Agaçlar global ýylamany saklap biler. Alymlar ABŞ-nyň gündogaryndaky täsin hadysany gürrüň berdiler

  • 21.02.2024 06:19
  • 5.6k+
Agaçlar global ýylamany saklap biler. Alymlar ABŞ-nyň gündogaryndaky täsin hadysany gürrüň berdiler

Alymlar ABŞ-nyň gündogar böleginiň beýleki ýerlerden tapawutlylykda global ýylama hadysasyna sezewar bolmandygyny anykladylar. Gözleglere görä, bu täsin hadysanyň sebäbi bu ýerde tokaýlaryň giň gerimde dikeldilmegi boldy diýip, gazeta.ru habar berýär.

ABŞ-da kolonial döwri başlanaly bäri tokaýlar oba hojalygy we gurluşyk işleri üçin işjeň çapyldy. Ýöne 1920-nji ýyllardan ýagdaý üýtgedi: şäherleşme ilatyň oba ýerlerinden gitmegine getirdi, ABŞ-nyň hökümeti bolsa tokaýlary dikeldiş maksatnamasyny işe girizdi. Netijede, geçen asyrda ýurduň gündogarynda 15 mln gektar töweregi tokaý massiwleri ekildi. Dikeldilen tokaýlar sebitiň klimatyna sowadyjy täsiri ýetirdi. 
Ýagny, agaçlaryň ýapraklary tarapyndan suwuň bug görnüşinde howa zyňylma hadysasy (transpirasiýa) howanyň temperaturasynyň peselmegine sebäp boldy.
Alymlar 1900-nji ýyldan 2000-nji ýyl aralygyndaky döwür üçin hemralardan we meteostansiýalardan alnan maglumatlary öwrenip, dikeldilen tokaýlardan sowadyjy täsiriň 400 metre çenli aralyga ýaýraýandygyny anykladylar.


23.11.2024 20:18
7.6k+

Hytaý Aýa adamyň gonuşynyň nähili boljakdygyny wideo arkaly görkezdi

Hytaýyň milli kosmos dolandyryş gullugy (CNSA) ýurduň kosmos giňişliginde bolup geçen soňky wakalaryny görkezýän wideorolik paýlaşdy diýip, "Sinhua" habar berýär. Animasiýa wideosy 21-22-nji noýabrda Şençžen şäherinde...

23.11.2024 11:05
11k+

Hytaýda dünýäde iň güýçli sentrifuga guruldy: ol wagty haýalladyp biler

Hytaýda dünýäde iň güýçli sentrifuganyň gurluşygynyň birinji tapgyry tamamlandy. Bu gurnama gipergrawitasiýa bilen baglanyşykly inženerçilik we ylmy gözleglerde ulanylar diýip, “South China Morning Post” ýazýar...

22.11.2024 00:10
3.6k+

Alymlar aşa dykyz, superýerli, köp planetaly ulgamy tapdylar

Halkara alymlar topary täze köp planetaly ulgamy ýüze çykardylar we oňa K2-360 diýip at berdiler. Ol Ýerden takmynan 750 ýagtylyk ýylynda ýerleşýär. Ulgamda Güne meňzeş ýyldyzy aýlaýan iki sany planeta bar. Gözlegiň...

20.11.2024 11:46
2k+

Alymlar Plutony we Harony öwrenmeklige 50 ýyl sarp etmäge taýyn. “Persefona” missiýasy

Barlagçylar topary Plutonyň ulgamyny öwrenmek üçin “Persefona” missiýasyny teklip etdiler. Onuň dowamlylygy 50 ýyla çenli bolup biler diýip, Phys.org habar berýär. Şeýle missiýa 2015-nji ýylda karlik planetasy...