Türkmen alymlary öri meýdanlarynyň spektral kitaphanasyny döredýärler

  • 25.10.2023 17:25
  • 4.6k+

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Tehnologiýalar merkeziniň geoinformasiýa ulgamlary barlaghanasynyň ylmy ösüşleriniň biri «Altyn Asyr» türkmen kölüniň we Hazarýaka düzlüginiň töweregindäki öri meýdanlary üçin köp derejeli gözegçilik monitoring ulgamy bilen baglanyşyklydyr. Bu barada «Türkmenistan: Altyn asyr» elektron neşiri habar berýär.

Bu maksatlar üçin öri meýdan ösümlikleriniň agdyklyk edýän görnüşlerinden we bu ýerlerde ösümlikleri hasaba almagyň usulyýeti işlenip düzülmegi seljerildi. Bu ýagdaýda gözlegçilik ýerleriniň hemra suratlary we sebitdäki çöl-öri meýdan ösümliklerini öwrenmek ulanyldy.
«Altyn Asyr» türkmen kölüniň we Hazarýaka düzlüginde geçirilen meýdan işleriniň netijesinde öri meýdanlarynda ösümlikleriň 27 sany agdyklyk edýän görnüşiniň aýratynlyklary ýygnalyp, spektral kitaphana birleşdirildi.
Spektral kitaphananyň maglumatlaryndan peýdalanyp, käbir giperspektral emeli hemra suratlary kesgitlenildi. Bu ýerde ýerleşýän ýerini kesgitlemegiň mümkinçiligini tassyklaýan birnäçe ösümlik görnüşleriniň (gara sazak, kelleriň ýowşany we ş.m.) kosmos şekillerinde alymlary gyzyklandyrýan zatlar spektrindäki gabat gelýänleri ýüze çykarmak mümkin boldy.
Türkmen alymlarynyň işleri minerallaryň, suwuň, topragyň we ösümlikleriň mukdar we hil aýratynlyklaryny seljermek üçin ýokary çözgütli şöhlelendiriji spektrler öwrenilende häzirki zaman ylmy ugruna laýyk gelýär.
Spektral kitaphanada toplanan çöl-öri meýdan ösümlikleriniň aýratynlyklaryny uzakdan duýgur maglumatlary seljermek programmasy bilen bilelikde ulanmak Türkmenistanda daglyk ýerleri yzygiderli dolandyrmak üçin amaly ähmiýete eýedir.


düýn 00:23
4.4k+

Gün ulgamynda bir ýyly 1648 Ýer ýylyna deň bolan asman jisimi tapyldy

Gün ulgamynda adaty bolmadyk asman jisimi tapyldy. 2020 VN40 diýlip atlandyrylýan bu trans-neptun obýekti 1648 Ýer ýylyna barabar wagtda Günüň töwereginden doly aýlanyp çykýar. Bu barada Garward-Smitsonow institutynyň  Astrofizika merkeziniň barlagçylary habar berdiler...

düýn 00:18
2k+

Alymlar DNK-nyň sakawlamak bilen baglanyşykly 57 bölegini tapdylar

Halkara alymlar topary sakawlamak bilen baglanyşykly 57 genom bölegini tapdylar. Bu barada ABŞ-nyň Wanderbilt uniwersitetiniň lukmançylyk merkeziniň (VUMC) metbugat gullugy habar berdi. Barlaga birnäçe ýurtdan hünärmenler gatnaşdy...

29.07.2025 14:09
5.7k+

Alymlar derisi ýelekpisint bolan gadymy süýrenijiniň galyndylaryny tapdylar

Fransiýada arka tarapy ýelekpisint gurluşly gadymy süýrenijileriň galyndylary tapyldy. Tapyndynyň ýaşy 247 million ýyl diýip, Ştutgartdaky (Germaniýa) Döwlet tebigat ylymlary muzeýiniň metbugat gullugy habar berdi...

29.07.2025 11:54
7.7k+

Gaýtadan işlenen çilim naýçalaryndan berk, arzan asfalt döretdiler

Granada we Bolonýa uniwersitetleriniň alymlary gaýtadan işlenen çilim naýçalaryndan ekologiýa taýdan arassa asfalt öndürmegiň tehnologiýasyny işläp düzdüler. Oýlap tapyş ScienceDirect žurnalynyň makalasynda beýan edildi...