Alymlar Aýdan agramynyň 41%-i suw bolan kristal tapdylar

  • 26.07.2024 17:46
  • 5.9k+

Hytaýly barlagçylar Aý topragynyň nusgalarynda 41%-i suwdan ybarat özboluşly kristal tapdylar. Gürrüň 2020-nji ýylda “Çane-5” zondy arkaly Ýere getirilen nusgalar hakda barýar. “Hi-tech Mail.ru” ýazýar. 2024-nji ýylda Aýyň arka tarapyndan “Çane 6” missiýasy tarapyndan alnan täze nusgalar entek öwrenmek üçin elýeterli däl diýip, Hi-tech Mail.ru ýazýar.

50 ýyl ozal Aý topragynyň amerikan we sowet nusgalary getirilenden soň, alymlar “gurak Aý” düşünjesini kabul etdiler - emeli hemrada suw bar hem bolsa, gaty az diýen karara geldiler. Emma soňky barlaglar we täze tehnologiýalar diňe polýar kraterlerinde buz görnüşinde däl-de, eýsem üstki gatlaga golaý ýerde kislorodyň we wodorodyň bardygynyň subutnamalaryny ýüze çykardy. Ilkibaşda bu açyş hindi “Çandraýan-1” orbital stansiýasy tarapyndan edildi, şondan soň oňa NASA-nyň gurallary hem goşuldy, häzir bolsa munuň şeýledigini Hytaýyň “Çane-5” barlagy tassyklady.

2020-nji ýylda Aýyň görünýän tarapyndan Ýere getirilen topragyň nusgalary häzirki wagtda ünsli öwrenilýär. Pekiniň milli fizika barlaghanasynyň we beýleki barlag edaralarynyň wekilleri hut şolaryň düzüminden özboluşly bir daş tapdylar. Alymlaryň aýdyşy ýaly, "Näbelli mineral" ýa-da ULM-1 planetamyzyň emeli hemrasyndan tapylan kristal görnüşindäki suwuň ilkinji tassyklanan mysalydyr.

Gyzykly tarapy, hytaý zondy topragyň nusgalaryny sowet we amerikan enjamlaryndan tapawutly bir giňişlikden - has ýokary giňişlikden alypdyr. Şeýlelikde, täze nusgalarda suwuň bardygyny we köne nusgalarda onuň bolman hem biljekdigini şonuň bilen düşündirip bolar.

Tapyndy çuňňur ylmy ähmiýete eýe, sebäbi geljekki kosmos missiýalarynda Aýyň ewolýusiýasyny we baýlyklaryny öwrenmekde ol täze mümkinçilikleri açýar.


düýn 10:17
195

Hytaýda takmynan 6 müň ýyl ozal ýaşalyp geçilen iň gadymy şäher harabaçylyklarynyň biri tapyldy

Sýansu welaýatynyň Usi şäherinde arheologlar Hytaýda irki taryhdan öňki ilatly ýerleriň biri bolan Maszýaban medeni harabaçylygyny tapdylar. Bu açyşyň ýaşy takmynan 6000 ýyl töweregidir diýip çak edilýär. Bu Ýanszy derýasynyň aşaky akymynda Maszýaban medeniýetine degişli şäher harabaçylygynyň ilkinji gezek ýüze çykarylyşydyr...

düýn 10:12
47

Hytaý 2024-nji ýyla çenli ähli ýurtlardan öňe geçip, 300 müň senagat robotyny gurnady

Halkara Robototehnika federasiýasynyň hasabatyna görä, 2024-nji ýyla çenli Hytaýda, takmynan, 300 müň senagat roboty gurnaldy, bu dünýäniň ähli ýurtlarynyň bilelikde gurnanyndan hem köpdür. Umuman alanyňda, häzirki wagtda Hytaýyň zawodlarynda şeýle maşynlaryň 2 milliondan gowragy işleýär...

29.09.2025 14:51
7

Alymlar Gentington keseliniň ösüşini 75% haýallatmagy başardylar

Londonyň Uniwersitet Kollejiniň alymlary (UCLH) Gentington keseline garşy göreşde ilkinji ynamly netijeler barada habar berdiler. AMT-130 derman serişdesi bilen geçirilen synaglar bejerip bolmaýan bu keseliň ösmegini haýallatmagy başardy...

29.09.2025 12:19
45

Alymlar taryhy taýdan ygtybarly şekilleri döretjek emeli aňy işläp düzýärler

Sýurih uniwersitetiniň gadymy taryh professory Feliks K.Maýer bilen programmist Filipp Ştrebel bilelikde emeli aň esasynda işleýän täze surat generatoryny döredýärler. Ol gural Gadymy Rim we Gadymy Gresiýa döwründen taryhy taýdan hakykata ýakyn sahnalary şekillendirmäge ukyply bolar...