Gürlemek ukybyny ýitirenlere gürlemäge mümkinçilik berýän “plastyr” döredildi

  • 17.03.2024 14:15
  • 12k+

Los-Anjelesdäki (ABŞ) Kaliforniýa uniwersitetiniň alymlary gürlemek ukybyny ýitiren adamlara kömek etjek “akylly” plastyr döretdiler. Enjamyň işleýiş ýörelgesi we synaglaryň netijeleri Nature Communications žurnalynda beýan edilýär.

Plastyr boýna dakylýar we myşsalaryň hereketlerini sanamak bilen, olary elektrik signallaryna öwürýär, olar hem öz gezeginde çuňňur maşyn öwrenmek algoritmleriniň kömegi bilen sözleýşe öwrülýär.
Düýpli keseller sebäpli sözleýşini ýitiren adamlar, adatça, operasiýa edilýär (traheýa-gyzylödek şuntirlemesi), operasiýa wagtynda ses protezleri goýulýar. Beýleki ýagdaýlarda ýörite ses dörediji enjamlary ulanmak maslahat berilýär - şeýle ýagdaýlarda adam enjamy boýnuna -  çekgäniň ýa-da eňeginiň aşagyna dakýar, şonda enjam myşsalaryň hereketini sözleýişe öwürýär. Täze enjam bu meselä has amatly we täsirli çözgüt hödürleýär.
Enjam zarýad bermegi talap etmeýär, ýokary hilli ses çykarýar we suw geçirmeýär.
Sekiz meýletinçide geçirilen synag plastyryň 94,68% -de myşsanyň hereketini dogry tanandygyny görkezdi. Meýletinçiler synaglarda  “Salam, ýagdaýlaryňyz nähili?”, “Roždestwo baýramyňyz gutly bolsun”, “Saňa ynanamok” ýa-da “Men seni söýýärin” ýaly giňden ulanylýan sözleri daşyndan we pyşyrdap aýtdylar. Olar muny duran ýerinde, ýöräp barýarka we ylgaýarka aýtdylar.
Enjamyň agramy bary-ýogy ýedi gram, ol has çeýe bolup, myşsanyň hereketlerini gowy tanýar we 40 mikrosekuntda oňa seslenýär.


23.12.2025 18:00
4.6k+

Gadymy ösümlikler güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, mör-möjekleri özüne çekmek üçin gozalaryny gyzdyrypdyrlar

Biologlaryň halkara topary ösümlikleriň, güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, ýylylyk ýaýratma — "görünmeýän ýagtylyk" — arkaly mör-möjekleri özüne çekendigini anyklady. Bu açyş mezozoý eýýamynda agdyklyk eden, infragyzyl yşaratlara esaslanýan aragatnaşyk kanalynyň bolandygyny subut edýär...

21.12.2025 13:20
3.4k+

Fizikler eliňde ody saklamaga mümkinçilik berýän dury materialy oýlap tapdylar

Boulderdäki Kolorado uniwersitetiniň fizikleri binalary ýylatmagyň usullaryna düýpli täsir edip biljek MOCHI diýlip atlandyrylýan dury ýylylyk izolýasiýa materialyny döretdiler. Bu özboluşly oýlap tapyş barada Science žurnalynda habar berildi...

17.12.2025 11:16
2.5k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

17.12.2025 11:12
4.2k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...