Türkmen alymlary öri meýdanlarynyň spektral kitaphanasyny döredýärler

  • 25.10.2023 17:25
  • 4.6k+

Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Tehnologiýalar merkeziniň geoinformasiýa ulgamlary barlaghanasynyň ylmy ösüşleriniň biri «Altyn Asyr» türkmen kölüniň we Hazarýaka düzlüginiň töweregindäki öri meýdanlary üçin köp derejeli gözegçilik monitoring ulgamy bilen baglanyşyklydyr. Bu barada «Türkmenistan: Altyn asyr» elektron neşiri habar berýär.

Bu maksatlar üçin öri meýdan ösümlikleriniň agdyklyk edýän görnüşlerinden we bu ýerlerde ösümlikleri hasaba almagyň usulyýeti işlenip düzülmegi seljerildi. Bu ýagdaýda gözlegçilik ýerleriniň hemra suratlary we sebitdäki çöl-öri meýdan ösümliklerini öwrenmek ulanyldy.
«Altyn Asyr» türkmen kölüniň we Hazarýaka düzlüginde geçirilen meýdan işleriniň netijesinde öri meýdanlarynda ösümlikleriň 27 sany agdyklyk edýän görnüşiniň aýratynlyklary ýygnalyp, spektral kitaphana birleşdirildi.
Spektral kitaphananyň maglumatlaryndan peýdalanyp, käbir giperspektral emeli hemra suratlary kesgitlenildi. Bu ýerde ýerleşýän ýerini kesgitlemegiň mümkinçiligini tassyklaýan birnäçe ösümlik görnüşleriniň (gara sazak, kelleriň ýowşany we ş.m.) kosmos şekillerinde alymlary gyzyklandyrýan zatlar spektrindäki gabat gelýänleri ýüze çykarmak mümkin boldy.
Türkmen alymlarynyň işleri minerallaryň, suwuň, topragyň we ösümlikleriň mukdar we hil aýratynlyklaryny seljermek üçin ýokary çözgütli şöhlelendiriji spektrler öwrenilende häzirki zaman ylmy ugruna laýyk gelýär.
Spektral kitaphanada toplanan çöl-öri meýdan ösümlikleriniň aýratynlyklaryny uzakdan duýgur maglumatlary seljermek programmasy bilen bilelikde ulanmak Türkmenistanda daglyk ýerleri yzygiderli dolandyrmak üçin amaly ähmiýete eýedir.


düýn 10:53
2.8k+

Astronomlar ilkinji gezek goşa supernowa partlamasynyň «barmak yzyny» surata aldylar

Çilidäki Ýewropanyň günorta obserwatoriýasynyň (ESO) Örän uly teleskobyndan (VLT) peýdalanan astronomlar «Ia» görnüşli ýaş supernowa galyndysy bolan SNR 0509-67.5-iň suratyny aldylar. Onuň ýaşynyň 300-350 ýyl aralygyndadygy çaklanýar...

06.07.2025 15:46
9.1k+

ABŞ-da mallary goramak üçin milliardlarça tohumsyz siňekler köpeldiler

ABŞ-nyň hökümeti Tehasda we Meksikada et senagatyny Amerikanyň tropik et siňeginiň (Cochliomyia hominivorax) zabun liçinkalaryndan halas etmek üçin uly taslamany durmuşa geçirip başlady. Bu siňekler mallaryň ýarasynda ýumurtga taşlaýarlar, bu bolsa iri şahly mallaryň kesellemegine we  ölmegine sebäp bolup bilýär...

06.07.2025 15:03
10k+

Heopsyň piramidasynda hakyky gurluşykçylaryň atlary tapyldy, olar gul däl bolup çykdy

Arheologlar Heopsyň piramidasynda ozal näbelli ýazgylary tapdylar, bu onuň gurluşykçylarynyň gelip çykyşyny anyklamaga kömek edýär diýip, Daily Mail ýazýar. Müsüri öwreniji alym Zahi Hawassyň berýän maglumatlaryna görä, täze açyşlar gadymy grek awtorlarynyň piramidany 100 müň sany gullaryň gurandygy baradaky tassyklamany ýalana çykarýar...

06.07.2025 14:44
6.7k+

Arheolog Ispaniýanyň golaýynda rowaýata öwrülen Atlantida şäherini tapandygyny aýdýar

Britaniýaly arheolog Maýkl Donnellan Atlantidanyň Ispaniýanyň kenaryndan üç kilometr uzaklykda, Kadis şäheriniň golaýynda ýerleşip biljekdigini aýtdy. Bu barada alymyň alternatiw taryha bagyşlanan Cosmic Summit konferensiýasynda eden çykyşyna salgylanýan, Daily Mail ýazýar...