Alymlar haýsy howa hapalaýjynyň Alsgeýmer keseliniň döremegine sebäp bolýandygyny anykladylar

  • 10.03.2024 15:42
  • 7k+

Gözlegçiler Alsgeýmer keseliniň ösmeginde howanyň magnetit bilen hapalanmagynyň möhüm rol oýnap biljekdigini anykladylar. Bu barada  Environment International žurnalynda çap edilen gözlegde aýdylýar.

Alymlar neýrodegeneratiw kesele duçar bolan syçanlary ulanyp, magnetitiň uzak wagtlap täsir edişini, şeýle hem demir we dizel ýangyjynyň täsirini öwrendiler.
Netijeler Alsgeýmer keseliniň esasy alamatlarynyň - howsalanyň, stresiň, neýron ýitgileriniň, şeýle hem çişmeleriň we okisleýji hadysalaryň haýwanlarda ýüze çykmagyna hut magnetitiň sebäp bolýandygyny görkezdi.
Netijeler howanyň hapalanmagynyň beýniniň sagdyn işlemegine çynlakaý howp salýandygyny tassyklaýar.
Gözlegçiler magnetitiň derejesiniň, daşky gurşawa howpsuz bolar ýaly, standarta salynmagyny isleýärler.
Magnetit - bu magnit aýratynlyklary bilen tanalýan, giň ýaýran gara mineral, demir oksidi.


23.12.2025 18:00
4.6k+

Gadymy ösümlikler güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, mör-möjekleri özüne çekmek üçin gozalaryny gyzdyrypdyrlar

Biologlaryň halkara topary ösümlikleriň, güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, ýylylyk ýaýratma — "görünmeýän ýagtylyk" — arkaly mör-möjekleri özüne çekendigini anyklady. Bu açyş mezozoý eýýamynda agdyklyk eden, infragyzyl yşaratlara esaslanýan aragatnaşyk kanalynyň bolandygyny subut edýär...

21.12.2025 13:20
3.4k+

Fizikler eliňde ody saklamaga mümkinçilik berýän dury materialy oýlap tapdylar

Boulderdäki Kolorado uniwersitetiniň fizikleri binalary ýylatmagyň usullaryna düýpli täsir edip biljek MOCHI diýlip atlandyrylýan dury ýylylyk izolýasiýa materialyny döretdiler. Bu özboluşly oýlap tapyş barada Science žurnalynda habar berildi...

17.12.2025 11:16
2.5k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...

17.12.2025 11:12
4.2k+

Türkmen alymlary çölleşmä garşy göreşmek üçin bionanokompozit material döretdiler

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Halkara ylmy-tehnologik parkynyň hünärmenleri gumuň göçmegi we çölleşmek meseleleri boýunça ylmy-barlag işlerini geçirdiler. Bu ylmy-barlag işleriniň çäklerinde sianobakteriýalaryň biomassasy esasynda dökülýän çägeleri berkitmek we olaryň göçmeginiň öňüni almak üçin bionanokompozit material (BNKM) döredildi...