Beýnini öwrenmek üçin çäge zerresiniň ululygyndaky simsiz datçik işlenip düzüldi

  • 21.06.2024 14:14
  • 8.8k+

Huaçžun Ylym we Tehnologiýa uniwersitetiniň alymlary beýnä ornaşdyryp bolýan, çäge zerresiniň ululygyndaky bioutgaşykly simsiz datçigi döretdiler. Bu täzelik barada  Nature žurnalynda habar berildi.

Bu gidrogel datçigi implantasiýa etmek üçin çylşyrymly operasiýa gerek däl we ol beýnimizdäki temperaturanyň, basyşyň, pH derejesiniň we gan akymynyň üýtgemelerine gözegçilik etmäge ukyply.
Simsiz gurluşy we biodargama ukyplylygy sebäpli datçik saglyk üçin howpsuzdyr we kelle-beýni şikesli, rak ýa-da beýleki newrologiki keselli näsaglara gözegçilik etmekde ulanylyp bilner.
Üstesine, kiçijik gel kubjagazlary dört aýdan soň fiziologiki erginde doly eräp, bäş hepdeden soň beýnide dargaýar.
Haýwanlarda geçirilen synaglar datçigiň ýokary netijelidigini görkezdi, kindiwanja  ölçegi we simleriniň ýokdugy ony beýni barlaglary üçin iň oňat gural edýär.
Indi hünärmenler ony adamlarda synag etmezden ozal, datçikler döwlende emele gelýän galyndylaryň zyýanly däldigini ýa-da olaryň bedeniň beýleki ýerlerinde ýygnanyp biljegini-bilmejegini barlamalydyrlar.


26.11.2025 11:15
1.8k+

Türkmen alymlary alunitiň, tozganyň we rozmariniň binýadynda fitomineral bejeriş gelini işläp taýýarladylar

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň Intellektual eýeçilik boýunça döwlet gullugy «Alunitiň, tozganyň (Taraxacum officinale) we rozmariniň (Rosmarinus officinalis) fitomineral bejeriş geli» atly işläp taýýarlamak tehnologiýasyna awtorlyk hukugyny bellige aldy...

26.11.2025 10:04
1.7k+

Garaharsaň hatda adatdan daşary kosmos şertlerinde-de ýaşaýşa ukyply bolup çykdy

Physcomitrium patens garaharsaň (moh) görnüşiniň sporalary Halkara kosmos stansiýasynyň daşynda dokuz aý bolandan soň hem ýaşaýşa ukyply bolup galdy. Kosmosda wagty olar wakuuma, temperatura üýtgemelerine, mikrograwitasiýa, ultrabenewşe şöhlelerine we kosmos radiasiýasyna sezewar boldy diýlip, iScience žurnalyndaky täze makalada aýdylýar...

24.11.2025 13:51
6.4k+

Alymlar Santorinidäki 25 müňden gowrak ýertitremäniň sebäbini anyklady

Şu ýylyň başynda Santorini grek adasynda köpüsiniň ululygy 5 baldan geçýän onlarça müň ýertitreme bolup geçdi. Indi birnäçe aýdan soň alymlar bu hadysanyň sebäbini anyklady – ol magmanyň, ýagny erän dag jynsynyň ýerasty hereketi boldy diýip, Bi-bi-si habar berýär...

24.11.2025 13:43
3.6k+

Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi

21-22-nji noýabrda Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde ýaşlaryň arasynda robot tehnikasy boýunça bäsleşik geçirildi. Bilim ministrligi tarapynda guralan bu bäsleşige Türkmenistanyň dürli künjeginden ýaşlaryň 300-e golaýy öz taýýarlan robotlary bilen gatnaşdy...