Gadymy awstraliýaly kolonizatorlar 40 müň ýyl ozal kenguru bilen deňiz ekspedisiýalaryny amala aşyrypdyrlar

  • 24.07.2024 23:55
  • 10k+

Quaternary Science Reviews-da neşir edilen täze barlag Awstraliýanyň koloniýalaşdyrylmagy baradaky adaty pikirlere garşy çykýar. Arheologlar Fordata adasyndan (Indoneziýa) 40 müň ýyl ozal ýaşap geçen kenguru süňklerini tapdylar.

Fordata Awstraliýadan açyk deňiz arkaly bölünip, kenguruwlaryň tebigy göçmegini mümkin däl edýär. Alymlar Awstraliýanyň gadymy kolonizatorlarynyň haýwanlary köpeltmek we iýmit çeşmesi hökmünde ulanmak üçin ada ýörite getiren bolmagynyň mümkindigini çaklaýarlar.
Bu açyş Orta daş asyrynda adamlaryň deňiz başarnyklarynyň ýokary derejede bolandygyny görkezýär.
Fordat-daky açyş Awstraliýanyň kolonizasiýa edilmegi baradaky pikirlerimize täzeden garamaga mejbur edýär. Alymlar Awstraliýanyň gadymy kolonizatorlarynyň diňe bir açyk deňizde ýüzmek ukybyna eýe bolman, eýsem ýyldyzlara salgylanýan gijeki nawigasiýa ukyplarynyň, hatda gazma gaýyklary gurmak başarnyklarynyň hem bolandygyny öňe sürýärler.


şu gün 16:25
137

Himiýa boýunça Nobel baýragy “metal-organiki karkas gurluşlaryň döredilendigi” üçin berildi

Şwesiýada himiýa boýunça Nobel baýragynyň laureatlary yglan edildi – olar Susumu Kitagawa, Riçard Robson we Omar Ýagi boldy. Olara baýrak “metal-organiki karkas gurluşlary işläp taýýarlandygy üçin” berildi diýlip, Nobel komitetiniň habarynda aýdylýar...

şu gün 07:29
5k+

Hytaýly alymlar ilkinji gezek Arktikanyň buzunyň aşagyna adam tarapyndan dolandyrylýan çümmek işini geçirdiler

Hytaýly ummany öwrenijiler Arktikanyň buzunyň aşagynda ilkinji adam tarapyndan dolandyrylýan çuňluga çümmek işini geçirdiler. Geçen hepde tamamlanan ekspedisiýa polýar ekoulgamynyň ýagdaýy barada täze maglumatlary berdi diýip, Interesting Engineering ýazýar...

düýn 17:45
3k+

Fizika boýunça Nobel baýragy kwant tehnologiýalary ulgamynda açyş üçin berildi

Nobel komiteti 2025-nji ýylyň fizika boýunça baýragynyň eýelerini yglan etdi – olar üç amerikaly alym Jon Klark, Mişel Dewore we Jon Martinis boldy. Olara baýrak “makro derejesinde kwant tunneliniň açyşy we elektrik zynjyrynda energiýanyň kwantlaşmagyny görkezendigi üçin” berildi...

düýn 13:08
4.4k+

Astronomlar sekuntda 6 milliard tonna tizlikde ulalýan ýalňyz planetany tapdylar

Astronomlar «sergezdan-planetanyň» – ýyldyzyň daşyndan aýlanman, kosmosda erkin gezip ýören obýektiň massasynyň rekord derejede ösýändigini hasaba aldylar. Ýewropanyň Günorta obserwatoriýasynyň «Örän uly teleskopynyň» (VLT) kömegi bilen geçirilen gözegçilikler, bu planetanyň sekuntda 6 milliard tonna tizlikde gaz we tozan sorup alýandygyny görkezdi...