Alymlar Aýdan agramynyň 41%-i suw bolan kristal tapdylar

  • 26.07.2024 17:46
  • 6k+

Hytaýly barlagçylar Aý topragynyň nusgalarynda 41%-i suwdan ybarat özboluşly kristal tapdylar. Gürrüň 2020-nji ýylda “Çane-5” zondy arkaly Ýere getirilen nusgalar hakda barýar. “Hi-tech Mail.ru” ýazýar. 2024-nji ýylda Aýyň arka tarapyndan “Çane 6” missiýasy tarapyndan alnan täze nusgalar entek öwrenmek üçin elýeterli däl diýip, Hi-tech Mail.ru ýazýar.

50 ýyl ozal Aý topragynyň amerikan we sowet nusgalary getirilenden soň, alymlar “gurak Aý” düşünjesini kabul etdiler - emeli hemrada suw bar hem bolsa, gaty az diýen karara geldiler. Emma soňky barlaglar we täze tehnologiýalar diňe polýar kraterlerinde buz görnüşinde däl-de, eýsem üstki gatlaga golaý ýerde kislorodyň we wodorodyň bardygynyň subutnamalaryny ýüze çykardy. Ilkibaşda bu açyş hindi “Çandraýan-1” orbital stansiýasy tarapyndan edildi, şondan soň oňa NASA-nyň gurallary hem goşuldy, häzir bolsa munuň şeýledigini Hytaýyň “Çane-5” barlagy tassyklady.

2020-nji ýylda Aýyň görünýän tarapyndan Ýere getirilen topragyň nusgalary häzirki wagtda ünsli öwrenilýär. Pekiniň milli fizika barlaghanasynyň we beýleki barlag edaralarynyň wekilleri hut şolaryň düzüminden özboluşly bir daş tapdylar. Alymlaryň aýdyşy ýaly, "Näbelli mineral" ýa-da ULM-1 planetamyzyň emeli hemrasyndan tapylan kristal görnüşindäki suwuň ilkinji tassyklanan mysalydyr.

Gyzykly tarapy, hytaý zondy topragyň nusgalaryny sowet we amerikan enjamlaryndan tapawutly bir giňişlikden - has ýokary giňişlikden alypdyr. Şeýlelikde, täze nusgalarda suwuň bardygyny we köne nusgalarda onuň bolman hem biljekdigini şonuň bilen düşündirip bolar.

Tapyndy çuňňur ylmy ähmiýete eýe, sebäbi geljekki kosmos missiýalarynda Aýyň ewolýusiýasyny we baýlyklaryny öwrenmekde ol täze mümkinçilikleri açýar.


düýn 11:16
1.7k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

düýn 11:12
2.8k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...

16.12.2025 19:18
4.1k+

Paleontologlar dinozawryň täze görnüşini açdylar: Ol tas 110 ýyllap köpçüligiň göz öňünde durdy

Paleontologlar köne kolleksiýalaryň arasyndaky muzeý witrinasynda dinozawryň täze görnüşini tapdylar. Bu, alymlaryň 1916-njy ýylda tapylan ördek burunly gadrozawridanyň nusgasyny täzeden öwrenenlerinden soň ýüze çykdy...

15.12.2025 17:03
7.9k+

Tanis şäherinden tapylan 225 heýkeljik mazarda ýatan faraonyň adyny anyklamaga ýardam etdi

Arheologlar Nil deltasyndaky gadymy Tanis şäherinde ýerleşýän şa mazaryndan 225 sany jaýlamak üçin niýetlenen heýkeljik tapdylar. Bu artefaktlaryň ýüzündäki nyşanlar atsyz sarkofagda ýatan merhumyň şahsyýetini anyklamaga mümkinçilik berdi: ol faraon Şeşonk III bolup çykdy...