Beýnä oturdylan implant intellekti dikeltmäge kömek etdi

  • 09.12.2023 18:11
  • 14k+

Stenford uniwersitetiniň Lukmançylyk merkeziniň hünärmenleri kelleçanak-beýni şikeslenmesini alan we beýni implantasiýa operasiýasyny geçiren hassalarda intellektual ukyplaryň üstünlikli dikeldilendigini habar berdiler.

Barlaglaryň dowamynda, 3 – 18 ýyl ozal orta we agyr derejeli kelleçanak-beýni şikeslenmesini alan 22 – 60 ýaş aralygyndaky alty hassanyň beýnisine implant ýerleşdirildi. Talamusyň merkezi gapdal ýadrosy (CL) we oňa bagly medial dorsal tegmental trakt (DTTm) ýaly beýni zolaklaryny işjeňleşdirmek üçin elektrodlar oturdyldy.
Talamusyň merkezi gapdal ýadrosy talamusyň bir bölegi bolup, aňyň derejesini kadalaşdyrmakda möhüm ähmiýeti bolan we signallary ýaýratmak üçin nokat bolup hyzmat edýän beýniniň bir bölegidir.
Enjam 90 günüň dowamynda günde 12 sagat işledildi. Näsaglar ünslülik, konsentrasiýa we meýilnamalaşdyrmak boýunça adaty synaglardan geçdiler. Bejergi döwri gutarandan soň, harplaryň we sanlaryň toplumyny birleşdirýän çyzgylary çekmek synagynyň tizligi, ortaça, 32 göterim gowulandy. Bu garaşylan 10 göterimden has ýokarydyr.
Hassalar kitap okamak, telewizora tomaşa etmek, wideo oýunlary oýnamak ýa-da öý işini etmek ýaly ozal mümkin däl hasap edilen gündelik işlerini gaýtadan edip başladylar. Olar işjeňligi artyp, gündizi ukusyz geçirip bildiler. Barlagyň ahyrynda hassalaryň biriniň enjamy öçürildi (onuň özüniň razyçylygy bilen). Netijede, ol çyzgylary çekmek synagyny 34 göterim haýal ýerine ýetirdi. Bu bolsa täze çemeleşmäniň netijeliligini subut edýär.


düýn 14:47
3.3k+

Türkmen alymlary arça ýagynyň esasynda şypaly melhem taýýarladylar

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Himiýa institutynyň ýaş hünärmenleri S.Lisowenko we D.Arazow arçanyň dürli böleklerinden efir ýaglaryny almak we olaryň esasynda üç görnüşli şypaly melhem taýýarlamak boýunça gözleg işlerini geçirdiler...

28.08.2025 06:44
7.6k+

Hytaýda ilkinji gezek adama doňzuň öýkeni oturdyldy

Hytaýda alymlar topary ilkinji gezek genetiki taýdan üýtgedilen doňuzdan alnan öýkeni ölüm halyndaky hassa oturtdy. Organ şol bada bitişmezlik ýagdaýyny görkezmedi. Bu hem ylmy gözlegçileriň pikiriçe, haýwan organlaryny ksenotransplantasiýa üçin ulanyp boljakdygyny tassyklaýar diýip, Nature Medicine habar berýär...

22.08.2025 15:19
5.4k+

Dişleriň sagdyn bolmagy üçin: Russiýada düzüminde probiotikler bolan sakgyç döredildi

Seçenow uniwersitetiniň hünärmenleri probiotiklerden we prebiotiklerden düzülen çeýnelýän sakgyç döretdiler. Uniwersitetiň metbugat gullugynyň habaryna görä, täze önüme «Reteriks» diýlip at berildi. Onuň maksady – kariýesiň, gingiwitiň we beýleki stomatologik keselleriň töwekgelçiligini azaltmakdyr...

22.08.2025 08:21
4.8k+

Russiýaly alymlar pnewmoniýany we meningiti oýaryjyny dargadýan wirusy tapdylar

Sibir Ylymlar akademiýasynyň (SO RAN) Himiýa-biologiýa we fundamental lukmançylyk institutynyň hünärmenleri pnewmoniýa, meningit, sepsis döredýän we köplenç hassahanalarda giňden duş gelýän howply bakteriýany ýok edip bilýän täze wirus-bakteriofagy açdylar diýip, «Nauka v Sibiri» neşiri habar berýär...