Hytaýyň günortasynda tirannozawryň näbelli görnüşi tapyldy

  • 01.08.2024 11:30
  • 4.6k+

Hytaýyň Çžeszýan tebigy taryhy muzeýiniň paleontologlary tirannozawryň täze görnüşini tapdylar diýip, Phys.org ýazýar.

Gazylyp alnan galyndylar Guançžou şäherindäki gurluşyk meýdançasynda tapyldy. Täze görnüşe Aziýa yklymynyň adyndan we latynça tyrannus – “zalym, patyşa” sözünden gelip çykýan Asiatyrannus xui ady berildi.
Gözleg topary tapyndynyň kelleçanagyny, oňurgasynyň bir bölegini, arka aýaklarynyň we guýrugynyň süňküni gözden geçirdi. Dinozawryň kelleçanagynyň uzynlygy 47,5 sm, bedeniniň umumy uzynlygy 3,5-4 metre deňdir.
Galyndylar 66–72 million ýyl mundan ozal, giçki Mel döwrüne degişlidir. A. xui beýleki has uly tirannozawrlardan uzyn ýüzi we bedeniniň beýleki bölekleri bilen tapawutlanýar. Gözlegçileriň aýtmagyna görä, bu dinozawr aýratyn ekologiki ýeri tutup, has kiçi we has çalt iýmit bilen iýmitlenipdir.
Tapyndy, tirannozawridleriň Laramidiýadan Hytaýyň günortasyna ozal pikir edilişinden has giç göçüp gelendikleri baradaky teoriýalary goldaýar. Häzirki Demirgazyk Amerikanyň günbatar kenarýakasynda ýerleşen Laramidiýa adasy, tirannozawr nesiliniň gelip çykyş çeşmesi hasaplanýar.


şu gün 07:29
4.4k+

Hytaýly alymlar ilkinji gezek Arktikanyň buzunyň aşagyna adam tarapyndan dolandyrylýan çümmek işini geçirdiler

Hytaýly ummany öwrenijiler Arktikanyň buzunyň aşagynda ilkinji adam tarapyndan dolandyrylýan çuňluga çümmek işini geçirdiler. Geçen hepde tamamlanan ekspedisiýa polýar ekoulgamynyň ýagdaýy barada täze maglumatlary berdi diýip, Interesting Engineering ýazýar...

düýn 17:45
2.9k+

Fizika boýunça Nobel baýragy kwant tehnologiýalary ulgamynda açyş üçin berildi

Nobel komiteti 2025-nji ýylyň fizika boýunça baýragynyň eýelerini yglan etdi – olar üç amerikaly alym Jon Klark, Mişel Dewore we Jon Martinis boldy. Olara baýrak “makro derejesinde kwant tunneliniň açyşy we elektrik zynjyrynda energiýanyň kwantlaşmagyny görkezendigi üçin” berildi...

düýn 13:08
4.3k+

Astronomlar sekuntda 6 milliard tonna tizlikde ulalýan ýalňyz planetany tapdylar

Astronomlar «sergezdan-planetanyň» – ýyldyzyň daşyndan aýlanman, kosmosda erkin gezip ýören obýektiň massasynyň rekord derejede ösýändigini hasaba aldylar. Ýewropanyň Günorta obserwatoriýasynyň «Örän uly teleskopynyň» (VLT) kömegi bilen geçirilen gözegçilikler, bu planetanyň sekuntda 6 milliard tonna tizlikde gaz we tozan sorup alýandygyny görkezdi...

düýn 13:02
3.8k+

Alymlar ebedi doňaklykdaky ýaşy, takmynan, 40 müň ýyl bolan mikrob­lary oýartdylar

Kolorado uniwersitetiniň (Boulder şäheri, ABŞ) alymlary on müňlerçe ýyl mundan ozal ebedi doňaklykda doňup galan gadymy mikroblary janlandyrdylar. Käbir nusgalardaky mikroorganizmler, takmynan, 40 müň ýyl bäri «uklapdyr»...