Türkmen alymlary farmasewtikada peýdaly bolan glediçiýadan gel almagyň tehnologiýasyny döretdiler

  • 11.01.2024 20:42
  • 28k+

Türkmenistanyň Ylymlar Akademiýasynyň Tehnologiýalar merkeziniň alymlary glediçiýa agaç tohumyndan galaktomannan hökmünde belli bolan tebigy geli almagyň tehnologiýasyny işläp taýýarladylar. Goýaldyjy görnüşinde şeýle gel, köplenç, derman we azyk senagatynda ulanylýar diýip, “Neýtralnyý Türkmenistan” gazetinde neşir edilen makalada aýdylýar.

Merkeziň biotehnologiýalar barlaghanasynyň hünärmenleri ösümlik çig malyndan galaktomannanlary aýratynlandyrmak we olaryň fiziki-himiki häsiýetlerini öwrenmek üçin köp tejribe geçirdiler.

“Öň birnäçe alymlar tarapyndan bu ösümlik bilen bagly geçirilen gözleglerden tapawutlylykda, biz tohumlar we kösükler bilen bir wagtda işledik, olardan sowuk we gyzgyn ekstraksiýa usullary bilen polisaharidler aýratynlandyryldy we arassalandy. Häzirki wagtda biz çaýyň, kofeniň ýerini tutujylaryň, toşabyň, haýwanlar üçin iýmleriň tehnologiýalaryny işläp taýýarlamak, ýumşak derman formasyny – tebigy geli döretmek üçin glediçiýany öwrenmegi dowam etdirýäris” – diýip, barlaghananyň ýolbaşçysy Altyn Rahmanowa belleýär.

Glediçiýa gymmatly seýilgäh agajy hökmünde giňden peýdalanylýar, toprak gatlagynyň şorlaşmagyna çydamly, yssa, gurakçylyga we doňakçylyga çydamlylygy bilen tapawutlanýar. Onuň ömür dowamlylygy, takmynan, 100 ýyl.
Lukmançylykda ýapraklaryň düzümindäki gan basyşy peseldýän alkaloid triakantin peýdalanylýar. Şeýle-de, glediçiýa iýmit siňdiriş ulgamynyň kesellerini bejermekde ulanylýar. Ol iýmit goşundysy, sazlaýjy, goýaldyjy we gel emele getiriji hökmünde azyk, dokma, farmasewtika senagatynda we lukmançylykda hem peýdalanylýar.


23.12.2025 18:00
4.2k+

Gadymy ösümlikler güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, mör-möjekleri özüne çekmek üçin gozalaryny gyzdyrypdyrlar

Biologlaryň halkara topary ösümlikleriň, güller peýda bolmazdan millionlarça ýyl öň, ýylylyk ýaýratma — "görünmeýän ýagtylyk" — arkaly mör-möjekleri özüne çekendigini anyklady. Bu açyş mezozoý eýýamynda agdyklyk eden, infragyzyl yşaratlara esaslanýan aragatnaşyk kanalynyň bolandygyny subut edýär...

21.12.2025 13:20
3.3k+

Fizikler eliňde ody saklamaga mümkinçilik berýän dury materialy oýlap tapdylar

Boulderdäki Kolorado uniwersitetiniň fizikleri binalary ýylatmagyň usullaryna düýpli täsir edip biljek MOCHI diýlip atlandyrylýan dury ýylylyk izolýasiýa materialyny döretdiler. Bu özboluşly oýlap tapyş barada Science žurnalynda habar berildi...

17.12.2025 12:05
4.5k+

Türkmenistandan üç startap Digital StartUp Awards bäsleşiginde maýa goýum almagy başardy

Daşkent şäherinde geçirilen "Digital StartUp Awards" bäsleşiginiň Incubation Track tapgyrynyň jemleýji gününde (Demo Day) Türkmenistanyň üç startapy — Hiňlen, Zootel we Opportunities Nearby — her biri 10 000 dollar möçberinde maýa goýum serişdelerini almaga hukuk gazandylar...

17.12.2025 11:16
2.5k+

Astronomlar ilkinji gezek Günüň daşky serhediniň kartasyny çyzdylar

Astronomlar ilkinji gezek Günüň atmosferasynyň daşky serhediniň — Alwen üsti (Alfvén surface) hökmünde tanalýan zolagyň yzygiderli iki ölçegli kartasyny düzdüler. Bu serhet Gün şemalynyň magnit tolkunlarynyň tizliklerinden geçip, yzyna dolanmaz ýaly Günüň täsirinden çykýan we planetalarara giňişlige ýaýraýan sebitidir...