Afrika pingwinleriniň sany 95% azaldy: 2036-njy ýyla çenli olar ýok bolup biler

  • düýn 11:34
  • 4.2k+

Afrikadaky pingwinleriň ýeke-täk görnüşi Günorta Afrikanyň kenarýaka suwlarynda balyklaryň düýpli azalmagy sebäpli ýok bolmagyň bärsine bardy. Häzirki ýagdaý saklansa, bu görnüş 2036-njy ýyla çenli ýok bolup biler.

Bu barada Günorta Afrika Respublikasynyň (GAR) Tokaý we balykçylyk, daşky gurşawy goramak ministrliginiň we Beýik Britaniýanyň Ekseter uniwersitetiniň bilelikdäki hasabatynda habar berilýär.
Soňky otuz ýylyň dowamynda Afrika pingwinleriniň sany 95% azaldy.
Esasy sebäp hökmünde pingwinleriň iýmitiniň esasy bölegini düzýän sardinalaryň we ançouslaryň sanynyň azalmagyndan döreýän açlyk görkezildi. Doly öwrenilmedik sebäplere görä, bu balyklar guşlaryň höwürtgeleri ýerleşýän GAR-yň we Namibiýanyň kenarýaka käbir sebitlerini terk etdiler. 2004-nji ýyldan 2011-nji ýyl aralygynda diňe GAR-da ýeterlik iýmitiň ýoklugy sebäpli 60 müňden gowrak jandar öldi.
Günorta Afrikanyň hökümete degişli bolmadyk "BirdLife South Africa" atly daşky gurşawy goraýyş guramasynyň hasaplamalaryna görä, häzirki wagtda Afrika yklymynyň tebigatynda takmynan 20 müň pingwin ýaşaýar. Uly guş 2,2-3,5 kg agramynda bolup, beýikligi 70 sm ýetýär we iýmit gözleginde 120 km-e çenli ýüzüp bilýär.
Pingwinleriň esasy tebigy duşmanlary akulalar, deňiz pişikleri, uly maýmynlar, şeýle hem çagalary awlaýan çarlaklardyr.


23.11.2025 20:39
4.4k+

Amazonka we äpet derýalar: Planetanyň iň uly 30 sany suw arteriýasy atlandyryldy

Derýalar biziň planetamyzyň arteriýalary bolup, olar süýji suwy yklymlara daşaýar we tutuş ekoulgamlary kemala getirýär. Hünärmenler dünýäniň iň kuwwatly 30 sany derýasyny ortaça akym tizligine görä tertipleýän täze infografika döretdiler...

20.11.2025 11:14
3k+

Belgiýada kömelekden gaplamalar öndürilip başlandy

Brýusselde kömelek damarlaryndan (miseliýden) gaplama öndürýän Permafungi fabrigi işläp başlady. Bu "miko-material" doly dargap bilýär we polietileniň hem-de plastigiň beýleki görnüşleriniň ornuna ulanmak üçin işlenip taýýarlanýar...

23.10.2025 09:57
7.2k+

Alymlar Sahara çölüniň häzirkisinden 75%-e çenli “ygally” bolmagynyň mümkindigini çaklaýarlar

XXI asyryň ikinji ýarymynda Sahara çölünde ýagşyň mukdary häzirki döwrüň görkezijileri bilen deňeşdirilende takmynan 75% ýokarlanyp biler diýip, ABŞ-nyň Illinoýs uniwersitetiniň klimatologlary çaklaýarlar. Barlaglaryň netijeleri npj Climate and Atmospheric Science žurnalynda çap edildi...

16.10.2025 09:22
5.8k+

Alymlar: Ýer klimat çökgünliginde “yzyna gaýtaryp bolmajak ilkinji sepgidi” aşdy

Täze ylmy barlaglaryň maglumatlaryna görä, planeta klimat üýtgemeleriniň “yzyna gaýtaryp bolmajak ilkinji sepgitden” geçdi. Ummanlaryň gyzmagy tas milliard adamyň durmuşyny kesgitleýän merjen rifleriň köpçülikleýin ölmegine getirdi diýlip, Science News žurnalynda neşir edilen hasabatda aýdylýar...