Emeli aň termoyadro plazmasyny modelirlemegi birnäçe günden sekuntlara çenli çaltlandyrdy

  • şu gün 12:15
  • 1.1k+

Alymlar termoýadro plazmasynyň modelirlemesini müňlerçe esse çaltlandyrmaga ukyply bolan emeli aň esasyndaky guraly tanyşdyrdylar. GyroSwin ulgamy Beýik Britaniýanyň Atomyň energiýasy boýunça müdirliginiň (UKAEA), Linssdäki Iogann Kepler uniwersitetiniň we Emmi AI kompaniýasynyň hünärmenleri tarapyndan işlenip düzüldi.

Termoýadro energetikasy arassa we çäksiz diýen ýaly energiýa çeşmesi hökmünde görülýär, emma onuň ösmegine Günüňkiden hem ýokary temperaturalara çenli gyzdyrylan plazmany dolandyrmagyň çylşyrymlylygy päsgel berýär. Magnit meýdanlary bu gurşawy saklamaly, ýöne plazmanyň içindäki turbulentlik (tertipsiz akym) energiýanyň ýitirilmegine sebäp bolup bilýär.
Mundan ozal şeýle prosesler ägirt uly hasaplaýyş serişdelerini we wagty talap edýän bäş ölçegli girokinetik modelleriň kömegi bilen hasaplanylýardy. Täze GyroSwin ulgamy bu modelleri seljermek üçin maşyn öwrenişini ulanýar we öwredilenden soň, plazmanyň esasy fiziki aýratynlyklaryny saklap, netijeleri bary-ýogy birnäçe sekundyň içinde berýär.
UKAEA edarasy GyroSwin ulgamyny Beýik Britaniýanyň STEP tokamagy ýaly täze nesil termoyadro desgalarynyň taslamalarynda ulanmagy göz öňünde tutýar.


düýn 14:38
2.6k+

Sony wideooýunlarda kontenti awtomatik süzgüçden geçirmek üçin EA işläp taýýarlaýar

Sony kompaniýasy wideooýunlarda we beýleki media faýllarda audiowizual kontenti süzgüçden geçirmek üçin niýetlenen emeli aň modelini patentledi. Tehnologiýa ulanyjynyň şahsy isleglerine we onuň käbir sahnalara duýgurlygyna esaslanyp, materiallary awtomatik usulda redaktirleýär we sazlaýar...

04.12.2025 13:39
6.3k+

Hytaýly alymlar howadan suw alýan “awtobus duralgasyny” döretdiler

Szýaotun Şanhaý uniwersitetiniň alymlary agyz suwuny gönüden-göni atmosfera howasyndan almaga mümkinçilik berýän tehnologiýany döretdi. Bu barada China Daily habar berýär. Bu tehnologiýa kondensasiýa, çyglylygy siňdirmek we ýylylyk nasosy ýaly usullary ulanýar...

27.11.2025 10:26
1.5k+

Alymlar ilkinji gezek biologik materiallar bolmazdan emeli beýni dokumasyny döretdi

Riwersaýddaky Kaliforniýa uniwersitetiniň bioinženerleri beýni dokumasyna meňzeş doly emeli dokumanyň döredilendigini habar berdi. Alymlara ilkinji gezek şeýle materialy hakyky biologik maddalary ulanmazdan döretmek başartdy...

11.11.2025 15:19
3.9k+

Kembrijde CO₂-ni peýdaly çig mala öwürýän “emeli ýaprak” döretdiler

Kembrij uniwersitetiniň alymlary Gün şöhlesiniň täsiri astynda kömürturşy gazyny (CO₂) we suwy peýdaly himiki maddalara öwrüp bilýän ýarym sintetik “emeli ýapragy” döredendiklerini habar berdiler. Bu enjam tebigy fotosinteziň iş prinsipini gaýtalaýar we zäherli katalizatorlary ulanmaýar, şonuň bilen hem ekologiýa taýdan arassa hasaplanýar diýip, SciTechDaily ýazýar...