Kadasyz uky aterosklerozyň güýjemek howpuny 33-40% ýokarlandyryp biler

  • 15.04.2023 10:54
  • 17k+

Amerikaly lukmanlar kadasyz ukynyň koronar arteriýada holesterin dykynlarynyň döremek ähtimallygyny, şeýle hem aterosklerozyň beýleki ýüze çykmalarynyň töwekgelçiligini takmynan 33-40% ýokarlandyrýandygyny anykladylar. Bu barada Amerikanyň ýüregi öwreniş assosiasiýasynyň (AHA) metbugat gullugy habar berdi.

Düzgün bolşy ýaly, ateroskleroz gan damarlarynyň diwarlarynda holesteriniň ýygnanmagy netijesinde ýüze çykýar, bu bolsa olaryň galyňlaşmagyna, kalsiniň ýygnanmagyna we çeýeliginiň ýitmegine sebäp bolýar. Munuň takyk sebäpleri alymlara entek belli däl, ýöne soňky gözegçilikler aterosklerozyň döremek ähtimallygynyň ýeterlik iýmitlenmezlik we ýaramaz endikleriň bolmagy bilen ýokarlanýandygyny görkezýär.
Gözlegçiler şuňa meňzeş usulda aterosklerozyň ösüşine wagtly-wagtynda ukyňy almazlygyň we uky ýetmezçiliginiň täsir edýändigini anykladylar. Alymlar ABŞ-nyň ortaça 69 ýaş töweregindäki 2000 müňden gowrak ýaşaýjysynyň durmuşyny synlamagyň barşynda şeýle netijä geldiler. Bu adamlaryň hemmesi aterosklerozyň ösmegine täsirini ýetirýän ähli töwekgelçilik faktorlaryny öwrenmäge gönükdirilen MESA taslamasyna gatnaşdylar.


29.10.2025 10:48
1.5k+

Russiýada B gepatitini çalt anyklaýan dünýäde ilkinji ýokary duýgur test döredildi

Russiýada ilkinji gezek duýgurlygy boýunça PZR bilen deňeşdirip bolýan B gepatitini anyklaýan çalt test resmi taýdan hasaba alyndy. Bu barada Rospotrebnadzor (RF) habar berdi. Bu synag Rospotrebnadzoryň Merkezi epidemiologiýa ylmy-barlag institutynyň alymlary tarapyndan LAMP (Loop mediated isothermal amplification) tehnologiýasy esasynda işlendi...

29.10.2025 09:41
5.9k+

Rak keselini bejermegiň täze usuly ýarym sagatda rak öýjükleriniň 92%-ni ýok etdi

Rak häzirki wagtda dünýäde ölüme sebäp bolýan keselleriň arasynda ikinji ýerde durýar. Şonuň üçin alymlar has netijeli we howpsuz bejergi usullaryny gözlemegini dowam etdirýärler. Tehas uniwersitetiniň (Ostin) we Portu uniwersitetiniň alymlary täze tehnologiýany işläp düzdüler...

28.10.2025 10:35
3.1k+

Täze göz implanty görüş ukybyny ýitiren adamlara gaýtadan görmäge kömek etdi

Alymlar kiçi bir göz implantyny ulanyp, ýaş makulýar degenerasiýasy (ÝMD) sebäpli görüş ukybyny ýitiren adamlaryň görşüni dikeltdiler. Enjamyň ölçegi 2×2 mm we galyňlygy 30 mikrometr bolup, operatiw ýol bilen gözüň torly perdesiniň astyna ýerleşdirilýär we ýitirilýän ýagtylyk duýgur öýjükleriniň ornuny tutýar...

28.10.2025 10:25
4.4k+

Gök çaý semizlik we süýjüli diabet bilen göreşmäge kömek edýär — ylmy barlag

Gök çaý artykmaç agram we süýji keseli (diýabet) bilen göreşmekde peýdaly bolup biler. Braziliýanyň «Kruzeýru-du-Sul» uniwersitetinden professor Rozmari Ottonyň ýolbaşçylygyndaky halkara alymlar topary şeýle netijä geldi...