Howanyň üýtgemegi sebäpli balyklaryň göwrümi kiçelip başlady

  • 12.09.2023 13:31
  • 12k+
Howanyň üýtgemegi sebäpli balyklaryň göwrümi kiçelip başlady

Howanyň üýtgemegi ýabany haýwanlaryň we ösümlikleriň göwrümine täsir edýär. Bu aýratyn hem deňiz balyklaryna has güýçli täsir edýär, soňky döwürde olar görnetin kiçeldiler we «horlandylar». Muny Şotlandiýanyň Sent-Endrýus uniwersitetiniň alymlary we olaryň germaniýaly, kanadaly, şwesiýaly hem-de ABŞ-ly kärdeşleri belleýärler.

Hünärmenler 1960-njy ýyldan bäri ösümlikleriň we haýwanlaryň göwrüminiň üýtgemeginiň esasy tendensiýalaryny kesgitlemek üçin dürli görnüşleriň sany barada maglumat binýadyny seljerdiler. Jemi dört müňden gowrak süýdemdirijiler, oňurgasyzlar, ýerde-suwda ýaşaýanlar, süýrenijiler, balyklar we ösümlikler gözden geçirildi.
Gözlegiň netijeleri iň köp üýtgeşmä deňiz balyklarynyň bedenleriniň sezewar bolandygyny görkezdi. Käbir ýagdaýlarda olaryň göwrümi 10% kiçelipdir. Hususan-da, ýyldyzly skatyň ortaça ululygy görnetin kiçelipdir. Şol bir wagtyň özünde, şeýle üýtgeşmeleriň bellenen ýerlerinde skrumbriýa ýaly ownuk balyklaryň sany köpelipdir. Şol sebäpli deňiz ekoulgamlarynyň düzümi we işleýşi üýtgedi.
Şuňa meňzeş tendensiýa ösümlikleriň we oňurgasyzlaryň käbir görnüşlerinde-de hasaba alyndy. Alymlaryň pikiriçe, ownuk organizmleriň sanynyň köpelmegi ekoulgamlara üýtgeşmeleriň öwezini dolmaga we biomassanyň umumy mukdaryny saklamaga mümkinçilik berýär. Uly organizmleriň doly ýitip gitmegi bilen kiçijikler olaryň ýerlerini eýeleýärler we elýeterli bolan serişdeleri sarp edýärler diýip, «Science» žurnaly ýazýar.


şu gün 00:10
1.1k+

Alymlar aşa dykyz, superýerli, köp planetaly ulgamy tapdylar

Halkara alymlar topary täze köp planetaly ulgamy ýüze çykardylar we oňa K2-360 diýip at berdiler. Ol Ýerden takmynan 750 ýagtylyk ýylynda ýerleşýär. Ulgamda Güne meňzeş ýyldyzy aýlaýan iki sany planeta bar. Gözlegiň...

20.11.2024 11:46
1.8k+

Alymlar Plutony we Harony öwrenmeklige 50 ýyl sarp etmäge taýyn. “Persefona” missiýasy

Barlagçylar topary Plutonyň ulgamyny öwrenmek üçin “Persefona” missiýasyny teklip etdiler. Onuň dowamlylygy 50 ýyla çenli bolup biler diýip, Phys.org habar berýär. Şeýle missiýa 2015-nji ýylda karlik planetasy...

19.11.2024 14:15
6.9k+

Stol çekmesinde ýatdan çykarylan meteorit alymlara Marsdaky buzlaryň eremeginiň syryny çözmäge kömek etdi

Perdýu uniwersitetiniň (PU) amerikan alymlary planetanyň sowamagyndan milliardlarça ýyl soň, Marsda köp ýyllyk buzlaryň eremeginiň sebäbini tapdylar. Gözlegçiler 700 million ýyldan gowrak köne mars meteoritinde...

19.11.2024 12:05
2.1k+

Emeli hemralaryň orbitadaky “ömrüni” uzaltmaga kömek etjek robot eller döredildi

Aerokosmos pudagynyň iri kompaniýasy bolan Northrop Grumman-yň golçur kärhanasy SpaceLogistic 2026-njy ýylda geostasionar orbitada emeli hemralara hyzmat etmek üçin Mission Robotic Vehicle (MRV) apparatyny uçurmagy...