Alymlar Aýdan agramynyň 41%-i suw bolan kristal tapdylar

  • 26.07.2024 17:46
  • 5.9k+

Hytaýly barlagçylar Aý topragynyň nusgalarynda 41%-i suwdan ybarat özboluşly kristal tapdylar. Gürrüň 2020-nji ýylda “Çane-5” zondy arkaly Ýere getirilen nusgalar hakda barýar. “Hi-tech Mail.ru” ýazýar. 2024-nji ýylda Aýyň arka tarapyndan “Çane 6” missiýasy tarapyndan alnan täze nusgalar entek öwrenmek üçin elýeterli däl diýip, Hi-tech Mail.ru ýazýar.

50 ýyl ozal Aý topragynyň amerikan we sowet nusgalary getirilenden soň, alymlar “gurak Aý” düşünjesini kabul etdiler - emeli hemrada suw bar hem bolsa, gaty az diýen karara geldiler. Emma soňky barlaglar we täze tehnologiýalar diňe polýar kraterlerinde buz görnüşinde däl-de, eýsem üstki gatlaga golaý ýerde kislorodyň we wodorodyň bardygynyň subutnamalaryny ýüze çykardy. Ilkibaşda bu açyş hindi “Çandraýan-1” orbital stansiýasy tarapyndan edildi, şondan soň oňa NASA-nyň gurallary hem goşuldy, häzir bolsa munuň şeýledigini Hytaýyň “Çane-5” barlagy tassyklady.

2020-nji ýylda Aýyň görünýän tarapyndan Ýere getirilen topragyň nusgalary häzirki wagtda ünsli öwrenilýär. Pekiniň milli fizika barlaghanasynyň we beýleki barlag edaralarynyň wekilleri hut şolaryň düzüminden özboluşly bir daş tapdylar. Alymlaryň aýdyşy ýaly, "Näbelli mineral" ýa-da ULM-1 planetamyzyň emeli hemrasyndan tapylan kristal görnüşindäki suwuň ilkinji tassyklanan mysalydyr.

Gyzykly tarapy, hytaý zondy topragyň nusgalaryny sowet we amerikan enjamlaryndan tapawutly bir giňişlikden - has ýokary giňişlikden alypdyr. Şeýlelikde, täze nusgalarda suwuň bardygyny we köne nusgalarda onuň bolman hem biljekdigini şonuň bilen düşündirip bolar.

Tapyndy çuňňur ylmy ähmiýete eýe, sebäbi geljekki kosmos missiýalarynda Aýyň ewolýusiýasyny we baýlyklaryny öwrenmekde ol täze mümkinçilikleri açýar.


şu gün 10:10
1k+

Marsyň üstündäki Perseverance enjamy tozan tüweleýiniň täze suratyny aldy

NASA-nyň Marsdaky Perseverance enjamy Ýere Gyzyl planetanyň üstünden täze selfi iberdi. Surata “tozan arwahy” düşdi – planetanyň üstündäki gyzgyn howa akymlarynyň täsiri bilen emele gelýän uly bolmadyk, aýlanýan tüweleýler şeýle diýlip atlandyrylýar...

düýn 15:41
2.8k+

Heýwere keseli Amerikada Kolumbyň ekspedisiýasyndan müňlerçe ýyl öň peýda bolupdyr

Taryh okuw kitaplarynda heýwere keseliniň Täze Dünýä ispaniýaly deňizde ýüzüji Kristofer Kolumbyň yklymy açmagy bilen ýewropaly kolonizatorlar we XV asyrda ispan basybalyjylary tarapyndan getirilen diýip hasaplanýar...

düýn 15:29
5k+

Arktikada gadymy guşlaryň höwürtgeländiginiň ilkinji subutnamasy tapyldy

Amerikaly we kanadaly paleontologlar Alýaskanyň demirgazygynda Giçki hek döwrüniň guşlarynyň süňkleriniň böleklerini tapdylar. Olaryň içinde uly guşlara degişlisi-de, jüýje guşlara degişlisi-de bar. Bu guşlaryň polýar tegeleginiň daşynda, takmynan, 73 million ýyl ozal höwürtgeläp başlandyklary baradaky ilkinji subutnamasy boldy, bu bolsa öň pikir edilişinden 30 million ýyl öň boldugydyr...

03.06.2025 20:57
5.7k+

Ilon Mask Mars we Aý missiýalary boýunça SpaceX-iň täzelenen meýilnamalaryny mälim etdi

Ilon Mask Starship raketalarynyň täzelenen tehniki häsiýetnamalary barada aýdyp, Mars boýunça ilkinji missiýalaryň wagty we maksady barada anyk maglumat berdi. SpaceX kompaniýasynyň ýolbaşçysy ýylyň ahyrynda synagdan geçirilmeli Starship kosmos gämisiniň ikinji wersiýasyny görkezdi...