Ýapon arheologlary gadymy gurallardan kanoe ýasap, daş asyrynyň adamlarynyň geçen ýoluny gaýtaladylar

  • 01.07.2025 17:52
  • 5.2k+

Ýapon we taýwan arheologlary paleolit döwrüniň adamlarynyň, takmynan, 30 müň ýyl ozal amala aşyran syýahatyna meňzeş howply deňiz syýahatyny amala aşyrdylar. Olar öz synaglaryny Science Advances žurnalynda beýan etdiler.

Tokio uniwersitetiniň professory Ýosuke Kaýfunyň ýolbaşçylygyndaky topar 7,5 metrlik gazma gaýygy (kanoe) ýasamak üçin gadymy daş gurallarynyň nusgalaryny ulandy. Barlagçylar oňa “Sugime” diýip at berdiler. Ol ýapon kedr agajynyň bitewi sütüninden ýasaldy. Mundan ozal alymlar sal gipotezasyny synagdan geçiripdiler, ýöne olar gaty haýal ýüzýärdi we berk däldi.
“Sugimede” arheologlar Taýwanyň gündogaryndan başlap, Okinawany öz içine alýan Rýukýu toparyndaky Ýonaguni adasyna çenli 225 km ýol geçdiler.

Olar 45 sagat ýüzdüler. Gatnaşyjylar diňe Günden, ýyldyzlardan, tolkunlardan we özleriniň duýgurlygyndan çelgi aldylar. Olar demir gurallary, kartalary ýa-da häzirki zaman tehnologiýalaryny ulanmadylar.

"Galyndylar we artefaktlar ýaly arheologik subutnamalar, şeýle zatlary deňziň ýuwup äkidýändigi sebäpli, doly şekili berip bilmeýär. Şonuň üçin biz 1947-nji ýylda norwegiýaly barlagçy Tur Heýerdalyň ýolbaşçylygyndaky “Kon-Tiki” ekspedisiýasyna meňzeş eksperimental arheologiýa ideýasyna ýüzlendik" – diýip, Kaifu düşündirdi.

Modelirleme gadymy usullary ulanmak bilen gurlan gäminiň dünýäniň iň güýçli akymlaryndan biri bolan Kurosio akymyny ýüzüp geçip biljekdigini, şeýle hem, syýahata Taýwanyň demirgazygyndan başlanmagy üstünlik gazanmak mümkinçiligini artdyrýandygyny görkezdi.


düýn 14:53
1k+

Gruziýada ösümlikleriň iýmitden başga maksatlar üçin ulanylyşynyň iň gadymy yzlary tapyldy

Arheologlar Gruziýadaky gowakda ösümlikleriň iýmit üçin däl-de, boýag hökmünde ulanylandygynyň ilkinji göni subutnamalaryny tapdylar. Ýaşy 32000 - 34000 ýyl bolan daş üweýji gurallarda indigoferanyň yzlary tapyldy diýip, Arkeonews ýazýar...

11.09.2025 19:53
7k+

“Jeýms Uebb” teleskopy ýaşamak üçin şertleri bolup biljek planetany tapdy

TRAPPIST-1 ýyldyz ulgamyna girýän TRAPPIST-1e ekzoplanetasynda ýaşaýyş üçin laýyk gelýän şertler bolup biler. Bu barada “Jeýms Uebb” kosmos teleskopyndan alnan täze maglumatlara salgylanyp, NewScientist neşiri habar berýär...

08.09.2025 13:16
3.3k+

Fizikler buzy epip, elektrik energiýasyny aldylar

Alymlar suw buzy epilende elektrik togunyň çykýandygyny ýüze çykardylar. Fleksoelektrik täsiri diýlip atlandyrylýan bu hadysa dürli temperaturalarda syn edildi. Bu açyş çabga bulutlarynda ýyldyrymyň nähili emele gelýändigine has gowy düşünmäge kömek edýär...

07.09.2025 18:54
5.3k+

Gadymy ýantar daşynda “şahly” garynjalaryň täze görnüşi tapyldy

Sankt-Peterburg döwlet uniwersitetiniň alymlary Baltika ýantarynda garynjanyň, takmynan, 37 million ýyl ozal ýaşap geçen näbelli görnüşini tapdylar. Nusga Kaliningrad oblastynyň çäginde tapyldy we ol ganatly ene garynjadyr diýip, TechInsider habar berýär...