Türkmenistanyň dürli künjeginden ýaşlaryň 300-e golaýy öz taýýarlan robotlary bilen gatnaşdy...